محبت و عنایت حق در مثنوی

«محبت»، کششی از جانب حق است که بنده را می‌خواند و کوششی از جانب بنده است که خدا را می‌خواند و پیوندی است میان بندگانی که در راه وصال حقّند. مولانا...

Sunday, July 10, 2016

حس نوری و نور حق

آن حسی نورش راکب است که به خدمت راه حق در آید و نور حق «صاحب» و «راکب» آن شود. مولانا این حس ظاهری هم گونه‌ای از نور می‌داند که نور حق را آراسته...

Sunday, July 10, 2016

خُم رنگ هو و شعله‌های عشق

اشاره به آیه 138 سوره بقره دارد: (صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً)؛ رنگ حقیقت ترکیب مادی ندارد و هرچه در آن قرار گیرد جز...

Sunday, July 10, 2016

سروش آسمانی و الهامات ربّانی

بر گوش و چشم انسان، مهر خدا نهاده شده، و الا در پس حجاب‌ها و پشت پرده‌ها صورت‌ها و طنین بانگ‌ها بسیار است. مولانا می‌گوید: در پشت حجاب‌های دنیوی...

Sunday, July 10, 2016

خلوت‌گه حق در بیان مثنوی

هیچ گوشه‌ای از این جهان، خالی از انسان‌های درّنده‌خو و حیوان صفت نیست. تنها خلوت‌گاه حضرت حق است که آرامش و فراغت دارد. هر گوشه‌ای از این دنیا...

Sunday, July 10, 2016

ابزار هدایت در مثنوی

مولانا می‌گوید: احوال ما و آن چه به اراده‌ی حق بر دل‌ها می‌گذرد، مانند دستی است که امور زندگی را می‌گرداند و عبارت نیز مانند ابزاری است که دست...

Sunday, July 10, 2016

مثنوی و بخشیدن اکسیر

به پروردگار عرض می‌کنیم: سخنانی بر زبان ما بگذار که بیان حقایق باشد و تو را به خشم نیاورد و بر ما مهربان‌تر کند. اطلاق سلطان سخن به پروردگار،...

Sunday, July 10, 2016

اسم اعظم و رابطه‌ی معنوی در بیان مثنوی

در میان اسمای پروردگار، «الله» را اسم اعظم دانسته‌اند، اما آن‌چه پیامبران و اقطاب و اوتاد را به کارهای خارق‌العاده توانا می‌سازد، یک کلمه نیست....

Sunday, July 10, 2016

آثار قلم و آثار قدم در مثنوی

«دفتر صوفی»، دل پاک اوست که می‌تواند نقش حقیقت را بپذیرد، نه مثل سیاهی کلمات بر روی کاغذ. مولانا بر این نکته تأکید دارد که برای رسیدن به حقیقت،...

Sunday, July 10, 2016

جود و کرم الهی در مثنوی

برای این‌که جود و بخشش در خارج و در عرصه‌ی وجود، عینیت و ظهور پیدا کند، به دو رکن نیازمند است: 1. بخشنده و جواد؛ 2. بخشش‌پذیر و محتاج. پس همان‌گونه...

Sunday, July 10, 2016

نفحه روح‌بخش مثنوی

پیامبر فرمود: «ان لربکم فی ایام دهرکم نفحات، إلا فتعرضوا لها؛ پروردگار شما در زمانه‌ی شما نسیم و جلوه‌هایی دارد. به هوش باشید و به سوی این تجلی‌های...

Sunday, July 10, 2016

مثنوی و سروش آسمانی

مولانا غیر از نغمه‌های حسی و موسیقی ظاهری که نشاط‌آور است، به آواز دیگری اشاره می‌کند که زندگی معنوی و روحانی می‌بخشد. این آواز و سروش آسمانی...

Saturday, July 9, 2016

آفرینش و تجدید حیات از نگاه مثنوی

در این جهان طبایع چهارگانه (آب، آتش، باد، خاک) یا عناصر، یا موجودات زنده‌ی گوناگون، با هم در تنازع‌اند و یک‌دیگر را همواره نابود می‌کنند. اما...

Saturday, July 9, 2016

شرح اشتیاق دیدار حق در مثنوی

یکی از تعلیمات عارفانه مولانا، مسئله چشیدن درد فراق و اشتیاق مردِ راه خدا و سالک حریم قدس الهی است. در داستان طوطی و بازرگان، طوطی در حقیقت انسانی...

Saturday, July 9, 2016

غیرت الهی در نگاه مثنوی

اگر عاشقِ حق به جز حق توجه کند، حق را می‌رنجاند و خشم و غیرت حق می‌تواند همه رشته‌های او را پنبه کند. مولانا می‌گوید: بر سر اغیار مانند شمشیر...

Saturday, July 9, 2016

شرح فسون الهی در مثنوی

«بالا» مقام قدس و پیشگاه پروردگار است. «مرغ بی‌اندازه»، روح در مرتبه‌ای است که به جسم خاکی نزول نکرده است. قفس به همین جسم خاکی می‌گویند. سالک...

Saturday, July 9, 2016

شرح امتحان الهی در بیان مثنوی

مولانا به مدعیان می‌گوید: اگر چیزی از معرفت حق نیز به تو رسیده است، باز حرف نزن. مردان حق مانند سنگ محک، آن را در تو می‌یابند، زیرا آنها نیز...

Saturday, July 9, 2016

استدراج، شراب قهر الهی

مولانا اشاره‌ای به قصه موسی و عبور او و یارانش از رود نیل و غرق شدن سپاه فرعون دارد. ثقیل، یعنی سپاه انبوه. وی سپس اشاره‌ای به قصه نمرود پادشاه...

Saturday, July 9, 2016

استدراج و مکر الهی در مثنوی

مولانا می‌گوید: غیر حق، مایه‌ی هلاکت تدریجی تو است؛ گرچه آن چیز تخت و سلطنت و تاج شاهانه باشد. «دگرها»، عوامل این جهانی‌اند که ما به آنها دل...

Saturday, July 9, 2016

سبب‌سوزی در بیان مثنوی

مولانا بارها در مثنوی به این نکته اشاره کرده است که خوردن مانع جوشش‌های ذهن و فکر است: «وقت لقمان است‌ای لقمه برو». در این ابیات به همان معنا...

Saturday, July 9, 2016