هو أبو نصر أحمد بن أبی الحسن بن محمّد بن جریر بن عبدالله بن لیث البجلی ، النامقی ، الجامی ، الخراسانی ، التوشیزی ، الملقب بژنده پیل وپیر جام وأحمد جام .من مشاهیر شیوخ وأئمة الصوفیة ، وکان أدیباً شاعراً ، مؤلفاً .
ولد بقریة نامق من توابع قصبة جام من أعمال مدینة ترشیز بخراسان ، ولما بلغ الثانیة والعشرین من عمره أصابته جذبة إلهیة ، فترک وطنه وذویه وأقام ببعض الجبال منقطعاً إلى العبادة والریاضة فرأى الخضر (علیه السلام) ، فلقنه بعض الأذکار والأوراد ، ولم یزل مقیماً فی الجبل 18 سنة منکباً على العبادة حتى عام 480هـ فترک الجبل وتوجه إلى جام ، فأخذ فی ارشاد الناس وتوجیههم إلى الله تعالى ، فتاب علیه خلق کثیر من العصاة والمتمردین .
توفی سنة 536هـ .
من آثاره (أنیس التائبین) ، و(الاعتقادات) ، و(بحار الحقیقة) ، و(روضة المذنبین) ، و(مفتاح النجاة) ، و(التذکیرات) ، و(سراج السائرین) ، و(دیوان شعر) وغیرها .
ومن شعره فی أئمة أهل البیت (علیه السلام) :
اى زمهر حیدرم هر لحظه در دل صد صفاست***وز پى حیدر حسن ما را امام ورهنماست
همچو کلب افتاده ام بر خاک در گاه حسن***خاک نعلین حسین اندر دو چشمم توتیاست
عابدین تاج سر وباقر دو چشم روشن است***دین جعفر بر حق است ومذهب موسى رواست
اى موالى وصف سلطان خراسان را شنو***ذره اى از خاک قبرش دردمندانرا دواست
پیشواى مؤمنان است اى مسلمانان تقى***ورنقى را دوست دارم در همه مذهب رواست
عسکرى نور دو چشم عالم وآدم بود***همچو مهدى یک سپهسالار در میدان کجاست
قلعه خیبر گرفته آن شهنشاه عرب***زانکه در بازوى حیدر نامه اى از لافتى است
شاعران از بهر سیم وزر سخن ها گفته اند***احمد جامى غلام خاص شاه اولیاست
المراجع :
أعیان الشیعة 2/474 ، الذریعة ج9 قسم 1 ص188 ومراجعه . مجالس المؤمنین (فارسی) 2/39 و40 ، الکنى والألقاب 2/125 و126 ، روضات الجنات 1/293 و294 ، نفحات الانس (فارسی) 363 ـ 371 ، ریحانة الأدب (فارسی) 1/382 384 ، حبیب السیر (فارسی) ج4 راجع فهرسته . فرهنگ شاعران زبان پارسى (فارسی) ص34 ، فرهنگ سخنوران (فارسی) ص250 ، لغت نامه دهخدا (فارسی) 4/1108 ـ 1110 ، هفت اقلیم (فارسی) 2/177 ـ 179 ، مجمع الفصحا (فارسی) 1/144 و145 .
