شهری که دو بار فتح شد

قتل سعید، رهبر موحدون، به سال 646ق. به یک باره شیرازه لشکریان آنها را از هم گسیخت و اگرچه بقیةالسیف آنها با عبدالله، فرزند وی به خلافت بیعت کردند،...

Saturday, April 21, 2018

انتقام مرد یک چشم

ابوسعید عثمان بن عبدالحق، ملقب به «ادرغال»- معادل بربری «اعور» عربی و به معنی یک چشم است- بلافاصله پس از قتل پدر در جنگ با عرب‌های ریاح، به جانشینی...

Saturday, April 21, 2018

سپاه برهنه

مرینیان که به کوماط بن مرین نسب می‌برند، از بطون بربران زناته بودند که به همراه دیگر شعب مختلف آن به صورت اتحادیه‌های قبیله‌ای عمدتاً در مناطق...

Saturday, April 21, 2018

سفرنامه‌ی یک زائر

ابوعبدالله محمدبن عبدالله بن محمدبن ابراهیم لواتی، مشهور به ابن بطوطه در اوایل سده هشتم در طنجه چشم به جهان گشود. در سن22 سالگی با هدف زیارت...

Friday, April 20, 2018

محمل شرعی برای زیاده‌خواهی ممدوح

ابواسحاق ابراهیم بن عبدالله بن ابراهیم نمیری، مشهور به ابن الحاج از ادبای بزرگ اندلسی است که به سال 713ق. در غرناطه زاده شد و به سرعت مراحل تکامل...

Friday, April 20, 2018

سودای بازگشت به دربار

شمس الدین ابوعبدالله محمدبن احمدبن ابی‌بکر بن مَرزوق عَجیسی تلمسانی از مشاهر رجال فرهنگی سیاسی مغرب در قرن هشتم بود که برخلاف معاصرانش شهرت کمتری...

Friday, April 20, 2018

مورّخ مدّاح

اسماعیل‌بن یوسف‌بن محمد، مشهور به ابن‌احمر دیگر مورخ عهد مرینی است که به علت آثار متعدد تاریخی- ادبی‌اش، برای ما اهمیتی ویژه دارد. وی در حدود...

Thursday, April 19, 2018

تاریخ دودمانی

از جمله تواریخ دودمانی مهم در باب مرینیان است که از نظر موضوع، محتوا، اسلوب و حتی منابع، با آن کتاب پیوستگی و تشابهات بسیار دارد و اگرچه نویسنده...

Thursday, April 19, 2018

منبع کم نظیر مجاهدت‌های مسلمین

ابوالحسن علی بن عبدالله بن ابی زرع، یکی از مهم‌ترین تواریخ محلی مغرب را با نام الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوک المَغرب و تاریخ مدینه...

Thursday, April 19, 2018

اصطلاح‌شناسی جغرافیای تاریخی

Steppe علفزارهایی مرکب از دشت‌های مسطح بدون درخت. استپ پوشش گیاهی ضعیفی دارد که برای چرای دام‌ها مناسب نیست.

Thursday, April 19, 2018

پیدایش تمدن

تصور اینکه نخستین مراحل شیوه‌های زندگی متمدن به طور کامل برای ما آشکار شده است، درست نیست اما به هر حال باید ممنون اکتشافات اخیر باستان‌شناسی...

Thursday, April 19, 2018

وسواس در گزینش اطلاعات

شهاب الدین احمدبن فضل الله عمری دمشقی در دمشق زاده شد، اما در مصر بالید و با پیوستن به دربار به سرعت مراتب کمال را طی کرد تا اینکه به دوران سلطان...

Wednesday, April 18, 2018

زیستگاه و اقتصاد

دیگر این باور وجود ندارد که جوامع انسانی به طور اجتناب‌ناپذیری با گذشت زمان از سه مرحله‌ی اقتصادی شکارگری، دامداری و کشاورزی گذشته‌اند. مطمئناً...

Wednesday, April 18, 2018

چگونگی مرزگذاری نخستین؛ نمونه‌ی انگلستان کهن

سرحدات در حقیقت لبه‌ی تیغی هستند که مسائل امروزی جنگ یا صلح و زندگی یا مرگ ملت‌ها به آن آویخته است.

Wednesday, April 18, 2018

مهم‌ترین عوامل در انتخاب جایگاه شهرسازی

اکتشافات جالب توجه باستان‌شناسان در مصر، بین‌النهرین و شمال غرب هند نه تنها قدمت فراوان سکونت شهری را نشان می‌دهند، بلکه نقش مهم آن را هم در...

Wednesday, April 18, 2018

مبرزترین مورخ جهان اسلام

سده هشتم هجری در تاریخ‌نگاری اسلامی با ظهور مبرزترین مورّخ و متفکّر جهان اسلام، یعنی عبدالرحمن بن محمدبن خلدون حضرمی اشبیلی که امروزه از وی با...

Tuesday, April 17, 2018

جاده‌های رومی در انگلستان کهن

جاده نشانه‌ای است که بر خاک گذارده می‌شود. جاده بذرهای زندگی، خانه‌ها، دهکده‌ها، روستاها و شیرها را می‌افشاند. پل. ویدال دو لابلاش، اصول جغرافیای...

Tuesday, April 17, 2018

اقلیم و تاریخ

در باب اقلیم‌های گذشته حجم قابل توجهی از تحقیقاتی که غالباً متضاد هم هستند متتشر شده‌اند و کم نیستند کسانی که به اهمیت بالای تحولات اقلیمی در...

Tuesday, April 17, 2018

اهمیّت موقعیت جغرافیایی در رویداد تاریخی

«افریقا کجاست؟» این سؤال را دختر خدمتکار از قهرمان دسته‌ی سواران که از جنگ‌های جنوب افریقا بازگشته بود، پرسید و ممکن است برخی از ما به خاطر بیاوریم...

Tuesday, April 17, 2018

نقشه‌های کهن به مثابه اسنادی تاریخ

«دنبال کردن روند تاریخ بدون نقشه‌ها بیش از اندازه دشوار است ... و ممکن است این زمزمه به گوش برسد که جغرافیا بدون اثرپذیری از عامل انسانی به حد...

Monday, April 16, 2018