از جمله آفاتی که در فهم روایات باید منظور گردد، نقل به معناست. گاه راوی حدیث با تحفظ بر عین الفاظ معصوم علیه السلام بدون هیچ گونه تغییری در واژه ها و نوع چینش آنها روایت می کند و گاهی هم شنیده های خود...

بحث اختلاف و تعارض در اخبار، از جمله مسائلی است که در طول تاریخ اسلام، توجّه عالمان و اندیشوران مسلمان را در حوزه های مختلف علمی همچون فقه، حدیث، کلام و ... به خود جلب کرده است و این امر اندکی پس از صدر

حرکت دروغ پردازی در حدیث از زمان رسول خدا(صلی الله علیه وآله و سلم) آغاز شد و پس از حیات ایشان، به ویژه در زمان امویان، گسترش یافت و صدها سخن موضوع و مجعول به انگیزه های گوناگون به منابع روایی ما راه یافت.

با نگاهی گذرا به تاریخ حدیث به آسانی می توان پی برد از صدر اسلام تاکنون افرادی به انگیزه ها و اسباب گوناگون دست به جعل حدیث زده و مطالبی را به رسول خدا و ائمه معصومین علیهم السلام نسبت داده اند. (1)

مفهوم وضع در اصطلاح با معنای لغوی تطابق دارد و آن نسبت دادن سخنی جعلی و دروغین به معصومان علیهم السلام است. حدیث موضوع به لحاظ نااستواری و برساختگی، سزاوار فروافکندن و پایین نهادن است و شایستگی انتساب...

در اینکه برخی راویان سهو یا نسیان داشته و یا در ضبط روایت ضعیف بوده اند، تردیدی نیست. غفلت و اشتباه راوی در حدیث بیشتر مربوط به نقص شنوایی، اشکال نوشتاری، کم حافظگی یا چیزهای دیگر است. چه بسا راوی در

قراینِ همراه با روایات نقش بسزایی در وضوح معنایی آن دارند. از بین رفتن این قراین در گذر زمان، خواه بر اثر عدم توجه راوی و یا غفلت او در مقام نقل و یا در نتیجه ی تقطیع و تلخیص روایات و... یکی از عوامل مهم...

بی گمان از مهمترین آفات حدیث، منع رسمی از نقل و نشر حدیث و به تعبیر دقیقتر سانسور حدیث در زمان خلفا بود. منع نقل حدیث از زمان ابوبکر آغاز شد(1) و در تمام دوره ی خلافت عمر با شدت بیشتر ادامه یافت و الگویی...

یکی از عوامل آسیب زا و تأثیرگذار در فهم حدیث، جریان منع حدیث بود؛ حقیقت تلخی که در صدر اسلام به وقوع پیوست و آثاری بس شوم را از خود به جای گذاشت. این پدیده ی نامیمون، گرچه به اخبار اهل سنّت اختصاص داشت،...

یکی از عوامل آسیب زا در فهم حدیث، از بین بردن یا از بین رفتن بسیاری از متون حدیثی است. می دانیم پس از قرآن، حدیث دومین منبع قانونگذاری در اسلام و مادرِ علوم اسلامی است. از این رو، بر مسلمانان است تا در...