مثنوی و جوینده‌ی حکمت و معرفت

مولانا می‌گوید: در درجه اول آن‌چه جوینده حکمت و معرفت باید بداند این است که حکمت یا همان باطن دین را باید از کجا و از چه کسی آموخت. اگر نزد علمای...

Saturday, June 25, 2016

مقایسه‌ای میان صورت و معنا (ظاهر و باطن)

در برابر سگ اصحاب کهف، شیران عالم سر افکنده و احساس حقارت نموده‌اند، چون جان او به اصحاب کهف پیوسته است، لذا صورت نفرت‌انگیز یک سگ برای او زیان‌آور...

Saturday, June 25, 2016

جایگاه عقل و جان در مثنوی

مولانا از عقل تعبیرهای گوناگون دارد: عقلی که عوام می‌پسندند، حافظ منافع مادی است و عقلی که مردان کامل به آن تکیه می‌کنند، عقلی است که نور خدا...

Saturday, June 25, 2016

ارزش دانش در مثنوی

مطابق روایات، نفوذ فرمانروایی حضرت سلیمان به انگشتری بوده است. با توجه به تشبیه علم به خاتمِ سلیمان فهمیده می‌شود که علم هم خاصیت فرمانروایی...

Saturday, June 25, 2016

نگاهی به سروده‌های مولوی

مولانا جلال الدّین محمدبن سلطان العلما بهاء الدّین محمدبن حسین بن احمد خطیبی بَکری بلخی، که در کتاب‌ها از او به نام‌های «مولانای روم» و «مولوی»...

Thursday, July 9, 2015

حسن و قبح شرعي ( نظريه ي امر الهي ) در مثنوي مولانا

يکي از مسائل بسيار مهم فلسفه ي اخلاق، حسن و قبح است. مسئله ي حسن و قبح در اين مورد بحث مي کند که آيا عقل به طور مستقل قادر به تشخيص حسن و قبح...

Tuesday, April 28, 2015

نقش انگيزه ( نيت ) در تعيين ارزش اخلاقي عمل

يکي از مسائل بسيار مهم در تعيين ارزش اخلاقي عمل، انگيزه ي آن است. عمل بسته به اينکه با چه نيتي و با چه ميزاني از توجه، آگاهي و خلوص صورت گرفته...

Tuesday, April 28, 2015

تکليف گرايي در مثنوي

اخلاق تکليف بيشتر با نام کانت شناخته شده است. در اخلاق تکليف کانت، تنها چيز نامشروط اراده ي نيک است و داشتن اراده ي نيک، هميشه به منزله ي عمل...

Tuesday, April 28, 2015

غايت گرايي اخلاقي در مثنوي

ابيات بسياري در مثنوي وجود دارد که احکام اخلاقي را، صريحاً يا تلويحاً، به خاطر نتيجه ي آنها توصيه مي کند. اين موارد گرچه تنها توصيف نتايج مترتّب...

Tuesday, April 28, 2015

فضيلت گرايي در مثنوي مولانا

طرح و اثبات مطلبي که در اين نوشته مورد نظر است، نيازمند مقدمه اي در اخلاق فضيلت و تفاوت آن با نظريه ي اخلاقي بديل مي باشد. طرفداران اخلاق فضيلت،...

Tuesday, April 28, 2015

نکات مهم در تربيت اخلاقي از نظر مولانا

از آنچه مولانا در خلال رابطه ي معلم و متعلم بطور کلي و مريد و مراد بطور خاص بيان مي کند، نکته هاي ظريفي قابل استفاده است که توجه به آنها در امر...

Monday, April 27, 2015

ويژگي هاي مربي ( مرد حق ) از نظر مولانا

« مرد حق » که مي تواند پيشواي معنوي و معلم اخلاق باشد، ويژگي هايي دارد که به وسيله ي آنها از سايرين جدا مي گردد. يکي از آنها اين است که او تعاليم...

Monday, April 27, 2015

شرايط و ويژگي هاي متعلم از نظر مولانا

از نظر مولانا نه تنها معلم، بلکه متعلم نيز بايد داراي شرايط و ويژگي هاي خاصي باشد. اصل و اساس اين شروط، درد، نياز يا طلب است. نياز، به عبارت...

Monday, April 27, 2015

بزرگترين حجاب آدمي

نفس نزد مولانا دست کم به دو معنا به کار رفته که يکي از آنها مورد مذمت و جامع صفات و ويژگي هاي ناشايست است و ديگري لطيفه اي است که حقيقت و " خود...

Monday, April 27, 2015

مطلوب ذاتي انسان از نگاه مولانا

بر اساس مباني انسان شناختي مولانا، انسان موجودي است که همواره ذاتاً بر سر دو راهي قرار دارد، هيچ يک از اين دو راه خارج از وجود او نيست و مي توان...

Monday, April 27, 2015

جريانات اخلاقي قبل از مولانا

در جهان اسلام ملاحظات علمي و فلسفي در باب اخلاق را مي توان در اخلاق فلسفي، اخلاق عرفاني و كلام يافت. اخلاق فلسفي با آغاز نهضت ترجمه شكل گرفت...

Monday, April 27, 2015

مباني کلي انسان شناسي در مثنوي

لازمه ي هر بررسي اخلاق شناسانه، توجه به مباني نظامي که اين بررسي در آن صورت مي گيرد نيز، هست. علاوه بر اين، با توجه به اينکه در جهان بيني عرفا...

Monday, April 27, 2015

هويت اخلاقي انسان در نگاه مولانا

انديشمندان در مورد طبيعت اخلاقي انسان نظرات مختلفي ابراز کرده اند، اما مي توان اين نظريات را در سه گروه عمده دسته بندي کرد. گروهي انسان را طبيعتاً...

Monday, April 27, 2015

چالش مولانا با فلسفه

موضوعی که می‌‌‌‌‌خواهیم مورد بررسی قرار دهیم، چالش مولوی با فلسفه است. این حکایت به قول حافظ به عالم ثمر شد. اصولاً این کار مولانا در باب فلاسفه...

Sunday, January 18, 2015

تأثير ابن عربي در مثنوي

به نظر مي رسد که نيکلسن در شرحِ مثنوي توجّه زيادي به شروح ترکي همچون شرح اسمعيل اَنقروي و صاري عبدالله داشته است که متن مثنوي را از منظر مکتب...

Friday, December 5, 2014