دانش تفسير، در آغاز، بخشى از علم حديث به شمار مى رفت تا اين كه در نخستين گام تكامل خويش از اين علم جدا شد و به صورت علمى مستقل درآمد و بر پايه آن ، در كنار ديگر مجموعه هاى روايى ، تفسيرهاى روايى (چون تفسير...

حديث شريف قدسى « ما تردّدت فى شىء كتردّدى فى قبض روح عبدى المؤمن » در مصادر حديثى شيعه و اهل سنت، به سندهاى متعدّد و واژه هاى گوناگون، نقل شده است. فراوانى طرق حديث و تسالم محدّثان شيعى و سنّى، اطمينان...

پس از فراغ از امر اوّل، نوبت آن است كه تأثير اين بحث را در فقه الحديث و چگونگى فهم روايات، مورد تأمّل قراردهيم. در ابتدا لازم است نمونه هايى از نقل به معنا در احاديث را يادآور شويم و درصد فراوانى آن را...

پيش از پرداختن به «فقه الحديث» و استنباط از روايات، پژوهش در دو حوزه ضرورى است؛ يكى حوزه صحّت انتساب و اطمينان به صدور حديث از پيشوايان دين، و ديگرى حوزه صحّت متن منقول. در حوزه نخست (كه ويژه بررسى اطمينان...

ابن عقده در حفظ و انتقال گنجينه عظيم روايات ، بويژه احاديث شيعه، نقشى مهم و كليدى دارد. او كه زيدى جارودى است، با وسعت ديد و سعه صدرى كه نوعا ويژه بزرگمردان رهيده از تعصّب است، پاى همّت در ميدان عمل نهاده...

ابن عقده ، در مجموع ، مورد تأييد و تكريم دانشمندان و دست اندركاران دانش و رجال و حديث شيعه است. او «مورد احترام علماى شيعه بود و اينان ، ارزش آثار وى را به اندازه تأليفات ديگر دانشمندان شيعه مى دانند».38 نعمانى...

نام او ، ابوالعباس احمدبن محمد كوفى (ابن سعيدبن عبدالرحمن بن ابراهيم بن زيادبن عبداللّه بن عجلان) است كه به ابن عقده نامبردار گشته است.1 جدّ چهارمش (زياد) را باعبد الواحدبن عيسى بن موسى هاشمى، رابطه «ولاى...

نكته مهمترى كه هم براى شيعه و هم براى اهل سنت بسيار حائزاهميت است ، اين است كه علما و محدّثان بزرگ شيعه و سنّى، اساس عمل به حديث را صدق و كذب راوى قرار داده اند و حتّى علما و محدّثان شيعه، عملا بسيارى...

حديث از نظر لغت ، ضد قديم و به معناى هر چيز تازه است،1 خواه فعل باشد يا قول؛ و در اصطلاح «علم الحديث»، عبارت است از كلام حاكى از قول ، فعل ، يا تقرير معصوم كه به آن خبر و سنّت و روايت نيز اطلاق مى شود...

مجموعه هاى حديثى گوناگون اند؛ برخى از آنها به «صحيح» مشهورند (مثل: صحاح سته) و بعضى به «اصول» (مثل: اصول اربعمأة)؛ دسته اى «سنن» ناميده مى شوند (مانند: سنن ترمذي و سنن ابوداود) و گروهى نيز عنوان «جامع»...