هو ایرج میرزا ابن السلطان فتح علی شاه القاجاری ، المتلقّب فی شعره بـ (أنصاف) .أحد أفراد الاسرة القاجاریة الحاکمة فی إیران ، وکان أدیباً ، شاعراً ، ملمّاً بالطب ماهراً فیه .ولد سنة 1222هـ ، وجاور مشهد الامام الرضا (علیه السلام) بخراسان عشرین سنة ، ثم انتقل إلى طهران وسکنها .
له (دیوان شعر) ، فیه قصائد کثیرة فی مدح الامام الرضا (علیه السلام) ، منها :
تا سگ نفس تو گرگ شیر شکار است***شیر تو دایم زبیم گرگ نزار است
تا که نزار است شیر وگرگ تو فربه***گرگ تو را به زصید شیر چکار است
آتش شهوت به آب طاعت بنشان***ورنه تنت مستحق سوزش نار است
هرچه شرارست مستعد شریر است***هرکه شریر است مستحق شرار است
نفس یکى دیو ریو وعقل پرىوار***بسته این دیو ریو بیهوده کار است
هست ترا تن چو پشه واجلت باد***باد چو برخاست پشه را چه قرار است
گر تو بجوئى زدیو نفس رهائى***چاره نه جز لطف پادشاه کبار است
شاه دو عالم على سوم آن کو***هشتم این خاندان هشت وچهاراست
المراجع :
الذریعة ج9 قسم 1 ص108 ، شاهان شاعر (فارسی) ص328 و329 ، مجمع الفصحا (فارسی) 1/15 ـ 22 ، لغت نامه دهخدا (فارسی) 8/410 ، فرهنگ سخنوران (فارسی) ص66 .