پرسش :

از آنجا که خمس معادن استخراج‌شده واجب است، آیا این وجوب شامل معادن دولتی هم می‌شود و دولت نیز موظّف به پرداخت خمس است؟ با این توضیح که استخراج معدن توسّط دولت از یکی از سه نحو زیر خارج نیست: ۱) یا خود...


پاسخ :
معادنی که توسّط شخص خاصّی یا با مشارکت اشخاص با یکدیگر استخراج می‌شود، خمس در آن واجب است، به شرطی که آنچه آن شخص استخراج کرده و یا سهم هر یک از اشخاصی که با مشارکت با یکدیگر اقدام به استخراج کرده‌اند، بعد از کم‌کردن هزینه‌های استخراج و تصفیه، به مقدار بیست دینار طلا یا دویست درهم نقره یا معادل قیمت یکی از آن دو باشد. علاوه بر این از شرایط وجوب خمس این است که آنچه استخراج شده، ملک آنها شود درحالی‌که معادنی که دولت استخراج می‌کند، نظر به اینکه ملک خاصِّ شخص یا اشخاص نیست، بلکه ملک جهت(۱) است لذا شرط وجوب خمس را دارا نیست و در نتیجه جایی برای وجوب خمس بر دولت و حکومت باقی نمی‌ماند و این استثنایی بر وجوب خمس در معدن نیست.
 
پی‌نوشت:
۱. همان ملکیت حقوقی است که امثال دولت، مسجد یا حسینیه‌ها مالک چیزی می‌‌شوند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری