کار و خرید با مال مشترک

پرسش :

چند برادر در 7 رأس دام شریک بودند همه به شهر هجرت کردند یکى در روستا ماند و این 7 رأس را به 40 رأس رساند، یکى از برادرها بدون اطلاع بقیه دامها را فروخت و با پول آن کارگاهى خرید. آیا این معامله صحیح است؟ آیا برادرى که زحمت کشیده و دامها را زیاد کرده در کارگاه شریک است و اگر راضى نباشد تصرفات صاحب کارگاه چگونه است؟

پاسخ :
بسمه تعالى: در فرض سؤال چون آن برادر با سرمایه مشترک فعالیت کرده است طبعاً همه دامها ملک مشترک برادرها است ولى در عین حال باید به برادرى که فعالیت کرده و سرمایه کم را به آن حد رسانده اجرت المثل بپردازید. اکنون که دامها به فروش رفته اگر همه برادرها رضایت دارند معامله صحیح است ولى باید قیمت فروخته شده بین همه تقسیم و اجرت المثل برادر فعال پرداخت شود، ولى کارگاهى که براى خود خریده است ملک خود اوست چون به صورت ذمه اى خریده است ولو بعداً از پول مشترک قیمت را پرداخته است البته در این کار مرتکب خلاف شرع شده است. والله العالم

منبع: استفتائات، آیت ‌الله العظمى سبحانى (دام ظله)، جلد سوم، قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌ السلام)، 1394.