واصل بن عطاء، بنیان گذار کلام اعتزال (1)

واصل در سال 80 هجری(699 یا 700 م)در مدینه طیّبه متولد شد؛ به اتفاق آراء، او برده به دنیا آمد. برخی او را برده ی بنی ضَبه(سوسمار)، و برخی دیگر...

Saturday, November 23, 2013

مذهب ارجاء و ظهور فرقه مرحبه (1)

ارجاء در لغت به دو معنی آمده است:الف:امیدوار کردن؛ رجا، یرجو، رجاء و رَجْوا، ضدِّ یَئس، بنابراین همزه آخر منقلب از حرف علّه است ب:پس افکندن و...

Saturday, November 23, 2013

مذهب ارجاء و ظهور فرقه مرجئه (2)

مرجئه در اثر این اختلافات مانند سایر فرقه ها به تدریج و مرور زمان به طوایف و گروه های مختلف متفرق شدند که نام و نشان و آراء و عقایدشان در کتب...

Saturday, November 23, 2013

تأویل در عرفان

صوفیان خود را اهل احوال و محبت و اخلاص می دانسته اند و این امور را وصف باطن تلقی می کرده اند، بنابراین از آنجا که آنان در مقابل ظاهر دین – که...

Thursday, October 31, 2013

باطن در برابر ظاهر

باطن، مقابل «ظاهر» است. در قرآن کریم (حدید:3) « الظاهر و الباطن» درباره ی خداوند آمده است. ولی اغلب اوقات «ظاهر» یا «باطن» را درباره ی مفهوم...

Thursday, October 31, 2013

آگاهی از تأویل قرآن

در آیه ی 7 سوره ی آل عمران، ضمن تصریح بر تأویل داشتن آیات قرآن ( همه یا فقط آیات متشابه) و اینکه تأویل آن را جز خدا کسی نمی داند، به «راسخان...

Thursday, October 31, 2013

تأویل در کلام و فلسفه

تأویل. در اصطلاح، نقل و صرف کلام از معنای ظاهر آن به معنای محتمل است، مشروط بر اینکه با دلیل صورت گیرد و موافق با کتاب و سنّت باشد، مثلاً درباره...

Thursday, October 31, 2013

واژه شناسی تأویل

تأویل، واژه ای قرآنی و اصطلاحی در علوم قرآنی و تفسیر و حدیث و سپس اصول فقه و کلام و فلسفه و عرفان است. کاربرد نسبتاً فراوان آن در قرآن (هفده...

Thursday, October 31, 2013

تمدن اسلامی در یک نگاه

تمدن اسلامى به لحاظ پیشینه با 14 قرن حیات از ریشه دارترین تمدنهاى انسانى به شمار مى‏آید، و از جهت دامنه گسترش آن، باید این تمدن را از گسترده‏ترین...

Thursday, October 24, 2013

ترجمه متون مسلمین در اروپا

اسلام به عنوان دینى تمدن‏ساز، مانند بسیارى از تمدن‏هاى دیگر، افت و خیزهاى متعددى را پشت سر گذارده است. بنابراین اگر بخواهیم از فرایندى که فرهنگ...

Tuesday, October 22, 2013

تحوّل اندیشه هاى کلامى و فلسفى در عهد موحدین

در حالى که مسیحیان آندلس در کنار صلیبیان تهاجمى گسترده علیه مسلمانان را آغاز مى کردند و خلافت عباسى به دنبال مهار جریان تشیع و سامان دادن امور...

Tuesday, October 22, 2013

تجدید حیات فکرى، فرهنگى معتزله در قرن چهارم هجرى

جریان فکرى معتزله به مدت سى سال (در عهد مأمون، معتصم و واثق) مورد توجّه خلفاى عباسى بود. در سال 232هجرى متوکّل به خلافت رسید و اهل حدیث بر امور...

Tuesday, October 22, 2013

تفاوت رویکرد قرآن و فیلسوفان مسلمان به وجود خداوند (1)

خداشناسی قرآنی متمایز از خداشناسی فلسفی است. در خداشناسی قرانی اصول «فطری بودن شناخت خدا»، «ایمان محوری»، «محوریت رابطه ی خدا و انسان» و «آسان...

Thursday, October 17, 2013

تفاوت رویکرد قرآن و فیلسوفان مسلمان به وجود خداوند (2)

خداوند در قرآن کریم با صفاتی به انسان معرفی می شود که نشان دهنده ی محوریت داشتن رابطه ی او با انسان هاست. او خدایی است اهل مغفرت که نه تنها می...

Thursday, October 17, 2013

گناه پیامبران (2)

کسانی که درباره پیامبران به عصمت مطلق قائل نیستند، به آیاتی تمسک کرده اند که آیه یاد شده از آنها است، از آنجا که داستان آدم، نیرومند ترین مستمسک...

Sunday, October 6, 2013

گناه پیامبران (1)

یکی از علل ورشکستگی مطبوعات کمبود ابتکار در میان آنها است کار فرنگ رفته و کار «فرنگ مآبها» نوعاً ترجمه و اقتباس می باشد کتابهائی که صورت «تألیف»...

Sunday, October 6, 2013

شکل گیری قدریه و معتزله در تاریخ اسلام

قدریان نخستین، طرفدار قدرت اراده‌ی انسان بودند و انسان را در رفتار خود آزاد می‌دانستند در حالیکه جبریه گروه مخالف آنان، بر این عقیده بودند که...

Saturday, August 31, 2013

پیوستگی عقلانیت و معنویت در آموزه های دین

این مقاله که به بررسی یکی از مهم ترین مباحث درحوزه دین پرداخته در حقیقت اشاره ای دارد رابطه بین عقلانیت و معنویت در آموزه های اسلام. این موضوع...

Sunday, July 28, 2013

عقل در ساحت دین

بحث عقل در ساحت دین، روایت گر رابطه عقل ودین است. این بحث که دارای سابقه تاریخ وپر فراز وفرود می باشد، بیشتر به عوامل خارجی وبیرونی بر می گردد،...

Sunday, July 28, 2013

تحلیل و بررسی پلورالیسم دینی جان هیک و اثرات آن بر ساختار ادیان

پلورالیسم دینی تفکری است که در پی اندیشه های دیگر فلسفه غرب، توسط بعضی از این فلاسفه از جمله جان هیک، مطرح شده است. اساس آن، حق دانستن همه ادیان...

Sunday, July 28, 2013