کاغذ در فرهنگ ایرانی

از مضامین شعری رایج میان شاعران سبک هندی است. آن را از رسمی که در آتش‌بازی مرسوم می‌بوده است گرفته‌اند. سلیم طهرانی از آن مضمون زیبایی ساخته...

Saturday, October 17, 2015

درباره‌ی کاغذ

«کاغذی» در نسبت افراد و خاندان‌های متعدد و در قرون مختلف دیده می‌شود. طبعاً اطلاق این نسبت به اشخاص به احتمال قوی بدان مناسبت است که صاحبِ آن...

Saturday, October 17, 2015

نام کاغذ

کاغذ کلمه‌ای فارسی نماست. در تداول عمومی کاغَذ (به فتح غین)، یعنی k?ghaz/k?qaz تلفظ می‌شود و گاهی در بعضی از لهجه‌ها کاغِذ (به کسر غین)، مانند...

Saturday, October 17, 2015

دستور ویژه شاه درباره حضور زنان خارجی در ایران

خاندان پهلوی رکوردار مفاسد مالی و اخلاقی در طول دوران تاریخ 2500 ساله شاهنشاهی ایران بوده است. شاید بتوان ادعا کرد که یکی از مهمترین عوامل انحطاط...

Monday, October 5, 2015

پروژه «نفوذ فرهنگی» آمریکا در ایران از چه زمانی کلید خورد؟

در نیمه‌ی قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم میلادی دولت های استعمارگر انگلستان، روسیه و فرانسه و به خصوص آمریکا برای دستیابی به اهداف سیاسی و استکباری...

Saturday, October 3, 2015

چکیده‌ی آموزه‌های مانی

بنیان کیش مانوی بر پایه‌ی پذیرش وجود دو اصل نیک و بد در جهان قرار دارد. دو اصلی که کاملاً با یکدیگر در تضادّند. یکی منشاء همه‌ی نیکی‌ها و روشنی‌ها...

Monday, September 28, 2015

میراث ایران باستان در روشنایی نامه‌ی ناصرخسرو

روشنایی نامه یکی از آثار منصور ناصرخسرو است که برخی از آرای اسماعیلیّه در باب آفرینش عالم در آن ذکر گردیده است. ناصرخسرو در این کتاب برخلاف سایر...

Monday, September 28, 2015

حرمسرای شاهان قاجار چگونه پر از زن می‌شد؟

گروه دیگری از زنان حرمسرا شامل دختران یا زنانی بودند که از طریق جنگ‌ها و یا دزدیده شدن و یا تجارت برده، اسیر و فروخته می‌شدند و تحت عنوان کنیز...

Wednesday, September 23, 2015

خراسان در آغاز دوره‌ی اسلامی

سرزمینِ خراسان که پیشوند نام خورشید را با خود دارد دیار پربار عرفان و هنر و فلسفه با باغ‌ها و رود کنارانش، نیشابور و سبزوارش و مرزهایی که پهناوری‌اش...

Sunday, September 20, 2015

ایران: دولت و دین در عصر مدرن

ایران عصر مدرن الگوی نهادهای دولتی، مذهبی، و قبیله‌ای (اویماقی) خود را از دوره صفویان (1722-1501) به ارث برده است. سلسله قاجاریه‌ی که از سال...

Friday, September 18, 2015

پیشینه ی باج و باج گیری

باج ، معرّب باژِ فارسی در دورة اسلامی (شیر، ذیل «باج »).از قرن چهارم تا هشتم صورت «باژ» متداولتر بوده است . مثلاً در شاهنامه اغلب این صورت به...

Wednesday, September 16, 2015

اقدامی که به سلطنت محمدرضا پهلوی لطمه زد

تقویم یکی از اموری است که مردم هر روزه با آن سروکار دارند و برای محاسبه گذران زندگی از آن استفاده می‌کنند و هر کشوری بر اساس فرهنگ و تمدن خود،...

Sunday, September 6, 2015

بُکَیربن ماهان

ابوهاشم بُکَیربن ماهان، از داعیان و مبلّغان بزرگ خاندان عبّاسی بود. او تمام نیرو و ثروت خود را در راه دعوت به خلافت بنی‌هاشم و بنی عبّاس و قیام...

Friday, August 28, 2015

بایچو، از امرای مغول

بایچو از امرای بزرگ مغول بود که مدتی از سوی خانان بزرگ، حاکم قفقاز و آذربایجان و روم (آسیای صغیر) بود و بخش مهمی از آسیای صغیر را برای مغول فتح...

Friday, August 28, 2015

باکالیجار کوهی

باکالیجار کوهی (نیز: باکلنجار به ضبط بعضی از متون فارسی مانند تاریخ طبرستان و رویان و نُسَخ تاریخ بیهقی)، از امرای بزرگ گرگان و طبرستان در دولت...

Friday, August 28, 2015

ابوجعفر بانویه

احمدبن محمدبن لیث بن فَرقَدبن سُلَیم بن ماهان، ابوجعفر بانویه، متولد 16 شعبان 293، دانشمند و حکیم و فرمانروای سیستان (311-352) و یکی از مصادیق...

Friday, August 28, 2015

خاندانِ بادوسپانیان

بادوسپانیان (پادوسپانیان/ فاذوسفانیان)، خاندانی ایرانی بود که به زعم بعضی از مورّخان از قرن اول تا یازدهم هجری در ناحیه‌ی رویان، که بعدها رستمدار...

Friday, August 28, 2015

درباره‌ی بابک خرّم دین

درباره‌ی اصل و نسب او روایت قابل اعتمادی در دست نیست. یک روایت در الفهرست و روایت دیگری در تاریخ طبری، که هر دو ساخته‌ی دشمنان بابک و خرّمدینان...

Friday, August 28, 2015

باباخان چاپوشلو، از یاران نادرشاه

باباخانِ چاپوشلو (یا: چاپوشی / چاوشلو) ، از یاران و سرداران نادرشاه افشار. در جهانگشای نادری استرآبادی (ص 188 ـ 189)، نام او باباخان چاپوشلو...

Wednesday, August 26, 2015

تحلیلی بر مناسبات زیاریان با خلافت عباسی

زیازیان از جمله حکومت های مستقلی بودند که چند صباحی در نواحی شمالی و مرکزی ایران حاکمیت داشتند. این حکومت نسبتا کوچک در فاصله زمانی میان دولت...

Tuesday, August 25, 2015