قرن بیستم به ویژه از نیمه دوم آن قرن خیزش نهضت‌های اسلامی در سراسر دنیای اسلام و به ویژه در خاورمیانه بوده است. عوامل زیادی در شکل‌گیری این جنبش‌ها نقش در توصیف حرکت‌های اسلامی اخیر در خاورمیانه از واژه‌هایی...

این حقیقت که همواره در طول تاریخ و در اکثر جوامع، فرد یا گروهی به عنوان هیئت حاکمه بر سرنوشت اکثریت آن جوامع مسلط بوده‌اند؛ امری است انکارناپذیر. از بدو شکل‌گیری اجتماعات انسانی برخورداری از برخی شاخصه‌ها...

جنبش‌های اسلامی به عنوان یکی از پدیده‌های مهم معاصر در عرصه‌های گوناگون ورود پیدا کرده‌اند. جدا از این که خود این جنبش‌ها پدیده‌ای مدرن باشند یا خیر و جدا از این که این جنبش‌ها در وضعیت مدرن چه صورت و...

می‌توان گفت که خاستگاه اصلی جنبش‌های اسلامی، مفروض اساسی «پیوند دین و سیاست» است. رابطه‌ای که البته با تفسیرهایی متفاوت از زمان‌های بسیار پیش در میان مسلمانان وجود داشته است. رد پای این ایده را می‌توان...

مطالعات پسااستعماری از حوزه‌های مطالعاتی نسبتاً جدید است که به مطالعه‌ی تعامل فرهنگی - سیاسی استعماری و امپریالیستی کشورهای غربی با کشورهای شرقی می‌پردازد. از پیشگامان این مطالعات، محققانی همچون ادوارد...

جنبش در جامعه‌شناسی و مترادف با آن در علوم سیاسی نوعی رفتار جمعی سازمان‌یافته و پایدار است که دارای اهداف مشخص، برنامه‌هایی برای نیل به این اهداف و یک ایدئولوژی مشخص می‌باشد؛ عامل اصلی گردآوری اعضا، ایدئولوژی...

جنبش‌های اسلامی تا این دوران مراحل سه‌گانه‌ای را طی کرده‌اند؛ قرن نوزدهم، سرآغاز ظهور اسلام‌خواهی و در نتیجه شکل‌گیری نهضت‌های فکری و اسلام‌خواهی در جهان اسلام بودند. در همین دوره‌ی تاریخی، مبارزات شدید...

دفاع از مرتبط بودن حوزه‌ی دین و سیاست، وجه مشترک همه این جنبش‌هاست؛ به طوری که هر شش جنبش مذکور صراحتاً از ارتباط دین و سیاست و از اسلام سیاسی - اجتماعی که توانایی اداره‌ی جوامع بشری را دارد، دفاع می‌کنند....

میان اسلام سیاسی، رادیکالیسم اسلامی و بنیادگرایی تفاوت‌های ظریفی وجود دارد. به یک اعتبار تمامی این جریان‌ها را می‌توان دارای مدعیاتِ سیاسیِ دین‌پایه دانست، اما برخی مختصات ایدئولوژیک یا عملیاتی آن‌ها را...

برای تعریف مفهوم جنبش اسلامی از درون بدواً با چالشی بزرگ روبرو هستیم. نقطه‌ی آغازین این چالش نیز برخاسته از خودِ عمل تعریف است؛ آن جایی که می‌بایست پدیده‌ای را که در نظر غریب است براساس تصورها و مفاهیم...