مرحوم حاج بابا قزوينى, از علما و بزرگان قرن دوازدهم هجرى, در عين حال كه جزو دانشمندان عصر خويش به شمار مى رفته1 و بزرگانى چون ميرزا عبداللّه افندى اصفهانى او را به فضل و دانش ستوده اند,2 به علّت عدم تمايل...

آيا اعتقاد به وجود خداوند در محاسبات علمي ما درباره شناخت علل طبيعي كه تحت مطالعه علوم است تغييري مي‏دهد يا نه؟ و برعكس :

كليني‌ (ره‌) روايت‌ مي‌كند از عليّ بن‌ إبراهيم‌ از محمّد بن‌ عيسي‌ از يونُس‌ بن‌ عبدالرّحمن‌ از حَفْص‌ بن‌ قُرْط‌، از حضرت‌ صادق‌ عليه‌السّلام‌: قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَهِ صَلَّي‌ اللَهُ عَلَيْهِ وَءَالِهِ:...

در جمله «و ما يضل به الفاسقين» (71) خدا با قرآن كريم و مثلهايش گمراه نمى كند مگر فاسقان را، و بهمين تعبير، خود، بيانگر چگونگى دخالت خدايتعالى در اعمال بندگان ، و نتائج اعمال آنان است .

پس از نقد و بررسى نظريه اشاعره، اينك به بررسى ديدگاه معتزله، كه به نظريه«تفويض» معروف است، مى پردازيم. معتزله در اين بحث، موضعى كاملاً متفاوت با موضوع اشاعره اختيار كرده، معتقدند كه افعال اختيارى انسان...

مسئله جبر و اختيار با توجه به اهميت فراوانی که دارد همواره با عنوانهای مختلف مورد بحث قرار گرفته وکتب ورسالات متعددی در اين باره نوشته شده است . و يكى از مسائل بسيار كهنى است كه از ديرباز ذهن آدميان را...

يکي از اسمهاي نيکو و زيباي خداوند تبارک و تعالي، رحمان است که 157 بار در قرآن کريم آمده است. رحمان صيغه مبالغه از ريشه (ر ح م) است که به معناي بزرگ بخشايشگر، مهربان و دلسوز است که بخشش او از سر مهرباني...

به لحاظ ايجادي فعل شرکت نمي‌‌پذيرد؛ زيرا فعل تنها يک ايجاد ‌‌دارد و آن هم انحصاراً به حق باز مي‌‌گردد. اما به لحاظ غيرايجادي، ابن‌عربي اشتراک عبد را در فعل مي‌‌پذيرد. با آنکه همة افعال را از باب «قل کل...

جبر و اختيار همواره از مسائل مهم و بحث‌انگيز عقيدتي مسلمانان است که به لحاظ تاريخي، ريشه‌هاي آن را در قرآن و سنت مي‌توان يافت. اين مسئله در همان نيمه اول قرن اول هجري به عنوان يک دغدغة فکري مهم خود را...

موضوع بحث اين است كه تا چه اندازه مى توان خدا را شناخت و نسبت به او معرفت پيدا كرد؟ گاهى در بعضى از گفته ها و نوشته ها ديده مى شود كه به استناد بعضى از آيات يا روايات مى گويند: خدا به هيچ وجه قابل شناختن...