سلام و احترام خدمت شما مادر گرامی. بیان کردین "دختر 5ساله و نیم دارید که خیلی سخت با افراد ناشناس ارتباط برقرار می کند و خجالتی هست": در فرآیند خجالتی بودن، عامل ژنتیک تأثیر زیادی دارد و عوامل محیطی می تواند این کمرویی را تشدید یا تعدیل کند. مثلا سرزنش کردن، تحقیر کردن، مقایسه کودک با همسالانش، انتظار بیش از حد از کودک داشتن، برچسب زدن و.... مواردی است که خجالتی و کمرویی بودن کودک را تشدید می کند. ولی سبک فرزند پروری صحیح، افزایش اعتماد به نفس در کودک، آموزش مهارت‌های اجتماعی و طرز برخورد با اجتماع و افراد، کمک به افزایش موفقیت و برجسته کردن موفقیت‌های کودک از جمله عواملی هستند که می‌توانند گوشه‌گیری و عدم اعتماد به نفس را تعدیل و درمان کنند. برای طرز صحیح برخورد با کودک، پیشنهاداتی خدمتتان عرض می کنم:
- سعی کنید با کودک خود همدلی کنید. ترس و اضطراب او را درک کنید و بپذیرید اضطراب او واقعی است و او را به دلیل جمع گریزی و ارتباط برقرار نکردن با دیگران شماتت نکنید. چنانچه به طور مستقیم روی رفتارهای فوق تمرکز کنید: چرا به دیگران سلام نمی دی، توی مطب دکتر آبرویم را بردی، از دستت خسته شدم، از فلانی یاد بگیر و.....اعتماد به نفس کودک را از او سلب می کنید و موجب تشدید رفتارهای فوق می شوید.
- از خجالتی بودن او در جمع حرفی به میان نیاورید کودکان خجالتی در برابر حرف های اطرافیان بسیار حساس اند. حرف زدن در مقابل او با اطرافیان، تنها وضعیت را وخیم تر خواهد کرد. کودکان خجالتی بیش از قضاوت های منفی به قضاوت های مثبت محتاج اند.
- از بچه ای که دوری گزین و خجالتی هست، انتظار نداریم به سرعت با بزرگترها ارتباط برقرار کند بلکه باید در ابتدا مهارت های لازم برای یک ارتباط را یاد بگیرد، و بهتر است از همسن و سال ها و یا حتی افراد کوچکتر از خود شروع کند. به او سلام کردن و طریقه ی دوستی را آموزش دهید. سعی کنید در هر فرصت مناسبی که با فرزندتان هستید، بهانه یا دلیلی برای گفت و گو با دیگران به وجود آورید. مثلا اگر در پارکی می روید خوراکی به دست دخترتان دهید و بگویید به کودکی که آنجاست تعارف کند. بعد اسمش را بپرسد، از او بخواهد باهاش بازی کند. البته بهتر است از قبل در منزل چنین تمریناتی را با هم داشته باشید که کودک زمینه ی قبلی در ذهنش ایجاد شده باشد.
- بسیاری از مفاهیم را می شود به شیوه ی قصه و نمایش و بازی به کودکان آموزش داد. از فرزندتان بخواهید معلم شما شود و قصه، شعر یا هر آنچه را بلد هست به شما یاد بدهد. یا از او بخواهید به عروسک هایش ، درس بدهد. خواهید دید که او با تصور کردن خودش در موقعیتی قدرتمند و اثرگذار، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و به خوبی از پس اجرای نقش برمی آید.
- می توانید یک میکروفن اسباب بازی برای کودک خود تهیه کنید و در قالب بازی با او مصاحبه کنید. از او بخواهید خود را معرفی کند، سنش را بگوید، چه رنگ هایی دوست دارد، بازی مورد علاقه اش چیست؟ چه شعرهایی بلد هست؟ و تا می‌توانید این مصاحبه را طولانی کنید. و یا حتی می توانید صدای کودک را ضبط کنید و بارها او را بزارید و بشنوید. با این کار فرزندتان هم ابراز نظر و عقیده‌اش را تمرین می‌کند و هم صحبت کردن مقابل جمعیت را یاد می‌گیرد.
- وقتی در جمع های خانوادگی کودک صحبت یا اظهارنظری کرد، کودک را تشویق کنید که اعتماد به نفسش بالا رود و جرأت ابراز وجود را پیدا کند. مثلا از قبل کودک قصه، شعر، سوره ی قرآن یاد گرفته و در جمع آن ها را بخواند. این موارد کمک می کند تا کودک بتواند تعامل اجتماعی بهتری داشته باشد. و در نهایت اگر کمرویی کودک در فعالیت های اجتماعی اش مثل رفتن به مهدکودک، کلاس قرآن، بازی با همسالانش و ... خللی وارد کرده، بهتره به یک روانشناس کودک مراجعه کنید.
به امید موفقیت برای شما مادر گرامی