پیدایش زبان عربی

تعیین زمانی که زبان عربی صورت نهایی جاهلی یا فصحی را به خود گرفت آسان نیست. شکلی در کمال پختگی از حیث اعراب و تصریف و اشتقاق و تنوع گسترده در...

Tuesday, July 21, 2015

لهجه های عرب جاهلی

علی رغم شیوع زبان ادبی عمومی، در عصر جاهلی لهجه های متمایز قبیله ای هم وجود داشت که آثار آن تا قرن دوم هجری در زبانشان باقی بوده و به وسیله ی...

Tuesday, July 21, 2015

عناصر سامی در زبان عربی

زبانهای سامی شباهتهای بسیار در واژه ها و ضمایر و اعداد دارند که خویشاوندی آنها را ثابت می کند. وجود همین تشابه ما را در شناخت رشد و تکامل این...

Monday, July 20, 2015

لهجه های عربی قدیم

سامی شناسان به کتیبه‏های چهار لهجه ی عربی قدیم برخورده اند که از آن جمله سه لهجه ی ثمودی و لحیانی و صفایی به خط مسند جنوبی و چهارمی یعنی لهجه...

Monday, July 20, 2015

ریشه شناسی واژه‌ی دین

نویسنده‌ی مقاله‌ی دین در دایرة‌المعارف اسلام (مدخل «دین») بر اساس تحقیقات نولدکه نتیجه می‌گیرد که دانشمندان فقه اللغة در زمینه‌ی ریشه‌ی کلمه‌ی...

Sunday, July 5, 2015

معنای لغوی واژه‌ی دین در زبان عربی

لغویون مجموعاً تا بیش از بیست معنا برای واژه‌ی دین ذکر کرده‌اند. گرچه میبدی معانی واژه‌ی دین را دوازده مورد دانسته است و گفته که دین در قرآن...

Sunday, July 5, 2015

زبان در ایران باستان

اوستایی به زبانی اطلاق می‌شود که اوستا (= Apesta، به زبان پهلوی اوستاک، در زبان فارسی دری نام مجموعه‌ای از نوشته‌های مقدس آیین مزدیسنا و شاید...

Saturday, July 4, 2015

قوم كشی و زبان كشی

واژه ی « قوم كشی » به وسیله مردم شناسی به نام روبر ژولن در سال های دهه 1970 جا افتاد و به مجموعه روش هایی اطلاق گردید كه هدف آنها از میان بردن...

Monday, June 29, 2015

هویت یابی از خلال زبان

اگر عدم پیوستگی یا نبود پایگاه سرزمینی، مانع اصلی بر سر راه تشكیل یك دولت یا یك زیردولت است، نبود هویت زبانی یا انسجام زبانی نیز می تواند مشكل...

Saturday, June 27, 2015

پویایی زبان ها، قوم ها و دولت ها: قانون دو سوسور

امروزه برای درك بهتر دنیایی كه در آن زندگی می كنیم، به جای حركت از بازی دولت ها (‌ و بازیچه های اعلام شده یا محرمانه آنها ) باید به سراغ واقعیت...

Saturday, June 27, 2015

بنیان سیاسی زبان فارسی

یكی از دستاوردهای علمی قرن بیستم این بود كه پرده از راز سیاسی بودن زبان بركشید. در حقیقت توتالیتریسم روسی و هیتلری خود پرده در خویشتن شد. زبان...

Saturday, June 13, 2015

صنعت ترجمه در دوران آل بويه

ترجمه صناعتي است که با آن فرهنگ ها با يکديگر تلاقي مي کنند و مردمان با آداب و فرهنگ اقوام ديگر آشنا مي شوند و باعث گسترش اطلاع و آگاهي و ترويج...

Thursday, April 16, 2015

لغت و لغت نامه نويسي در دوران آل بويه

علم لغت علمي است که از مدلول الفاظ و ترکيبات آن سخن مي گويد و موضوع آن کلمات و ساختار آن از حيث وضع شخصي است که دلالت بر معاني قرينه مي کند و...

Thursday, April 16, 2015

نام‌های ترکمنی

در جامعه ایل نشین پس از تولد فرزند، از ریش سفید و یا روحانی محل دعوت می شود تا اسم خوبی متناسب با اوضاع برای او بگذارد. در بین ترکمن ها مانند...

Sunday, April 12, 2015

جايگاه سياق و دلالت نزد سيبويه

ديدگاههاي سيبويه به عنوان نخستين نويسنده ي مهم ترين كتاب دستور زبان عربي داراي اهميت ويژه اي است. در اين مقاله تلاش شده تا قواعد دستور زبان عربي...

Wednesday, March 18, 2015

در جست و جوي معنا

بررسي مقارنه اي ميان الكتاب سيبويه و معاني القرآن فرّاء و نگاهي كه به آيات قرآني و شيوه هاي تحليل زباني آن داشته اند، آينه اي تمام نما از تفاوتها...

Wednesday, March 18, 2015

سيبويه؛ مبتكر نظام چند ارزشي جمله در جهان اسلام

بشر در روند تكامل فكري خود با پارادكسهاي فراواني مواجه مي شود كه يكي از مهم ترين آنها « چالش قطعيت و عدم قطعيت » يا به تعبير ديگر « جزم گرايي...

Wednesday, March 18, 2015

سيبويه و جرجاني؛ نزديكي و اشتراك در ديدگاههاي زبان شناختي

دو دانشمند بزرگ و نامور ايراني، سيبويه و جرجاني، از برجسته ترين عربي دانانِ تاريخ ادب عربي بوده اند و انديشه ها و سخنانشان به ويژه در دوران معاصر...

Wednesday, March 18, 2015

آواشناسی سیبویه

سیبویه بابی را تحت همین اصطلاح وضع کرده و گفته: «این باب مربوط به حرفی است که حرف دیگر هم مخرج یا غیر هم مخرج با آن مشابه می شود ». منظور او...

Monday, March 16, 2015

ديدگاههاي آواشناسي سيبويه

الكتاب سيبويه درباره ي نحو عربي است، امّا مباحث ديگري را نيز شامل مي شود. وي در فصلي از كتاب، به بررسي اصوات و حروف عربي مي پردازد. اهمّيت كتاب...

Monday, March 16, 2015