سلام به شما والد محترم و سپاس بابت اعتمادتان به راسخون، امیدوارم این پاسخگویی زمینه ای باشد برای رفع دلنگرانی شما.
مادر عزیز، در این گونه موارد احتمالات مختلفی پیش روی مشاور قرار دارد که با گرفتن اطلاعات دقیق تر از والدین و در صورت لزوم گرفتن تست های روانشناسی مختص کودکان، به دلیل اصلی پی می برند، که بررسی اینگونه در این مجال ممکن نیست، پس اگر پاسخ بنده کلی بود، دلیل آن نداشتن اطلاعات دقیق است. چند احتمال برای خلق آشفته کودکان وجود دارد، برخی از کودکان از ابتدای تولد ناآرام و پر دردسر هستند، آنها در زمان نوزادی زیاد گریه می کنند، و مشکلات رفتاری و هیجانی زیادی از خود بروز می دهند. به این گونه از کودکان، کودکان سخت گفته می شود. مادر این بچه ها دوران بارداری پر تنش، احتمال مصرف دارویی خاص و یا استرس زیاد را تجربه کرده اند. البته احتمال ژنتیکی بودن این حالات در بچه های دشوار نیز وجود دارد. برخی دیگر از کودکان از ابتدای نوزادی ناآرام نیستند ولی به دلیل تنش های مادر در زمان شیردهی، محیط ناآرام زندگی، جدایی های زیاد از مادر عمدتا به دلیل شاغل بودن او در دو سال اول، که زمان شکل گیری امنیت در کودک است، و لازم است درکنار مادر باشد، این تنش ها در کودک مشاهده می شود. دسته دیگر کودکان، از ابتدا مشکلی ندارند و در دوران شیردهی نیز در آرامش و آغوش مادر به سر می برند، ولی اشتباهات تربیتی والدین، تضاد رفتار آنها با هم و تشویق های اشتباه باعث شکل گیری حالات لجبازی در کودک می شود. و دسته آخر کودکانی هستند که از مشکلی جسمی رنج می برند که موجبات ناآرامی آنها می شود. مثلا کودک کم خون یا دچار فقر آهن است، یا نشانه هایی از شروع یک بیماری خاص را نشان می دهد که البته این مورد نادر است، یا اینکه حساسیت خاصی دارد که سبب آشفتگی او می شود. با بیان این مطالب، فکر می کنم خودتان تا حدودی پی برده باشید که کودکتان در کدام دسته جای گرفته است، هر کدام از آنها نوع مقابله خاص خود را طلب می کند، ولی به صورت کلی چند توصیه قابل ذکر است:
۱- رفتار اشتباه پسرتان را با برآورده کردن خواسته او تقویت نکنید. او یاد گرفته که اگر گریه کند، جیغ بزند، وسایل را پرتاب کند و ... بلاخره شما را وادار به اطاعت از خود خواهد کرد.
کودکان روانشناسان قابلی هستند و حتی به قیمت آزار خود تمام توان خود را برای رسیدن به خواسته یشان خرج می کنند، البته به شرطی که متوجه نقاط ضعف والدین خود شده باشند. شما با برآورده کردن خواسته نامعقول او در صورت ناآرامی در واقع به او مجوز می دهید که اگر گریه کنی به هدف خود خواهی رسید، پس لطفا گریه، جیغ و لجبازی کودکتان را نادیده بگیرید.
۲- در این مجال کوتاه بیان همه روش های خاموش سازی، تقویت و محرومیت برای برطرف کردن رفتار اشتباه میسر نیست، می توانید برای بهره مندی از روش های اصلاح رفتار کودک از کتاب (چگونه با کودکم رفتار کنم) نوشته دکتر گاربر بهره مند شوید که بسیار کاربردی است.
۳- در تربیت کودکتان با همسرتان کاملا هماهنگ باشید. نا هماهنگی در رفتار والدین مضرترین نوع تربیت برای کودک است.
۴- کودکان عاشق جلب توجه هستند پس در مواقع آرامش به او بسیار توجه کنید و در زمان ناآرامی او را نادیده بگیرید تا الگوی رفتاری او را به مرور تغییر دهید.
۵- رفتارهای خوب پسرتان را با دادن پاداشهای کوچک تقویت کنید. مثلا از جدول ستارگان استفاده کنید و در ازای هر بار گوش دادن به سخنانتان به او یک ستاره دهید.
۶- بهترین سبک تربیتی، سبک مقتدارانه است، یعنی محبت واقعی همراه با قاطعیت و داشتن آرامش در رفتار.از او به اندازه توانایی و سنش توقع داشته باشید و با عصبی و کلافه شدن در مقابل کودکتان نگذارید او پی ببرد که توانسته شما را سردرگم کند و از این حالتتان برای رسیدن به مقصودش بهره مند گردد. حداقل در ظاهر آرامش خود را حفظ کنید و سخن خود را قاطعانه بیان کنید
۷- به شدت از مجادله و بحث و بالابردن صدایتان در حضور پسرتان اجتناب کنید. مشاهده پرخاشگری برای کودکان مجوزی برای پرخاشگری است. در واقع اگر داد زدن بد است چرا مامان و بابا داد می زنند پس خوب است. کودکان از طریق مشاهده رفتار و الگو برداری تربیت می شوند، نه امر و نهی والدین.
۸- از توجه بیش از حد به او اجتناب کنید، بگذارید کمی ناکامی و نرسیدن به خواسته هایش را تجربه کند. او اکنون فقط در تلاش است تا به دست آورد در حالی که دنیای واقعی پر از ناکامی هاست، پس رویارویی با آن را از اکنون به او بیاموزید.
۹- بدن کودکتان را آرام کنید، این کار با ماساژ به وسیله روغن های گیاهی، انجام بازی های پرتحرک برای تخلیه هیجان، و انجام ورزش خانوادگی میسر است. مثلا همه با هم در ساعتی خاص در خانه با هم نرمش کنید، یا به پیاده روی بروید.
۱۰- کودکان در این سن به دلیل اثبات استقلال خود تا حدودی لجباز می شوند، اما اگر رفتار او شدت دارد بهتر است به یک مشاور کودک مجرب مراجعه کنید تا از ریشه ای شدن این رفتار از همین ایام در او جلوگیری کنید.
موفق باشید.

بیشتر بخوانید:
بچه های زورگو را چطور سر به راه کنیم