احساس نیاز در انسان، قهری و فطری است و تا آخرین لحظه‌ی عمر از بشر جدا نمی‌شود. انسان با کم‌ترین توجّه به این نتیجه می‌رسد که باید به قدرتی متمسک شود که در برآوردن نیازهای او توانا باشد. از این رو، اگر...

خداوند متعال آن گاه که بندگان را به درگاه خود دعوت می‌کند، با بیان‌‌های گوناگون- که شاید مرتبط با مراتب ایمان و معرفت آنها باشد- آنان را مورد خطاب قرار می‌دهد. مثلاً گاهی با «ضمیر غایب» از خود تعبیر فرموده...

در حدیثی امام صادق (علیهِ السَّلام) از پدرانشان (علیهِم السَّلام) و ایشان از پیامبر گرامی اسلام نقل کرده‌اند، آمده است که خداوند متعال به یکی از پیامبران این گونه وحی فرمود:

شناخت انسان از خداوند- عزّوجلّ- در چگونگی دعا و حال او اثر فراوان دارد و در اجابت دعا و سرعت آن نیز مؤثّر است. این معرفت، هم چنین در کیفیّت و کمیّت دعا، انتخاب کلمات و ادای آنها، شوق دعا کردن، لذت بردن...

گاه درخواست متعلق به مطلوب ویژه‌ای- مانند مقام یا علم- است و دعاکننده فقط به مسئله‌ی مورد نظر خود توجه دارد و خداوند متعال را وسیله‌ی رسیدن به مطلوب خود قرار داده است. این حالت، خود توفیقی از جانب خدا...

شرط اوّل دعا کننده آن است که مقام عبودیت و بندگی و به دیگر بیان، نیاز دایمی خود را نسبت به خالق خود بشناسد؛ یعنی به مقام خود آگاه بوده و بداند که فقیر مطلق است و غنی مطلق او است. امیرالمؤمنین (علیهِ السَّلام)...

در حالت جاذبه‌ی دایمی، دیگر انسان فقط به هنگام احساس اضطرار و درماندگی به درگاه خدا روی نمی‌آورد، بلکه کسانی که بدین مقام رسیده‌اند، در همه‌ی احوال پیوسته مشغول دعا هستند؛ به طوری که یک لحظه غفلت در وجود...

اگر با دیده‌ی دقت به مسئله‌ی دعا بنگریم، درخواهیم یافت که دعا خود نوعی اجابت است؛ به همین جهت، هر دعایی همراه با دو اجابت خواهد بود: یکی اجابت قبل از دعا (توفیق دعا) و دیگری بعد از دعا. ظاهراً می‌توان...

یکی از نکته‌های بسیار ظریف در آیه‌ی کریمه‌ی پیشین این است که به سه رکن اساسی دعا اشاره فرموده است: رکن اول: جاذبه‌ی بین داعی و مدعو (دعا کننده و مخاطب دعا) است که همان حالت دعا و ارتباط معنوی بین خالق...

به درخواست زبانی که با درخواست قلبی همراهی ندارد، دعای زبانی گفته می‌شود. تطابق در مفهوم، به تنهایی برای ترتّب آثار کافی نیست؛ چنان که اگر آتش را در ذهن خود تصور کنیم، با آن که مفهوم آتش بر این تصور صادق...