شبهات نظارت استصوابی | شبهه ششم
پرسش :
شبهه: پیش فرض نظارت استصوابی این است که مردم از شعور و آگاهی و قدرت تشخیص کافی برخوردار نیستند و دیگران باید به عنوان قیم آن ها به جای آن ها تصمیم گیری و انتخاب کنند و این امر نوعی اهانت به مردم است.
پاسخ :
اولا: اگر نظارت و بررسی صلاحیت ها، چنین معنایی دارد، چرا قانونگذار هم در قانون اساسی و هم در قانون عادی بر روی آن تکیه کرده است؟ آیا قانونگذار خواسته است با این قانون به مردم اهانت روا دارد؟
ثانیا: اگر نظارت و بررسی صلاحیت ها چنین معنایی دارد، چه فرق می کند که این کار توسط شورای نگهبان انجام گیرد یا وزارت کشور؟ چرا بررسی وزارت کشور را از این اشکال مبرا بدانیم؟ و اگر بناست هیچ نظارتی صورت نگیرد، چرا در قانون برای کاندیداها مانند کاندیداهای ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس و نمایندگان خبرگان و شوراها شرایط و اوصافی منظور شده است؟
ثالثا: اگر نظارت کردن چنین معنایی دارد باید آن را در همه مواد آن تعمیم داد، مثلا در قانونی اساسی آمده است، رئیس جمهور ناظر بر کار وزرا است و با قوه قضائیه ناظر بر تمام دستگاه های حکومتی جهت محسن اجرایی قوانین است و یا رهبری جهت محسن اجرای سیاست های کلی نظام بر کل ارکان و قوای حکومت نظارت دارد، آیا نظارت در همه این موارد به معنای قیمومیت و مستلزم انکار شعور دیگران است؟
رابعا: میدانیم گاهی ده ها و یا صدها و بلکه هزاران نفر جهت شرکت در انتخابات ثبت نام به عمل می آورند، آیا همه مردم اعم از پیر و جوان، باسواد و بیسواد، عالم و جاهل و شهری و روستایی، از سوابق و اوصاف و احوال تک تک کاندیداها اطلاعات کافی دارند؟ آیا همه مردم از پرونده دار بودن شخص در وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی و یا محکومیت قضایی داشتن و یا فاقد عنصر تقوا و تعهد و التزام بودن بسیاری از کاندیداها اطلاعات درستی دارند؟
اگر گفته شد که همه مردم به هر دلیل (یا به دلیل اشتغالات شغلی و کاری و یا عدم دسترسی به این گونه مراکز اطلاعاتی و...) از این همه اطلاعات برخوردار نیستند، اهانت به مردم است؟ اگر در قانون آمده است که هیأتی مطمئن و موثق به نمایندگانی از مردم بررسی های اولیه را درباره کاندیداها داشته باشند و به جای مردم از مراکز خاص استعلام کنند و به جای مردم تحقیقات محلی نمایند و به جای مردم، روی عملکردها و سخنرانی ها و مقالات کاندیداها مطالعه و بررسی نمایند و واجدان صلاحیت حداقلی را به مردم معرفی نمایند تا مردم در میان آن ها هر کسی را که خواستند برگزینند، قیمومیت و اهانت بر مردم است؟
خامسا: برخلاف آنچه که در سئوال آمده است، شورای نگهبان برای مردم تصمیم گیری و انتخاب نمی کنند، بلکه انتخاب و تصمیم گیری با مردم است؛ شورای به نمایندگی از مردم با بررسی های کافی واجدان صلاحیت حداقلی را به مردم جهت انتخاب بهتر آن ها اعلام می کند.
منبع: نظارت استصوابی، دکتر عباس نیکزاد، دفتر نشر معارف، چاپ اول، قم، 1393 ش.
اولا: اگر نظارت و بررسی صلاحیت ها، چنین معنایی دارد، چرا قانونگذار هم در قانون اساسی و هم در قانون عادی بر روی آن تکیه کرده است؟ آیا قانونگذار خواسته است با این قانون به مردم اهانت روا دارد؟
ثانیا: اگر نظارت و بررسی صلاحیت ها چنین معنایی دارد، چه فرق می کند که این کار توسط شورای نگهبان انجام گیرد یا وزارت کشور؟ چرا بررسی وزارت کشور را از این اشکال مبرا بدانیم؟ و اگر بناست هیچ نظارتی صورت نگیرد، چرا در قانون برای کاندیداها مانند کاندیداهای ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس و نمایندگان خبرگان و شوراها شرایط و اوصافی منظور شده است؟
ثالثا: اگر نظارت کردن چنین معنایی دارد باید آن را در همه مواد آن تعمیم داد، مثلا در قانونی اساسی آمده است، رئیس جمهور ناظر بر کار وزرا است و با قوه قضائیه ناظر بر تمام دستگاه های حکومتی جهت محسن اجرایی قوانین است و یا رهبری جهت محسن اجرای سیاست های کلی نظام بر کل ارکان و قوای حکومت نظارت دارد، آیا نظارت در همه این موارد به معنای قیمومیت و مستلزم انکار شعور دیگران است؟
رابعا: میدانیم گاهی ده ها و یا صدها و بلکه هزاران نفر جهت شرکت در انتخابات ثبت نام به عمل می آورند، آیا همه مردم اعم از پیر و جوان، باسواد و بیسواد، عالم و جاهل و شهری و روستایی، از سوابق و اوصاف و احوال تک تک کاندیداها اطلاعات کافی دارند؟ آیا همه مردم از پرونده دار بودن شخص در وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی و یا محکومیت قضایی داشتن و یا فاقد عنصر تقوا و تعهد و التزام بودن بسیاری از کاندیداها اطلاعات درستی دارند؟
اگر گفته شد که همه مردم به هر دلیل (یا به دلیل اشتغالات شغلی و کاری و یا عدم دسترسی به این گونه مراکز اطلاعاتی و...) از این همه اطلاعات برخوردار نیستند، اهانت به مردم است؟ اگر در قانون آمده است که هیأتی مطمئن و موثق به نمایندگانی از مردم بررسی های اولیه را درباره کاندیداها داشته باشند و به جای مردم از مراکز خاص استعلام کنند و به جای مردم تحقیقات محلی نمایند و به جای مردم، روی عملکردها و سخنرانی ها و مقالات کاندیداها مطالعه و بررسی نمایند و واجدان صلاحیت حداقلی را به مردم معرفی نمایند تا مردم در میان آن ها هر کسی را که خواستند برگزینند، قیمومیت و اهانت بر مردم است؟
خامسا: برخلاف آنچه که در سئوال آمده است، شورای نگهبان برای مردم تصمیم گیری و انتخاب نمی کنند، بلکه انتخاب و تصمیم گیری با مردم است؛ شورای به نمایندگی از مردم با بررسی های کافی واجدان صلاحیت حداقلی را به مردم جهت انتخاب بهتر آن ها اعلام می کند.
منبع: نظارت استصوابی، دکتر عباس نیکزاد، دفتر نشر معارف، چاپ اول، قم، 1393 ش.
