باسلام. اگرچه خودارضایی می تواند با آشفتگی های هیجانی شدیدی همراه باشد ولی شاید نتوان یک الگوی همگانی برای ناراحتی های هیجانی ناشی از خودارضایی مطرح کرد. زیرا به جز برانگیختی های هیجانی مرتبط با وسوسه های جنسی که در همه ی افراد مبتلا تقریباً به یک شکل عمومی دیده می شود، بروز سایر مسائل هیجانی می تواند از یک فرد به فرد دیگر، متناسب با نوع شرایط و تجارب شخصی وی متفاوت باشد. در واقع ناراحتی های هیجانی عمده ای که با خودارضایی، همراه می شوند سوای بر مسائلی که به برانگیختگی های جنسی نامناسب و افراطی مربوط می شوند، بیشتر حالت ثانویه دارند و مربوط به ماهیت اعتیادگونه ی خودارضایی مربوط می شوند. مثلاً احساس خشم و ناکامی شدید به سبب ناتوانی در ترک این عادت و ... . اما مهمتر از این مسائل نظری، مسئله ی اصلی، نحوه ی ترک این عادت مخرب و عوامل موثر در این زمینه است. بدین منظور ابتدا لازم است که در مورد علل و عوامل دخیل در تداوم این عادت کمی بیشتر بدانید تا بتوانید با کنترل آن ها در جهت ترک پایدار اقدام نمایید. در واقع آنچه که منجر به تمایل یک فرد برای خودارضایی می شود، این نیست که بدن او نیاز به خودارضایی دارد بلکه وی به لحاظ روانشناختی، خود را نیازمند تجربه ی برانگیختگی ناشی از خودارضایی می بیند. از لحاظ مبانی علمی، تمایل جنسی، بر خلاف سایر غرایز اساسی انسان، مثل تشنگی و گرسنگی، یک تمایل حیاتی به شمار نمی آید. یعنی اگر ارضا نشود، حیات و بقای نظام زیستی انسان به خطر نمی افتد. ولی به میزانی که این تمایل، شدت یابد، ارضا نشدن آن با احساس ناکامی روانشناختی شدیدتری همراه خواهد بود. آنچه که شدت تمایل جنسی را مشخص می کند،بیش از همه ی عوامل مطرح شده ی دیگر، محرک های برانگیزاننده ی جنسی است. این محرک ها هم می توانند بیرونی باشند مانند فیلم ها و عکس های تحریک کننده و هم می توانند درونی باشند مانند تصویرسازی ها و تجسم های ذهنی تحریک کننده یا به عبارت ساده تر، همان خیال پردازی های با محتوای جنسی. به میزانی که یک فرد، خود را در معرض این محرک های درونی و بیرونی قرار دهد، تمایل جنسی او افزایش خواهد یافت و به میزانی که تمایل جنسی او افزایش یابد، وسوسه های وی برای اقدام به خودارضایی، شدیدتر خواهد شد و به میزانی که این وسوسه ها شدیدتر شوند، مقاومت در مقابل آن ها سخت تر خواهد شد و در نهایت اراده ی فرد در هم خواهد شکست و به این عادت مخرب، ادامه خواهد داد. بنابراین قبل از هرچیز، برای فرد مبتلا به خودارضایی این موضوع اولویت دارد که راه این محرک های بیرونی و درونی را تاحد ممکن به روی خودش ببندد. درست است که بعضی از موارد را نمی شود کنترل کرد، مانند مواجهه با بعضی از خانم های دارای پوشش تحریک کننده در محیط های عمومی ولی بسیاری از محرک های جنسی، کاملاً تحت کنترل خودمان هستند مانند دیدن فیلم های خاص، سایت های خاص، برنامه های ماهواره و ... . کنترل این محرک های بیرونی، بسیار راحت تر از کنترل محرک های درونی است. اما این به معنی آن نیست که افراد هیچ راه کنترلی برای جلوگیری از محرک های درونی ندارند. اولاً باید این نکته را در نظر داشته باشید که به طور کلی، ورود افکار و تصاویر مزاحم به ذهن ما، چیزی نیست که تحت کنترل خودمان باشد. در واقع افکار و تصاویر مزاحم به ذهن شما وارد می شوند بدون اینکه بتوانید جلوی ورود آن ها را بگیرید ولی عدم کنترل شما فقط مربوط به «ورود» این افکار است و نه نسبت به «تداوم» آن ها. در واقع شما می توانید با کمی تمرین، جلوی ادامه یافتن این افکار در ذهنتان را بگیرید. آنچه که منجر به تقویت وسوسه ها در شما می شود نیز صِرف ورود این افکار به ذهن شما نیست بلکه تداوم آنها است که باعث برانگیختگی جنسی شما می شود. بنابراین هرگاه که این افکار به ذهنتان آمد، بلافاصله به هرشکلی که شده سعی کنید تداوم آن ها را مختل کنید. راه های بسیار مختلفی برای اینکار وجود دارد. مثلاً یک راه حل این است که به حواس پنجگانه ی خود، تمرکز کنید، مثلاً به بویی که در حال استشمام آن هستید؛ به صداهایی که در حال حاضر در محیطتان می شنوید؛ به آنچه که می بینید (مثلاً یک سیب، یک میز، رنگ آن، اندازه ی آن و ...) و ... . این تمرکز بر حواس پنجگانه، جریان تداوم افکار مزاحم را قطع می کند و از افزایش برانگیختگی هیجانی که فرد را به خودارضایی وسوسه می کند، جلوگیری می نماید. یک راه دیگر، تجسم مناظری لذت بخش با محتوای غیرجنسی است؛ مثلاً یک منظره از طبیعت و ... .همچنین راه های دیگری هم وجود دارد مانند گوش دادن به یک موسیقی (بدون محتوای جنسی)، تلفن کردن یا پیامک دادن به یک دوست، سرگرم یک بازی رایانه ای شدن (بدون محتوای جنسی) و ... . اینها همه به کنترل وسوسه های جنسی و کاهش برانگیختگی های هیجانی شدید همراه آن کمک می کند و شانس طولانی تر شدن دوره های پاک بودن از این عادت مخرب را افزایش می دهد. اما در نهایت تأکید اساسی دارم که احتمال رسیدن به درمان پایدار و اساسی خودارضایی هنگامی زیاد خواهد بود که تحت نظر یک روانشناس مجرب در این زمینه انجام شود. لازم به ذکر است که تمام روانشناسان، در حیطه ی مسائل جنسی و درمان آن ها دارای تخصص و تجربه ی کافی نیستند، زیرا مسائل جنسی یک حیطه ی بسیار خاص در حرفه ی مشاوره و روان درمانی محسوب می شوند که عده ی کمی از روانشناسان به دنبال تخصص و تجربه ی حرفه ای کافی در این حیطه می روند. بنابراین بهتر است به روانشناسی مراجعه شود که در حیطه ی درمان مسائل جنسی، دارای تخصص و مهارت لازم باشد.