شخصیت امام رضا علیه السلام از زبان علماى اهل سنت

پرسش :

علماى اهل سنت درباره شخصیت امام رضا (علیه السلام) چه گفتارى دارند؟

پاسخ :
فضائل و مناقب بسیارى از زبان علماى اهل سنت درباره شخصیت والاى امام رضا(علیه السلام) نقل شده؛ که ما در اینجا به کلمات برخى از آنان اشاره مى کنیم:
 

1 ـ ابن حجر هیتمى

«وکان اولاد موسى بن جعفر حین وفاته سبعة وثلاثین ذکراً وانثى، منهم علىّ الرضا وهو أنبههم ذکراً واجلّهم قدراً»(1)؛ (اولاد موسى بن جعفر هنگام وفاتش 37 نفر دختر و پسر بود؛ از آن جمله علىّ الرضا است که مورد توجه عموم بوده و از همه جلیل القدرتر بود).
 

2 ـ سمهودى

«على الرضا بن موسى الکاظم، کان اوحد زمانه، جلیل القدر، اسلم على یده ابومحفوظ معروف الکرخى»(2)؛ (على الرضا فرزند موساى کاظم، بهترین فرد زمانش و مردى جلیل القدر بود و «معروف کرخى» به دستش اسلام آورد).
 

3 ـ ابن حجر عسقلانى

«کان الرضا من اهل العلم والفضل مع شرف النسب»(3)؛ (رضا(علیه السلام) از اهل علم و فضل بوده و نسبى شریف داشت).
 

4 ـ ذهبى

«الامام السید ابوالحسن الرضا... وکان من اهل العلم والدین والسؤدد بمکان»;(4) «امام، ابوالحسن على الرضا... داراى مرتبه اى عالى از علم و دین و بزرگى بود».

او همچنین مى نویسد: «وقد کان على الرضا کبیر الشأن، اهلا للخلافة»(5)؛ (على الرضا مردى بزرگوار بود و براى خلافت اهمیت داشت).
 

5 ـ خیرالدین زرکلى

«على بن موسى الکاظم بن جعفر الصادق، ابوالحسن الملقب بالرضا، ثامن الأئمة الاثنى عشر عند الامامیة ومن اجلاء السادة اهل البیت وفضلائهم...»(6)؛ (على فرزند موسى کاظم فرزند جعفر صادق، ابوالحسن، ملقّب به رضا، هشتمین نفر از دوازده امام نزد امامیه است. او از بزرگان سادات اهل بیت و فضلاى آنان است...).
 

6 ـ شیخ عبدالله شبراوى شافعى

«على الرضا ـ (رضی الله عنه) ـ کانت مناقبه علیّة وصفاته سنیّة... وکراماته اکثر من ان تحصى واشهر من ان تذکر»(7)؛ (على الرضا ـ (رضی الله عنه) ـ داراى مناقب عالى و صفات ارزشمند بود... کرامات او بیشتر از آن است که شمارش شود و مشهورتر از آن است که ذکر گردد).
 

7 ـ عبدالله بن اسعد یافعى

«الامام الجلیل المعظم، سلالة السادة الاکارم، ابوالحسن على بن موسى الکاظم بن جعفر الصادق بن محمّد الباقر(علیهم السلام)... احد الأئمة الاثنى عشر، أولى المناقب الذین انتسبت الامامیة إلیهم وقصّروا بناء مذهبهم علیهم»(8)؛ (امام جلیل معظّم، سلاله سادات مکرّم، ابوالحسن على بن موسى الکاظم فرزند جعفر صادق فرزند محمّد باقر(علیهم السلام)... یکى از امامان دوازده گانه است. کسانى که داراى مناقب بوده و امامیه به آنان منتسب هستند و مذهب خود را بر کلمات آنان بنا ساخته اند).
 

