عقل در قرآن

عقل در کنار حس و دل به عنوان يکي از ابزار کسب معرفت از ديدگاه قرآن داراي جايگاه مهمي است؛ اگرچه خود لفظ عقل در قرآن ذکر نشده اما مشتقّات و مترادف‌هاي...

Tuesday, June 20, 2017

ارزش‌سنجي معرفتي در قرآن کريم (1)

پژوهش درباره مقوله معرفت، و مؤلفه‌ها و مسائل حول آن، از دغدغه‌هاي مهم و بنياديني است که در دانش‌هاي معرفت‌شناسي، فلسفه، منطق، تفکر نقدي و فلسفه...

Monday, June 19, 2017

ارزش‌سنجي معرفتي در قرآن کريم (2)

انسان‌ها در طول زندگي، خود را در موقعيت‌هايي قرار مي‌دهند که مولّد باورهاي نادرست و ناشايست هستند و همچون غل و زنجير، او را از راهيابي به معرفت...

Monday, June 19, 2017

تعريف در قرآن کريم (3)

قلمرو تعريف، شامل حيطه تصورات و مفاهيم است و تصديقات را دربرنمي‌گيرد. به عبارتي، هرچند در برخي موارد، ميان تصور و تصديق، همراهي و مقارنت هست،...

Monday, June 19, 2017

منطق در قرآن

قرآن خود را عربي مبين و بدون اعوجاج معرفي مي‌کند و بنابراين تعاليم آن بايد براساس قوانين فهم و از جمله قوانين منطق باشد که قوانين فکر و انديشه...

Monday, June 19, 2017

تعريف در قرآن کريم (2)

منابع تعريف، عبارت‌اند از ابزارهاي شناختي انسان که در فرآيند تعريف دخالت و تأثير دارند. از آنجا که تعريف، مفيد تصور است، طبيعتاً منابع تعريف...

Monday, June 19, 2017

اقسام معرفت در قرآن کريم

در قرآن کريم علم از منظرهاي مختلف تقسيم شده است؛ گاهي به لحاظ ابزار مثل علم از طريق حواس و يا غيرحواس و تقسيم حواس نيز به حواس ظاهري و باطني...

Monday, June 19, 2017

تعريف در قرآن کريم (1)

هرچند تعاريف قرآني، تعاريف منطقي نيستند و قرآن کريم، اهدافي غير از اهداف منطقي صرف دارد، مي‌توان گفت قرآن کريم به تعريف در معناي وسيع آن، اهتمام...

Monday, June 19, 2017

امکان معرفت از ديدگاه قرآن کريم

يکي از ويژگي‌هاي اسلام و فرهنگ قرآن، واقع‌گرايي معرفتي است. آيات قرآن سرشار از بيان‌ها و تذکراتي است که انسان را به کسب شناخت از عالم هستي و...

Monday, June 19, 2017

آغاز دشمنی یهود با اهل اسلام

روند تیرگی روابط پیغمبر و یهود از زمانی آغاز شد که پیغمبر تصمیم گرفت قبله را از مسجدالاقصی در قدس به مسجدالحرام در مکه تغییر دهد، تصمیمی که...

Wednesday, April 12, 2017

قصص قرآنی و حقیقت تاریخی

ما در این‌جا به مسئله‌ای که در دوران جدید ذهن محققان قصص قرآنی را به خود مشغول داشته است، یعنی مسئله‌ی رابطه میان قصص قرآنی و حقایق تاریخی نخواهیم...

Wednesday, April 12, 2017

تطور رابطه‌ی دعوت محمدی با اهل کتاب در قرآن

در این نوشته موضع قرآن را در قبال اهل کتاب ابتدا در مرحله‌ی مکی و سپس در مرحله‌ی مدنی بررسی می‌کنیم.

Monday, April 10, 2017

بازتنظیم رابطه با اهل کتاب

سوره‌ی اعراف همان‌گونه که از خلال یادآوری پیامبران عربی که از زمره‌ی پیامبران اهل کتاب نبودند، به بازتنظیم رابطه عرب با امر نبوت در گذشته‌ی آن‌ها...

Monday, April 10, 2017

نظریه‌ی جابری درباره‌ی قصه‌های قرآن

جابری در کتاب [رهیافتی به قرآن کریم] کوشیده است نظریه‌ی جدیدی درباره‌ی قصص قرآن ارائه دهد. او نیز همچون عموم مفسران معاصر به رویکرد هدایت محور...

Monday, April 10, 2017

فلسفه و هدف قصه در قرآن

درباره‌ی قصص قرآن علاوه بر آنچه در تفاسیر آمده است، از دیرباز تاکنون شاهد تک‌نگاری‌های فراوانی هستیم. از آثار گذشتگان در زمینه‌ی قصص قرآن که...

Monday, April 10, 2017

نصاری و مسئله‌ی تثلیث با تکیه به قرآن

قرآن از پیروان دیانت مسیح با نام «نصاری» یاد می‌کند و در این کتاب لفظ «مسیحیت» یا «مسیحی» نه به صورت مفرد و نه به صورت جمع به کار نرفته است....

Monday, April 10, 2017

سنت‌های اجتماعی در قرآن از منظر امام خمینی (ره)

در روند جامعه و تحولات تاریخ یک سلسله قوانین و سننی حاکم است و تغییرات و تحولات و شکست و کامیابی جامعه تصادفی نیست. این مسأله زیربنای علم جامعه‌شناسی...

Wednesday, March 1, 2017

سازوکارهاي سياسي مهار قدرت

هنگامي که بحث از مهار حقوقي- سياسي قدرت به ميان مي‌آيد، وارد حوزه‌ي مهار بيروني شده‌ايم. طرح اين بحث براي آن است که مهار دروني نيز داراي اشکال‌هايي...

Monday, January 30, 2017

آسيبهاي نفسانيِ قدرت سياسي

اصطلاحي در دانش روان‌شناسي وجود دارد که آن را «اختلال شخصيتي خودشيفتگي» مي‌نامند و به معناي آن است که فرد بيمارگونه عاشق و شيفته‌ي خود شود. البته...

Monday, January 30, 2017

آسيبهاي عملي قدرت سياسي

پس از شکل‌گيري ديدگاه صاحب قدرت، نگرش او بر عمل و کارکردش اثر مي‌گذارد. وقتي در نگاه قدرتمند، رأي و نگره‌ي او غيرقابل نقد باشد، بهترين بستر براي...

Monday, January 30, 2017