روش تفسير باطني كه از آن به تفسير « رمزي » يا « اشاري » نيز ياد مي شود، عهده دار بيان باطن آيات قرآن و بيان معاني رمزي و اشاري آنهاست. چنين تفسيري مستند بر آموخته هاي ذوقي، عرفاني و مباني سير و سلوك است....

درباره ارزش، جايگاه و اعتبار تفسير تابعيان، اظهارنظرهاي متفاوتي شده است. گروهي هيچ يك از تفاسير آنان را ارزشمند ندانسته اند، برعكس، گروهي تمامي تفاسير منسوب به آنان را پذيرفته و كلام تفسيري آنان را معتبر...

يکي ديگر از منابع عمده ي استنباط احکام که علي رغم نيامدن عنوان آن در منابع چهارگانه معروف ( کتاب، سنت، اجماع و عقل ) کاربرد فراوان در فقه دارد، عرف، عادت، بناي عقلا، سيره، بنا يا ارتکاز عقلا و ارتکاز يا...

عقل يا دليل عقل از ديرباز بين اصولي هاي شيعه و سنّي به عنوان يکي از ادله احکام مطرح بوده است، اما در اين که مراد و مورد معتبر دليل عقل براي استنباط احکام کدام است تشتت و تعدد آرا وجود داشته است؛ مثلاً...

موافقت يا عدم مخالفت با قرآن در دو مقام براي اعتبار روايات موجود کارساز است: يکي، در مقام تشخيص حجيت ذاتي روايات و ديگري، در مقام ترجيح يکي از دو يا چند روايت متعارض. در هر دو مقام رواياتي در دست است که...

يکي از موضوع هاي مهم در باب فهم قرآن و برداشت از آن موضوع رابطه ي قرآن و سنت است. به دست آوردن رابطه اين دو به عنوان دو منبع اصيل معارف و آموزه هاي اسلام، در هر زمينه اي که بخواهيم نظر اسلام را به دست...

يکي از مسائل ريشه دار در علوم قرآن مسئله اسباب نزول است. از ديرباز در جوامع روايي به ويژه جوامع روايي اهل سنت روايات فراواني در مورد حوادث و پرسش هايي که به نحوي با نزول آيات قرآن مرتبط بوده، تدوين شده...

يکي از مباحث مهم و کهن قرآني مسئله ناسخ و منسوخ در قرآن کريم است. قرآن خود در اين باره، حداقل به اندازه ي کاربرد لغوي که اعم از اصطلاحي است، سخن هايي دارد. در سوره ي بقره مي خوانيم:

يکي از مسائلي که همواره فرا روي فهم قرآن قرار داشته و مفسران و دانشمندان علوم قرآن را به خود مشغول داشته است، مسئله محکم و متشابه در قرآن است. قرآن خود نخستين بار آيات را بر دو دسته محکم و متشابه تقسيم...

شبهه تحريف يکي از موانع قابل بحث بر سر راه انعقاد ظهورات الفاظ قرآن کريم قلمداد شده است. پس از پذيرش کبراي حجيّت و اعتبار ظواهر الفاظ قرآن کريم براي به دست آوردن احکام، بحث صغروي اين است که فرض ابتلاي...