تعیین زمانی که زبان عربی صورت نهایی جاهلی یا فصحی را به خود گرفت آسان نیست. شکلی در کمال پختگی از حیث اعراب و تصریف و اشتقاق و تنوع گسترده در جمع ها و مصدرها و حروف عطف و ادوات استثناء و نفی و

سامی شناسان به کتیبه‏های چهار لهجه ی عربی قدیم برخورده اند که از آن جمله سه لهجه ی ثمودی و لحیانی و صفایی به خط مسند جنوبی و چهارمی یعنی لهجه ی نبطی به خط آرامی است. از ثمود در قرآن کریم یاد شده؛ اینان...

ديدگاههاي سيبويه به عنوان نخستين نويسنده ي مهم ترين كتاب دستور زبان عربي داراي اهميت ويژه اي است. در اين مقاله تلاش شده تا قواعد دستور زبان عربي از ديدگاه او مورد پژوهش قرار گيرد.

بشر در روند تكامل فكري خود با پارادكسهاي فراواني مواجه مي شود كه يكي از مهم ترين آنها « چالش قطعيت و عدم قطعيت » يا به تعبير ديگر « جزم گرايي و نسبي گرايي » است. معمولاً آنجا كه آدمي در پاسخ به پرسشي خود...

بررسي مقارنه اي ميان الكتاب سيبويه و معاني القرآن فرّاء و نگاهي كه به آيات قرآني و شيوه هاي تحليل زباني آن داشته اند، آينه اي تمام نما از تفاوتها و تشابه ها ميان دو مكتب اصلي نحوي، در زمان اوجشان و در...

دو دانشمند بزرگ و نامور ايراني، سيبويه و جرجاني، از برجسته ترين عربي دانانِ تاريخ ادب عربي بوده اند و انديشه ها و سخنانشان به ويژه در دوران معاصر پيوسته مورد توجّه و بهره برداري اديبان و زبان شناسان بوده...

سیبویه بابی را تحت همین اصطلاح وضع کرده و گفته: «این باب مربوط به حرفی است که حرف دیگر هم مخرج یا غیر هم مخرج با آن مشابه می شود ». منظور او از آن حرف ص ساکنی است که بعد از آن د قرار می گیرد که با

الكتاب سيبويه درباره ي نحو عربي است، امّا مباحث ديگري را نيز شامل مي شود. وي در فصلي از كتاب، به بررسي اصوات و حروف عربي مي پردازد. اهمّيت كتاب سيبويه از آن جهت است كه از زمان ابوالأسود ( د:69 ه ق. ) كه...

نويسنده در اين مقاله درباره ي اصطلاحاتي كه سيبويه در الكتاب به كار برده بحث مي كند و مي كوشد ارتباط ميان اين اصطلاحات را با اصطلاحات مورد استفاده ي عالمان پيش و پس از سيبويه آشكار سازد.

مطالعات زبان شناختي مسلمانان آن گونه كه شايسته ي تلاش آنهاست، تاكنون مورد بررسي قرار نگرفته است و حتّي مورّخ نام آ‌وري چون روبينز هم اطّلاعات كافي درباره ي دستاوردهاي علمي آنان در اختيار نمي گذارد. اگر...