نخستین نویسندگان دوران رضاشاه (در ده سالِ نخستین)

در آغاز این دوره دو کتاب درخور ملاحظه منتشر شدند، یکی مجموعه‌ای داستان کوتاه و دیگری رُمانی دوجلدی. هر دو اثر گونه‌ای نقد اوضاع اجتماعی بودند،...

Monday, November 21, 2016

داستان‌های ایران قبل و بعد از شاهنامه

نظم شاهنامه موجب گردید که ادبیّات ماقبل اسلامی و داستان‌های پهلوانی و حماسی ایران در میان ایرانیانی که مسلمان شده بودند بار دیگر متداول شود و...

Friday, November 11, 2016

یوسف و زلیخای فردوسی

خیال می‌کنم امروز دیگر برای کسی شکّی باقی نمانده باشد که این قصّه منسوب به فردوسی در واقع از او نیست، جز کسانی که پس از خواندن مقالات متعدّد...

Friday, November 11, 2016

اشعار مورد شکّ و مردود فردوسی

عوفی در لباب‌الألباب (ج 2 ص 33) به صراحت می‌گوید که «از وی برون شاهنامه شعر کم روایت کرده‌اند.» مع هذا در تذکره‌ها و سفینه‌ها شعرهائی به نام...

Friday, November 11, 2016

ارزیابی امانت‌داری فردوسی

فردوسی طوسی متونی به فارسی و عربی در دست داشت و می‌خواست آن‌ها را نظم کند. کتاب اساسی او که شاهنامه‌ی ابومنصوری باشد از میان رفته است، امّا ترجمه‌ی...

Friday, November 11, 2016

سخن سرائی فردوسی

در مقاله‌های گذشته عرض کردم که فردوسی به فکر سرودن داستان‌های قدیم ایران و ایجاد یک حماسه‌ی ملّی ایرانی افتاد، و برای این مقصود کتاب نثری را...

Friday, November 11, 2016

فردوسی آفریننده

در موقعی که فردوسی طوسی در حدود سی و پنج تا چهل سال داشته است درصدد این برآمده است که آن شاهنامه‌ای را که در عهد جوانی او برحسب دستور همشهری...

Friday, November 11, 2016

شاهنامه به نثر فارسی

فردوسی طوسی کتاب یا کتبی به نثر فارسی بدست آورده بود مشتمل بر داستان‌های ایرانیان یا تاریخ داستانی ایران، و از روی این کتاب یا کتب بود که شاهنامه...

Friday, November 11, 2016

شور و جوش قومی در شاهنامه

فردوسی چه کرده است؟ مشتی قصه و داستانِ اساطیری و حماسی مربوط به شاهان و گوان و پهلوانان ایران در افواه ساری و در بطون کتب اوستائی و پهلوی به...

Friday, November 11, 2016

فردوسی طوسی

که بود این فردوسی شاعر که شاهنامه را به نظم آورد؟ جواب این سؤال آسان نیست. حقیقت مطلب اینست که از احوال و سرگذشت شخص او مطلب حقیقی معتبر بسیار...

Friday, November 11, 2016

مقام زبان و ادبیّات در ملیّت

شاهنامه‌ی فردوسی از برای مردم ایران از سه لحاظ مهمّ است: اوّل اینکه یکی از آثار هنری ادبی بسیار بزرگست و از طبع و قریحه‌ی یکی از شعرای بزرگ قوم...

Friday, November 11, 2016

داستان‌های ایرانیان

برای آنکه با فردوسی و شعر او آشنا شویم به مقدماتی احتیاج داریم. قبل از همه باید بدانیم که ما ایرانیان گوئیا دوتاریخ مکتوب داریم که یکی را می‌توان...

Friday, November 11, 2016

ولی نعمتان، سراپا دادرسی و عدالت‌اند

تنها مردان حق در این جهان، دلاوران و شیرمردانی هستند که هر گاه ستم‌دیدگان، فریاد یاری برکشند به یاری آنان ستاب‌اند. و همانند رحمت حق تعالی بدان...

Friday, October 28, 2016

ولی نعمتان، جبرئیل رحمت‌اند

مولانا معتقد است از مردان حق و عاقلان خداجو، هر رنج و آزاری به ما برسد حتماً قصد خیری در آن هست. او در این قسمت، تمثیلی را برای توضیح می‌آورد....

Friday, October 28, 2016

واسطه‌های فیض در نگاه مثنوی

پارسایی در شهر غزنی از نظر علم و دانش ممتاز بود. نامش محمد و کنیه‌اش سررزی بود. هر شب با برگ درخت انگور افطار می‌کرد و مدام در پی تجلیات حضرت...

Friday, October 28, 2016

نیاز روحی به تکرار کلمات اولیاء‌الله در بیان مولانا

جان کلام ابیات مزبور این است که برای درک حقیقت و چشنیدن «طعام‌های معنوی» باید در تو نیازی باشد؛ بخواهی تا دریابی. نیاز موجب می‌شود که نان را...

Tuesday, October 25, 2016

نمونه‌ای از برداشت مولانا از قرآن

مولانا بارها در مثنوی این موضوع را مطرح نموده است که نیک و بد زندگی به زمینه‌های ذهنی و روحیات خود ما بستگی دارد. اگر انسان خیالات خوش و زیبا...

Tuesday, October 25, 2016

نور ولایت و مراتب آن در مثنوی

مولانا می‌گوید: ولی حق چون به سرچشمه‌ی نور مطلق پیوسته است خود، چو نور است و عقل- مانند جیرئیل- رابطه الهامات برای اوست. این نور به حق پیوسته...

Tuesday, October 25, 2016

نقش گفتمان و رهبری در رهایی از تفرقه و تنازع

حکایتی است در توضیح این معنا که حقیقت یکی است و جنگ هفتاد و دو ملت بر سر الفاظ است. خلاصه‌ی حکایت این است: چهار شخص که هر کدام زبان خاصی داشتند،...

Tuesday, October 25, 2016

نقد تأویل گران قرآن در مثنوی

پذیرفتن حقایق الهی و شناختن اسرار غیب نیازمند اعتقاد است و این اعتقاد با دلیل و برهان پدید نمی‌آید. از صمیم قلب ایمان بیاور، نه فقط با زبان....

Tuesday, October 25, 2016