سلام به شما مادر محترم، و سپاس بابت اعتماد دوباریتان به راسخون. برای ما جای بسی خوشحالیست که بتوانیم با پاسخ به سوالات شما، سهم کوچکی از آرامشتان را داشته باشیم.
دوست عزیز، دعواهای کوچک و جر و بحث در میان بچه ها امری طبیعی است. در واقع آنها همواره در پی کشف دنیای اطراف و یادگیری ارتباط با آن هستند، که لازمه این آموزش آزمون و خطاهای بسیار و رسیدن به هویت مستقل است. در این راستا ممکن است آنها با اطرافیان خود بر سر موضوعی که شاید از نظر ما کاملا کوچک باشد درگیر شوند. دقت داشته باشید که دید ما نسبت به مسائل گوناگون با دید کودکان و نوجوانان کاملا متفاوت است. شاید موضوعی که از نظر ما بی اهمیت باشد از دید آنها مهم ترین مسئله زندگیشان باشد. از طرفی کودکان در درگیری های خود مهارتهای کلامی، بین فردی و اجتماعی بسیاری را می آموزند. در بیشتر مواقع مداخله بیش از حد در دعوای کودکان آنها را در آینده افرادی سرخورده و بی دست و پا بار می آورد. درواقع او یاد نگرفته چگونه از حق خود دفاع کند و یا به صورت عملی چگونه با اطرافیان خود تعامل داشته باشد.
تربیت کودکان و نوجوانان دیداری است نه شنیداری. یعنی آنها طرز رفتار ما با خانواده و اطرافیان را زیر نظر می گیرند و با تقلید همان رفتارها در سبک های مختلف و تکرار، آن رفتارها را در خود نهادینه می کنند. بیشتر والدین با سخن گفتن و موعظه در پی تربیت و اصلاح رفتار کودکان هستند، در حالیکه آنها سخن والدین را شاید بشنوند ولی به دلیل حالت آمرانه ای که در سخن والدین وجود دارد، آن سخنان را زیر سوال بردن شخصیت خود دانسته و با انجام کارهایی برخلاف خواست پدر و مادر سعی می کنند از هویت مستقل خود دفاع کنند. موفق ترین والدین در امر تربیت آنهایی هستند که به جای تغییر کودکان سعی در تغییر خود و سبک زندگیشان هستند. ولی حتی بهترین پدر و مادرها که بیشترین کنترل را در رفتار خود دارند از دعواهای گاه و بیگاه کودکان شاکی هستند. همانگونه که گفته شد این مسئله کاملا طبیعی و ناشی از طی مراحل رشد است، تا مشکلات ریشه ای، مگر اینکه این درگیری ها به صورت خشن و بسیار پرخاشگرانه باشد که در این گونه مواقع مداخله والدین لازم و ضروری است. بهتر است تا جای امکان روی رفتار خود تمرکز کنید. کودکان همواره شاهدی اندیشمند نسبت به واکنش های ما هستند.
- از نصیحت زیاد بپرهیزید. والدینی که زیاد امر و نهی می کنند، سخنانشان در کودکان بی اثر می شود. ولی اگر نصیحت کودکان کم و در صورت ضرورت باشد، می توان امیدوار بود که مفید فایده قرار گیرد.
- تا حد امکان هر رفتاری را که می خواهید در آنها نهادینه کنید، جلوی کودکانتان انجام دهید تا کم کم مورد تقلید آنها قرار گیرد.
- در درگیری های کوچک کودکان مداخله نکنید. حتی اگر برای وساطت و قضاوت نزد شما آمدند به آنها بگویید مشکلتان را خودتان باید حل کنید. بگذارید با این درگیری های کوچک روش های حل مسئله و ایجاد رابطه خوب با اطرافیانشان را بیاموزند.
- اگر در درگیری احتمال ضرر جسمی، روحی شدید و اجتماعی مشاهده کردید به صورت محدود مداخله کنید. حتی از این مداخله هم در جهت آموزش کودکانتان بهره مند شوید. مستقیما نگویید حق با توست یا نه. مثلا اگر بر سر تصاحب کنترل تلویزیون درگیر شدند و کار به زد و خورد جدی انجامید، آنها را نزد خود خوانده و بخواهید هر کدام سه راه مناسب که نتیجه آن به نفع هر دو باشد را بیان کنند و از میان راههای بیان شده با کمک هم راه مناسب را انتخاب کنید. اجازه دهید کودکانتان از سنین پایین روش های حل مسئله را بیاموزند.
- بعضی از والدین در درگیری ها همواره حق را به بزرگتر یا کوچکتر می دهند و با این کار شخصیت طرف مقابل را خدشه دار می کنند، مواظب باشید که اعتماد به نفس کودکانتان اکنون در حال شکل گیری است و رفتارهای شما ضامن رشد آن است.
- مهربانی و روابط سازنده در خانواده مهم است ولی نه با تحت فشار قرار دادن کودکان. آنها در مواقعی که با هم دعوا می کنند در واقع نسبت به هم خشمگین هستند. ما از آنها می خواهیم در اوج خشمشان مهربان باشند و با این کار آنها را وادار به دو رویی می کنیم. آنها در دلشان خشمگین و در ظاهر مهربان می شوند. پس یاد می گیرند که احساسات واقعی خود را مخفی کنند. این کار پاک کردن صورت مسئله است نه حل مسئله و آموزش صحیح.
- بهتر است در مواقع خشم به آنها روشهای کنترل خشم و سخن گفتن از احساساتشان را بیاموزیم تا با تخلیه هیجانات منفی خود تسلط بهتری روی رفتارشان داشته باشند.
- مهربان بودن را در زمان های آرامششان و بیشتر با رفتار خود با آنها در وجودشان نهادینه کنید تا ماندگاری بیشتری داشته باشد. در رابطه با خرید اسباب بازی، هیچ روش ثابتی درست نیست. مثلا نه همیشه اسباب بازی های آنها را مشابه تهیه کنید و نه همیشه متفاوت. بهتر است در زمان خرید از کودکانتان نظر خواهی کنید، البته گرفتن نظر کودکان به معنای آزادی عمل کامل نیست. متناسب با بودجه مورد نظر خود و شرایط موجود دو یا سه گزینه در اختیارشان قرار دهید تا انتخاب کنند. گرفتن اسباب بازی مشابه در برخی مواقع خوب است ولی این بسته به روحیه کودک مورد نظر دارد. برخی از آنها به هیچ عنوان دوست ندارند وسیله مشابه خواهر خود را داشته باشد، و این کار باعث می شود زود از آن اسباب بازی خسته و دلزده شوند.
موفق باشید.
 
 بیشتر بخوانید:
اساس تربیت فرزند