صحنه‌گردان ناموفق

در هفتم نوامبر سال 1987 م، زین‌العابدین بن علی، نخست‌وزیر تونس، با همکاری حبیب عمار، فرمانده گارد ملی، با استناد به اصل 57 قانون اساسی، طی کودتایی،...

Saturday, January 27, 2018

آتاتورک مغرب عربی

دو پدیده‌ی متفاوت، عنوان ملی‌گرایی به خود می‌پذیرند. از یک سو می‌توان از ملی‌گرایی هدایت شده از طرف حکومت سخن گفت؛ از سوی دیگر آن نوع ملی‌گرایی...

Saturday, January 27, 2018

سرکوب نظامی و رادیکالیسم فزاینده

تشکیلات نظامی با ابطال انتخاباتی که به پیروزی جبهه‌ی نجات اسلامی در انتخابات قانون‌گذاری اواخر سال 1991 م منجر شد، خطا و اشتباه بزرگی مرتکب شد....

Friday, January 26, 2018

جبهه‌ی نجات اسلامی

از بارزترین عواملی که به تقویت حرکت اسلامی الجزایر منجر شد و به این جریان امکان داد که به مبارزات جدی با دولت دست بزند، سیاست سرکوب‌گرانه‌ای...

Friday, January 26, 2018

تلاش برای مهار بن‌بلا و بومدین

اسلام‌گرایان که در بسیج عمومی در جریان جنگ هفت‌ ساله‌ی آزادی‌بخش الجزایر نقش محوری داشتند، پس از استقلال و روی کار آمدن دولت بن‌بلا، سیاست حمایت...

Friday, January 26, 2018

حکومت نظامیان و بن‌بست سیاسی

هر قدر مقیاس کنش جمعی به طور کلی بیش‌تر باشد، احتمال‌ آن که حکومت در مورد آن سرکوب شدیدتری اعمال نماید، افزون‌تر خواهد بود. مقصود ما از مقیاس...

Friday, January 26, 2018

میان پرده‌ای از دموکراسی

به ریاست جمهوری رسیدن شاذلی بن جدید در سال 1979 م آغاز یک دهه تحول اجتماعی و سیاسی بود که به خشونت منجر شد. در این دهه، الجزایر با بحران عمیق...

Friday, January 26, 2018

سوسیالیسم اسلامی بومدین

شورای انقلاب الجزایر که پس از سقوط بن‌بلا برای اداره‌ی کشور تأسیس شد، علل کودتا و سقوط بن‌بلا را به شرح زیر عنوان کرد: «1. متهم شدن بن‌بلا به...

Thursday, January 25, 2018

تمرکز‌گرایی سوسیالیستی

پس از پیروزی انقلاب و به دست آوردن استقلال کشور، یکی از نخستین مبارزان جنگ استقلال و عضو کمیته‌ی انقلابی «وحدت و اقدام» - که به مدت پنج سال بعد...

Thursday, January 25, 2018

اسلام‌گرایی در الجزایر و تونس

در دهه‌های نخست سده‌ی 20م، گرایش ملی و گرایش اسلامی دوش به دوش هم پیش رفتند. اما به تدریج در اکثر موارد گرایش ملی بر گرایش اسلامی پیشی گرفت....

Thursday, January 25, 2018

نوگرایی اسلامی، از رهبری تا پیروی

چالمرز جانسون از نظریه‌پردازان برجسته در حوزه‌ی انقلاب‌ها، سه دسته از عوامل را برای انقلاب معرفی می‌کند: 1. نظام اجتماعی نامتعادل، مخصوصاً نظامی...

Thursday, January 25, 2018

چگونگی استقلال الجزایر از فرانسه

مشارکت گسترده‌ی جوانان الجزایری در جنگ جهانی دوم، این امیدواری جدّی را برای نخبگان و فعالان سیاسی الجزایر فراهم آورده بود که فرانسه بی‌شک به...

Thursday, January 25, 2018

الجزایر میان دو جنگ جهانی

الجزایر معاصر، اسلام جهادی را از خلال انقلاب امیر عبدالقادر علیه استعمار فرانسه در قرن 19 م، و انقلاب آزادی‌بخش در اواسط سده‌ی 20 م شناخت و اسلام...

Wednesday, January 24, 2018

چگونگی بسیج منابع در انقلاب الجزایر

وضعیت‌های انقلابی غالباً زمانی به وقوع پیوسته است که یک یا چند شرط از شرایط سه‌گانه‌ی زیر حاصل آمده باشد: اولاً زمانی که مغایرت بین مطالبات حکومت...

Wednesday, January 24, 2018

زیتونه و نهادهای برخاسته از آن در تونس

تا میانه‌ی سده‌ی نوزدهم میلادی، تونس به صورت یک دولت خودمختار با پذیرش برتری اسمی خلافت عثمانی حکومت می‌کرد. اصلی‌ترین دلایل پذیرش عثمانی را...

Wednesday, January 24, 2018

ابن بادیس و جمعیت العلماء الجزایر

جامعه‌ی الجزایر واکنش‌های متفاوتی در برابر اشغال و استعمار فرانسه از خود بروز داد. تسلط فرانسه بر این منطقه، نابودی جامعه‌ی سنتی آن را در پی...

Wednesday, January 24, 2018

سیاست‌های استعماری فرانسه در آفریقا

می‌دانیم، به دنبال سلطه‌ی اروپاییان بر جهان اسلام، نهادها و گزاره‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جدیدی وارد جوامع اسلامی شدند. مداخله و تسلط سیاسی...

Wednesday, January 24, 2018

مقاومت نخبگان در تونس

موقعیت جغرافیایی تونس در میانه‌ی دریای مدیترانه، و نزدیکی‌اش به سیسیل و ایتالیا، اهمیت استراتژیکی خاصی به آن داده بود، به گونه‌ای که به آن امکان...

Tuesday, January 23, 2018

مبارزه‌ی توده‌ای و قیام‌های صوفیان

در رویارویی مردم مسلمان الجزایر با استعمار فرانسه، مسئله‌ی اصلی برای پژوهنده مقاومت‌های مردمی نیست، بلکه قضیه‌ی مهم، نقش اسلام در این جامعه است؛...

Tuesday, January 23, 2018

اصلاحات خیرالدّین پاشا در تونس

پس از سقوط بنوحفص در اواخر سده‌ی شانزدهم میلادی، که آخرین بازمانده از دولت‌های بربر منطقه‌ی مغرب محسوب می‌شد، عثمانی‌ها بر تونس تسلط یافتند و...

Tuesday, January 23, 2018