هی رابعة بنت کعب البلخی ، القزداری ، المعروفة بزین العرب .کانت من مشاهیر القرن الرابع الهجری ، وکانت آیة فی الحسن والجمال ، فاضلة ، أدیبة ، شاعرة .عاصرت حکومة آل سامان ، ولها (دیوان شعر) .قتلها أخوها حارث متهماً إیّاها باتصالها غیر المشروع مع غلام له کان یدعى بکتاش .
من شعرها :
خبر دهند که بارید بر سر ایوب***زآسمان ملخان وسر همه زرین
اگر ببارد زرین ملخ برو از صبر***سزد که بارد یر من بسى مگس رویین
ولها أیضاً :
مرا بعشق همى متهم کنى بحیل***چه حجت آرى پیش خداى عزّ وجل
به عشقت اندر عاصى همى نیارم شد***بزنیم اندر طاعن همى شوى بمثل
نعیم بى تو نخواهم جحیم با تو رواست***که بى تو شکر زهر است وبا تو زهر عسل
بروى نیکو تکیه مکن که تا یک چند***به سنبل اندر پنهان کنند نجم زحل
هر آینه نه دروغ است آنچه گفت حکیم***فمن تکبر یوماً فبعد عز ذل
المراجع :
الذریعة ج9 قسم2 ص345 ، نفحات الانس (فارسی) ص627 وص930 ، ریحانة الأدب (فارسی) ج2 ص281 ، لغت نامه دهخدا (فارسی) ج25 ص19 وص20 ، فرهنگ سخنوران (فارسی) ص218 وص219 ، مجمع الفصحا (فارسی) ج1 قسم2 ص654 وص655 ، فرهنگ معین (فارسی) ج5 ص567 ، مشاهیر جهان (فارسی) ص305 .