واژه‌ی ذکر در قرآن

«ذکر» نقيض نسيان است و حالتي است که با آن، معلومات و دانستني‌ها محفوظ مي‌ماند و فرق آن با «حفظ» اين است که حفظ فراگرفتن مطالب و معارف است؛ اما...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی دابّه در قرآن

«دابّه» برگرفته از ماده «دبب» به معناي حرکت آرام است و به هر حيوان روي زمين دابه گويند. تصغير آن «دُويبه» است. به اعتقاد ابن فارس معناي اصلي...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی دين (به کسر دال) در قرآن

«دين» در لغت به معناي حساب، جزاء، عادت و طاعت آمده است و معناي اصلي آن منقاد و رام بودن است؛ بدين جهت معناي «دان له دينا» اين است که منقاد و...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی خير در قرآن

«خير» مخالف شر است و به معناي هر چيزي است که انسان‌ها به آن رغبت مي‌کنند همانند عقل، عدالت. خير و خوبي گاه مطلق است؛ يعني در هر حال مورد علاقه...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حيات در قرآن

«حيات» ضد مرگ است و ماده اصلي آن، يعني «حيي» داراي دو معناي اصلي است: 1. حيات و زندگي که ضد مرگ است. اگر باران را حي نام نهاده‌اند، بدين جهت...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حصر در قرآن

«حصر» در لغت در اين معاني زير به کار رفته است: ممنوع شدن از ادامه کار توسط دشمن، محبوس گشتن، باز ايستادن از سفر به سبب بيماري، در تنگنا قرار...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حکمت در قرآن

به اعتقاد فراهيدي بازگشت «حکمت» به عدل و دانش و بردباري است. راغب حکمت را دستيابي به حق با علم و عقل تعريف مي‌کند و مي‌نويسد: حکمت خداوند شناخت...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حس در قرآن

فيومي مي‌نويسد: «حسّ» و «حَسيس» به معناي صداي آهسته و نيز به معناي کشتن است که از نظر وزن و معنا هم‌سان با صيغه‌هاي باب «قتل» است و در هيئت باب...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حرام در قرآن

«حرام» در اصل به معناي منع و سخت گرفتن و نيز ضد حلال است. جمع آن «حُرُم» است. «حُرمة» اسم مصدر از احترام به معناي چيزي است که بي‌احترامي به آن...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حديد در قرآن

«حديد» از ريشه «حدد» داراي دو معناي اصلي است: يکي منع و ديگري حد و منتهاي يک شيء؛ به همين جهت بر حائل و مانع بين دو شيء«حد» اطلاق شده و به دربان...

Sunday, May 14, 2017

واژه‌ی حجر در قرآن

«حجر» در اصل به معناي منع و احاطه و تسلط بر يک شيء است. وقتي حاکم، سفيهي را از تصرف در مالش منع کند، گفته مي‌شود «حجر الحاکم علي السّفيه» و از...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی حَبل در قرآن

«حَبل» در لغت به معناي، ريسمان، عهد و پيمان، امان، وصال و رسيدن، ريگ کشيده و طول‌دار است و در «حبل الوريد» به معناي رگ حلق است.

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جِنَّه در قرآن

همان‌گونه که در واژه «جَنّه» - به فتح جيم - بيان شد، ماده اصلي آن «جَنن» به معناي پوشش و ستر است. اگر بر جنيان واژه جنّ اطلاق شده، بدين جهت است...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جَنَّه در قرآن

«جَنّه» به فتح جيم از ماده «جنن»، به معناي باغ داراي درخت همراه با طراوت و نشاط است. جمع آن «جنّات» و «جنان» است. در صورتي به باغ جنت مي‌گويند...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جُنُب (به ضم جيم و نون) در قرآن

اصل در معناي اين کلمه جانب، ناحيه و دور بودن است؛ مثل جَناب که گفته مي‌شود: «هذا من ذالک الجَناب»: اين از آن ناحيه است. «قعد فلان جَنْبةً» يعني...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جَنْب (به فتح جيم) در قرآن

«جنب» در لغت به معناي پهلو، زير بغل تا تهي‌گاه، نزديک، و معظم و اکثر از يک شيء است؛ چنان که وقتي گفته مي‌شود «هذا قليل في جنب مودّتک»: اين کار...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جحيم در قرآن

«جحيم» در لغت به معناي آتش شديد برافروخته و هر آتشي است که بعضي از آن بر روي بعضي ديگر قرار گرفته باشد. نيز به آتش بزرگ برافروخته شده در درّه...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جناح در قرآن

«جنح» ماده اصلي «جناح» است که در اصل به معناي ميل و تجاوز است و زماني که گفته مي‌شود «جنح الي کذا» يعني به سوي آن ميل کرد، چنان که به گناه، جُناح...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جبّار در قرآن

«جبّار» برگرفته از ماده «جبر» به معناي وادارکردن افراد بر امور ناخوشايند آنان، اصلاح شکستگي و اصلاح با نوعي اعمال قدرت است و به کساني که مدعي‌اند...

Saturday, May 13, 2017

واژه‌ی جار در قرآن

«جار» از ماده «جور» در لغت به معناي مجاور منزل، محل سکونت شخص، پناه‌دهنده، پناه‌خواه، همسر مرد، هم‌پيمان، ياري‌کننده، شريک در تجارت است:

Saturday, May 13, 2017