8 ـ احمد بن یوسف ابوالعباس قرمانى

او درباره امام رضا(علیه السلام) گفته است: «و کانت مناقبه علیّة وصفاته سنیّة، وکراماته کثیرة ومناقبه شهیرة، وکان قلیل النوم، کثیر الصوم. وکان جلوسه فی الصیف على حصیر وفی الشتاء على جلد شاة»(9)؛ (مناقب او عالى و صفاتش جلیل و کراماتش بسیار و مناقبش مشهور است. او مردى کم خواب بوده و بسیار روزه مى گرفت. در تابستان بر روى حصیر و در زمستان بر پوست گوسفند مى نشست).
 

9 ـ یوسف بن اسماعیل نهبانى

«على الرضا بن موسى الکاظم بن جعفر الصادق، احد اکابر الأئمة ومصابیح الأمة من اهل بیت النبوة ومعادن العلم والعرفان والکرم والفتوة، کان عظیم القدر، مشهور الذکر، وله کرامات کثیرة منها انّه قال لرجل صحیح سلیم: استعدّ لما لابدّ منه، فمات بعد ثلاثة ایّام»(10)؛ (على الرضا فرزند موساى کاظم فرزند جعفر صادق، یکى از بزرگان امامان و چراغان امت از اهل بیت نبوت بود. همانان که معادن علم و عرفان و کرم و مردانگى بودند. او عظیم القدر و مشهور بود. داراى کراماتى بود; از آن جمله این که به مردى صحیح و سالم فرمود: آماده آنچه برایش چاره اى نیست باش. او بعد از سه روز از دنیا رفت).
 

10 ـ ابن ابى الحدید معتزلى

او مى گوید: «و من رجالنا موسى بن جعفر بن محمّد وهو العبد الصالح، جمع من الفقه والدین والنسک والحلم والصبر. وابنه على بن موسى المرشّح للخلافة والمخطوب له بالعهد. کان اعلم الناس واسخى الناس واکرم الناس اخلاقاً»(11)؛ (و از رجال ما موسى بن جعفر فرزند محمّد معروف به عبد صالح است. او بین فقه و دین و عمل صالح و حلم و صبر را جمع نمود. و فرزندش على بن موسى است، کسى که براى خلافت کاندید شده و براى او به عهد خلافت خطبه خوانده شد. او عالم ترین و سخى ترین و کریم ترین مردم در اخلاق بود).
 

11 ـ محمّد امین سویدى

«کانت اخلاقه علیّة وصفاته سنیّة... کراماته کثیرة ومناقبه شهیرة لا یسعها مثل هذا الموضع»(12)؛ (اخلاقش عالى و صفاتش جلیل بود...کراماتش بسیار و مناقبش مشهور است، به حدّى که این کتاب وسعت نقل آن ها را ندارد).
 

12 ـ محمّد بن وهیب

«و کراماته کثیرة ـ (رضی الله عنه) ـ اذ هو فرید زمانه»(13)؛ (کرامات او بسیار بود ـ (رضی الله عنه) ـ زیرا او یگانه زمان خود به حساب مى آمد).

پی‌نوشت‌ها:
(1). الصواعق المحرقة، ص 122.
(2). جواهر العقدین، ص 353.
(3). تهذیب التهذیب.
(4). سیر اعلام النبلاء، ج 9، ص 387و388.
(5). سیر اعلام النبلاء، ج 9، ص 392.
(6). الأعلام، ج 5، ص 26.
(7). جامع کرامات الأولیاء، ج 2، ص 312.
(8). مرآة الجنان، ج 2، ص 11.
(9). اخبار الدول، ص 114.
(10). جامع کرامات الاولیاء، ص 311.
(11). شرح نهج البلاغه، ج 15، ص 278.
(12). سبائک الذهب، ص 75.
(13). جوهرة الکلام، ص 143.

منبع: اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، على اصغر رضوانى، مسجد مقدس جمکران، قم ، 1385 ه.ش، ص 138.