ایران در عهد سلجوقی و خوارزمشاهی

برافتادن حکومت غزنوی در خراسان و دولت‌های ایرانی نژاد در گرگان و طبرستان و عراق و فارس و کرمان موجب شد تا قبایل کوچک و بزرگ زردپوست از نژاد «اورال...

Sunday, July 5, 2015

سهم ایرانیان در فرهنگ عربی

ایرانیان در قرنهای نخستین هجری با علاقه‌ای خاص در ادبیات عرب و نظم و نثر آن غور می‌کردند تا جایی که هم به پژوهش در علوم ادبی عربی می‌پرداختند...

Saturday, July 4, 2015

وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران در سده‌ی چهارم

قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم هجری مهم‌ترین دوره تمدن اسلامی ایران بود. دوره‌ای که ایرانیان از کوشش‌های استقلال طلبانه‌ی خود در قرن‌های دوم و...

Saturday, July 4, 2015

جنبش‌های ضد عربی در ایران

در دهه‌های نخستین مسلمان شدن ایرانیان و فرمانروایی اعراب در ایران، رفتار قهرآلود و تحقیرآمیز عرب نژادان بر ایرانیان سبب شد تا آنان را به نوعی...

Saturday, July 4, 2015

نگاهی به تاریخ ساسانیان

نیای این خاندان ساسانی - یکی از موبدان معبد آناهیتا در پرسپولیس (حدود استخر) - بود. نواده‌ی او اردشیر ابتدا به ارگبدی (= کوتوالی، فرماندهی پادگان...

Saturday, July 4, 2015

نگاهی به تاریخ اشکانیان

سرزمین پارت یا پرثوه (Parthava) – خراسان امروز – در کتیبه داریوش در بیستون جزو ساتراپی‌های ایران آن روزگار ذکر شده است. درباره نژاد ساکنان این...

Saturday, July 4, 2015

حوزه‌ی تاریخی ایران باستان

در‌باره گذشته‌ی مردم آسیای میانه تا آستانه هزاره سوم و دوم پیش از میلاد هیچ گونه اطلاعی در دست نیست. از حدود هزاره دوم ق.م از قبیله‌های آریایی...

Saturday, July 4, 2015

نظام اداری ایران

موضوع بحث امروز تاریخ اداری است. همان طور که دکتر شعبانی بارها فرمودند و ما از ایشان آموختیم قطعاً دنیا در آموختن شیوه‌ی ملک داری و حکومت داری...

Monday, June 29, 2015

تاریخ اداری ایران در عصر صفویان

پیدایش دولت صفوی در سال‌های آغازین سده‌ی دهم هجری قمری، معادل آغاز سده‌ی شانزدهم میلادی از رویدادهای مهم تاریخ ایران است. برای نگارنده همواره...

Monday, June 29, 2015

ملاحظاتی در مورد شکل گیری مجلس در ذهنیت ما

«مجلس شورای ملی» در شمار مفاهیم و معانی نوظهور در ذهنیت تاریخی ماست. گرچه نهاد مجلس قریب به یک سده از تأسیس و شکل گیری را پشت سر گذارده، لیکن...

Monday, June 29, 2015

تاریخ مجلس و قانون گذاری در ایران

بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام و ادب و احترام خدمت استادان بزرگواری که امروز دعوت کتاب ماه را پذیرفتند. کتاب ماه در سال‌های اخیر روندی را...

Monday, June 29, 2015

نوشته‌های زنان در دوره‌ی ناصری و مشروطه

در طول تاریخ ایران، حضور زن در کتب تاریخی و ادبی، حضوری کم رنگ است. همه‌ی محققانی که با تاریخ و ادبیات کلاسیک ایران، خصوصاً نوع منثور آن، آشنایی...

Sunday, June 28, 2015

بحران حس تاریخی

ادبیات نیمه دوم قرن بیستم، دارای ویژگی های خاصی است كه آن را در سراسر تاریخی بشر ممتاز می سازد. ادبیات این دوره با مسائل حاد و خاص و گاهی نوین...

Wednesday, June 17, 2015

گفتمان قدرت ستیز

«قدرت» و بحرانهایی كه از اعمال نادرست آن متولد می شود و به طور كلی‌«توتالیتریسم» بخشی از گفتمان ادبیات سیاسی دهه 50 را به خود اختصاص می دهد....

Wednesday, June 17, 2015

جشن هنر، نماد پدیده ی دوفرهنگی

در دهه ی 50، دوگانگی در صحنه فرهنگی دو نماد عمده داشت. جشن هنر شیراز مظهر فرهنگ جدید و جشنواره توس نمادی از فرهنگ سنتی محسوب می شد. «نخستین جشنواره...

Wednesday, June 17, 2015

اصلاحات ارضی و بحران فرهنگی

در میان عوامل بحران زای فرهنگی، اصلاحات ارضی مقام منحصر به فرد دارد. اصلاحات ارضی برای جهان سوم و بویژه برای ایران در حكم یك زمین لرزه سیاسی...

Wednesday, June 17, 2015

تعزیه و گفتمان عاطفه گری

یكی از جنبه های مهم گفتمان سیاسی ایران به ویژه در دهه 50 گفتمان عاطفه گری است كه بیشتر به صورت مراسم و مناسك مذهبی و روضه خوانی و تعزیه (شبیه...

Wednesday, June 17, 2015

زبان گفتمان مذهبی

می توان گفت آنچه «حمید عنایت» در مورد برتری زبان عالمان دین بر زبان روشنفكران دوران مشروطه گفته است، در دوران انقلاب اسلامی و در دهه 50 مصداق...

Wednesday, June 17, 2015

سینمای غیریت ساز دهه ی پنجاه

در آغاز این گفتار لازم است، یادآور شوم كه من در این زمینه نه مدعی هستم و نه متخصص؛ زیرا نه سینماگرم و نه سینماپرست و حتی نه سینمارو! آنچه در...

Wednesday, June 17, 2015

غیریت در گفتمان مذهبی دهه ی پنجاه

بخشی از ادبیات مذهبی ایران در این دهه بر غیریت و تضاد تأكید می نمود. آغازگر گفتمان مذهبی معترض سیدجمال الدین اسدآبادی (1314-1251ه. ق) است و یكی...

Wednesday, June 17, 2015