آرارات در قرآن

بلندترین قلّه از دو قلّه‌ی رشته‌ای از کوه‌های آتشفشانیِ اکنون خاموش، در شمال شرقی ترکیه‌ی امروزی و جنوب ارمنستان کنونی، مسیحیان و یهودیان کوه...

Monday, October 23, 2017

آدم و حوا در قرآن

آدم نخستین بشر و پدر نوع انسان در تورات و قرآن است. «آدم» به معنای یک شخص خاص، هجده بار در قرآن به کار رفته و عبارت «بنی‌آدم» (فرزندان آدم) به...

Saturday, October 14, 2017

آداب و مناسک و قرآن

در این مدخل، پس از بحث مختصری درباره‌ی آداب و مناسک در چهارچوب آکادمیک مدرن، که حاوی نوعی گونه‌شناسی کارکردگرا از آداب و مناسک مطرح شده در قرآن...

Thursday, October 12, 2017

آخرالزمان در قرآن

انکشاف حوادثی در آینده، مخصوصاً در پایان زمان و نوعی آخرت شناسی دینی با تأکید بر حوادث کیهانی که در پایان جهان رخ خواهد داد. چون بیشتر حوادث...

Monday, October 9, 2017

آتش در قرآن

احتراقی که به شکل نور و حرارت متجلّی می‌شود و در جهان باستان یکی از عناصر اربعه به شمار می‌رفت. در قرآن، آتش هم در آخرت و هم در این جهان وجود...

Saturday, October 7, 2017

آب‌هاي بهشت در قرآن

رودها و چشمه‌هاي متعددي که طبق توصيف قرآن در بهشت وجود دارند. در قرآن، از «رودهاي بهشت» (اَنهار الجَنّه) چهل و شش مرتبه سخن رفته و واژه‌ي «عَين»...

Monday, August 28, 2017

آب و هوا در قرآن

به بيان کلي، اوضاع جوّ در زمان و مکاني خاص که شامل متغيرّهاي گرما، سرما، رطوبت، باد و فشار مي‌شود و به پيامدهاي مساعد و نامساعد اشاره دارد. برخي...

Sunday, August 27, 2017

آب در قرآن

ترکيب اکسيژن و ئيدروژن، که همه‌ي صور حيات به آن وابسته است. آب از ميان عناصر چهارگانه‌ي هراکليتي بيشترين بسامد را در قرآن دارد و به بيشترين شکل‌ها...

Saturday, August 26, 2017

شبهه‌هايي درباره‌ي فروتري زنان در انديشه‌ي ديني

برخي مدعي‌اند در قرآن کريم آيه‌هايي وجود دارد که از فروتر دانستن زنان در قياس با مردان حکايت دارد. براي حل اين شبهه لازم است بحث مبسوطي را درباره‌ي...

Thursday, June 22, 2017

جايگاه انساني زن در قرآن کريم

آيه‌هاي مربوط به راه‌‌يابي به سعادت و اشتراک زن و مرد در راه‌هاي وصول به آن: نگرش قرآني زن را همچون مرد انسان مي‌داند که سه ويژگي مهم انساني،...

Wednesday, June 21, 2017

بررسي جايگاه معرفت‌شناختيِ «حس» از ديدگاهِ قرآن (2)

يکي ديگر از ويژگي‌هايي که در قرآن براي ادراک حسي بيان شده است، تصرف‌پذيري است. مراد از تصرف‌پذيري آن است که وجود عواملي موجب مي‌شود تا در روند...

Tuesday, June 20, 2017

نقش ماوراي طبيعت در طبيعت از نگاه قرآن

علوم طبيعي درباره طبيعت بحث مي‌کنند و ماوراي طبيعت از محدوده‌ي مسائل آن خارج است. اما اگر طبيعت تحت حاکميت ماوراي طبيعت باشد؛ تماميت و کمال نظريه‌هاي...

Tuesday, June 20, 2017

دو مفهوم کليدي قرآن در معناشناسيِ پديده‌هاي طبيعي

مفهوم عبرت مفهومي مهم است. حق تعالي عبرت را هدف مطالعه‌ي طبيعت مي‌خواند: «يقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيلَ وَالنَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً...

Tuesday, June 20, 2017

کارکردوري معرفت‌شناختيِ فطرت در هندسه‌ي معرفت دين

مدعاي اصلي مقاله حاضر تبيين «کارکردوري معرفت‌شناختي فطرت آدمي در توليد معرفت ديني» است؛ اين مقاله برش و برداشتي است از بخش چهارم کتاب منطق فهم...

Tuesday, June 20, 2017

بررسي جايگاه معرفت‌شناسي «قلب» از ديدگاه قرآن

قرآن کريم يکي از منابع معارف ديني است و کتابي است که براي راهنمايي و هدايت انسان به سعادت حقيقي بر پيامبر اسلام نازل شده است. اين از يک‌سو،...

Tuesday, June 20, 2017

بررسي جايگاه معرفت‌شناختيِ «حس» از ديدگاهِ قرآن (1)

در مباحث معرفت‌شناسي، اموري را به عنوان ابزار شناخت ذکر مي‌کنند؛ يکي از اين امور «حس» است. مراد از حس همان حواس پنج‌گانه است که عبارت‌اند از:...

Tuesday, June 20, 2017

الگوي تفکر قرآني براساس معناشناسي همزماني

نوشته‌ي حاضر با روش معناشناسي همزماني (synchronic semantics)، واژه فکر را در قرآن معناشناسي مي‌کند و در سه حوزه «صرفي، جانشين‌ها، همنشين‌ها»...

Tuesday, June 20, 2017

عقل در قرآن

عقل در کنار حس و دل به عنوان يکي از ابزار کسب معرفت از ديدگاه قرآن داراي جايگاه مهمي است؛ اگرچه خود لفظ عقل در قرآن ذکر نشده اما مشتقّات و مترادف‌هاي...

Tuesday, June 20, 2017

ارزش‌سنجي معرفتي در قرآن کريم (1)

پژوهش درباره مقوله معرفت، و مؤلفه‌ها و مسائل حول آن، از دغدغه‌هاي مهم و بنياديني است که در دانش‌هاي معرفت‌شناسي، فلسفه، منطق، تفکر نقدي و فلسفه...

Monday, June 19, 2017

ارزش‌سنجي معرفتي در قرآن کريم (2)

انسان‌ها در طول زندگي، خود را در موقعيت‌هايي قرار مي‌دهند که مولّد باورهاي نادرست و ناشايست هستند و همچون غل و زنجير، او را از راهيابي به معرفت...

Monday, June 19, 2017