تکلیف دادگاه و متهم به قتل در صورت فقدان بینه
پرسش :
در صورتی که مدعی قتل برای اثبات قتل، بینه نداشته باشد و از احلاف منکر نیز امتناع نماید چون او را قاتل میداند و معتقد است قسم دروغ میخورد. با توجه به اینکه استحلاف حقی است برای مدعی نه حکم. آیا همین امتناع او از احلاف مسقط حق اوست و حاکم میتواند مدعیعلیه را تبرئه نماید، یا دراین مورد حاکم نمیتواند حکم به برائت صادر نماید بلکه دعوی مسکوت میماند تا هر موقع دلیلی پیدا شود، یا قاضی از باب اینکه وظیفه دارد قضیه را فیصله دهد و به مقتضای نبوی انما اقضی بینکم بالبینات والایمان باید خودش استحلاف نماید و بعد از حلف منکر حکم به برائت صادر نماید. در صورتی که نظر بر شقّ دوّم باشد آیا میتوان گفت چون مسکوت گذاردن قضیه ممکن است احیاناً موجب فساد و درگیریهای جدید شود و از طرفی برای دستگاه قضایی مشکلاتی ایجاد میکند که مدعیعلیه را زندان نگه دارند یا آزاد نمایند با وثیقه و یا کفیل یا بدون آن و مواردهم متعدد است لذا حاکم موظف باشد خود استحلاف نموده و حکم به برائت مدعیعلیه صادر نماید.
پاسخ :
منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر مقام معظم رهبری)، نشر قضا، قم، چاپ اول، 1390.
امتناع مدعی از استحلاف منکر موجب سقوط حق مدعی نیست، و حاکم مجاز نیست با احلاف منکر بدون درخواست مدعی حکم به برائت منکر نماید، بلکه دعوی مدعی تا تمام شدن موازین شرعی صدور حکم مقتضی مسکوت و موقوف میماند، و از فساد و درگیری باید به طرق دیگر قانونی جلوگیری نمایند.
منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر مقام معظم رهبری)، نشر قضا، قم، چاپ اول، 1390.