تأویل

تأویل، از کلمات کلیدی قرآن و همچنین از اصطلاحات علوم قرآنی که در حوزه‌ی علم حدیث و حکمت و عرفان و علوم بلاغی و ادبی هم کاربرد دارد. تأویل لغتاً...

Thursday, March 16, 2017

مراتب ظاهر و باطن در قرآن

از عجایب انحصاری قرآن است که از آیات آن، معانی گسترده‌ای برمی‌آید؛ چنان که امام صادق (علیه‌السلام) فرموده‌اند: «و کتاب الله یحتمل کل شیء»

Sunday, February 19, 2017

ظاهر و باطن احکام قرآن و معنای صحیح آنها

در آیات الاحکام با آنکه ظاهر آیات حجت است و بر اساس آنچه گذشت، تنزیل و تأویل هماهنگ هستند؛ ولی عده‌ای دست به تأویلات تکلیف‌گریزانه زده‌اند. کسانی...

Sunday, February 19, 2017

محاسبه‌ی ابجدی حروف مقطعه

در برخی از احادیث، حروف مقطعه به حساب ابجد محاسبه شده‌اند و دلالت ریاضی و عددی این حروف، مورد نظر قرار گرفته است.

Sunday, February 19, 2017

مروری بر معانی متنوع حروف مقطعه در قرآن

در بسیاری از احادیث، حروف مقطعه، قطعه‌ای از نام‌های خدا و در واقع رمزی برای یکی از آن نام‌ها دانسته شده‌اند. گاهی یک حرف در احادیث گوناگون، معانی...

Sunday, February 19, 2017

حروف مقطعه

در ابتدای 29 سوره از سوره‌های قرآن، یك یا چند حرف از حروف الفبا وجود دارد كه مجموعاً 78 حرف است كه با حذف مكررات، 14 حرف می‌شود. یعنی نصف حروف...

Monday, July 11, 2016

تأویل به مثابه تطبیق قرآن با عالم و آدم در تفسیر سیدحیدر آملی

علامه سیدحیدر آملی، از علمای شیعی و ایرانی سده هشتم است. تفسیرالمحیط الاعظم از آثار اوست. در تفسیر او سخنان ائمه معصومین (ع) در جای جای کتاب...

Thursday, October 29, 2015

بیان باطن و تأویل و حقایق پنهان در آیات

قرآن مجید کتابی تک لایه نیست که فقط از مفاد و مدلول ظاهری برخوردار باشد و آن را به مدد آگاهی از اصول مقبول گفتمان عرفی بتوان به دست آورد، بلکه...

Saturday, September 5, 2015

استاد معرفت و تأویل قرآن

تأویل یكی از مباحث مهمّ زبان شناختی در حوزه ی متون دینی است. قرآن مجید بارها واژه ی تأویل را هم در مورد خود قرآن و هم در موارد دیگر به كار برده...

Wednesday, June 17, 2015

بررسي نظريه ي بطون از نگاه آيت الله معرفت

آيا مفاهيم و معارف آسماني قرآن كريم فقط در آنچه ظاهر آيات آن را بيان مي كنند خلاصه مي شود؟ يا آنكه علاوه بر ظواهر آيات، معارف ديگري را نيز مي...

Saturday, April 4, 2015

ساختار چند معنايي قرآن (بطن)

در شمار مهم ترين مباني تفسير قرآن، اعتقاد به ساختار چند معنايي براي تمامي آيات قرآن است. بر اين اساس، براي هر آيه، پس از گذر از معناي ظاهري،...

Wednesday, January 28, 2015

تحليلي در ماهيت تأويل اصولي و عوامل مؤثر در آن

آنچه از تعريف تأويل در نظر اصوليون برآمد، اين بود که: تأويل، عبارت است از حمل لفظ بر معنايي که يا در آن ظهور ندارد و يا برخلاف آن ظهور دارد؛...

Wednesday, January 7, 2015

اقسام تأويل

تأويلي صحيح برشمرده مي شود که با دليل معتبر همراه باشد. اين نوع تأويل، خود بر دو قسم است: تأويل قريب و تأويل بعيد.

Wednesday, January 7, 2015

معناي تأويل و تفسير در اصول فقه

در کتب اصول فقه، ميان تعريف « تأويل » و تعريف « لفظ مؤوَّل » اختلاف به چشم مي خورد؛ تعريفي که در ذيل « تأويل » آمده با تعريفي که در ذيل « لفظ...

Wednesday, January 7, 2015

الفاظ تأويل پذير و الفاظ تأويل ناپذير

الفاظي که در قرآن استعمال شده، از دو حال خارج نيست: يا مراد از آن ها واضح است و يا مراد از آن ها واضح نيست. دسته ي اول: نص، ظاهر، مفسَّر و محکم...

Wednesday, January 7, 2015

اقسام لفظ از نظر ظهور و خفا

از آن جا که محور بحث تأویل در اصول فقه، میزان ظهور یا عدم ظهور لفظ در معناست، در آغاز به طور اجمال، اقسام لفظ از نظر دلالت بر معنا را بیان می...

Wednesday, January 7, 2015

تحليل و نقد تفکر و تأويلات باطنيه

دلايل و شواهد، حاکي از رابطه ي بين خطابيه و اسماعيليه است، به طوري که برخي از مِلَل و نِحَل نويسان، گروه اسماعيليه را همان خَطابيه (پيروان ابوالخطاب)...

Wednesday, January 7, 2015

نمونه هايي از تأويلات باطنيه

باطنيه در تأويل آيات قرآن سعي مي کنند به هر نحو ممکن، الفاظ قرآن را بر معتقدات خود حمل کنند. به طور کلي مي توان گفت که آنان از دو شيوه در تأويل...

Wednesday, January 7, 2015

نظريات باطنيه درباره ي تأويل و باطن قرآن

از نظر باطنيه، قرآن و بلکه تمام شريعت، رموز و امثالي هستند که مراد و مقصود اصلي، حقايقي است که در وراي آن هاست.

Wednesday, January 7, 2015

تطبيق باطل آيات قرآن

در تفاسير روايي، احاديثي آمده است که گذشته از ضعف سند اغلب آن ها، متن آن ها نيز با اصول و قواعد عقلي و نقلي و عرفي مخالف است. ما اين گونه روايات...

Tuesday, January 6, 2015