مقصود از روش القاي غير مستقيم در تربيت ديني کودکان و نوجوانان چيست؟
مقصود از روش القاي غير مستقيم در تربيت ديني کودکان و نوجوانان چيست؟
مشاور: نيـــــــــــايـــــــــش
ج: القاي ارزشهاي ديني، تا حدود 6 سالگي، به طور مستقيم، ممکن است؛ زيرا کودکان تا اين سن، مقاومت رواني فراواني در مقابل آموزههاي ديني ندارند؛ اما از اين سن به بعد با توجه به افزايش مقاومت رواني آنان، بايد از شيوهي القاي غير مستقيم استفاده کرد. راهکارهاي القاي غير مستقيم عبارتند از: 1. داستان: ارزشهاي ديني را ميتوان در قالب داستان )براي کودکان، قصهگويي يا قصهخواني، و براي نوجوانان، هديهي کتابهاي داستان( ارائه کرد. اين درسي است که قرآن به ما ميدهد. خداي متعالي در قرآن کريم با داستان حضرت موسي و مرد صالح، درس تواضع و بردباري در برابر معلم؛ با داستان اصحاب لوط، درس عفت و پاکدامني؛ با داستان آدم و حوا، آموزش دوري از شيطان، و با قصهي حضرت مريم عليهاالسلام، آموزهي پاکدامني و توکل به خدا را به ما ارائه ميکند. 2. شعر: استفاده از شعرهاي ساده و دور از صناعات پيچيدهي ادبي ميتواند راهکاري براي القاي ارزشهاي ديني باشد. براي کودکان خردسال ميتوانيد شعري را بگوييد تا پس از حفظ، آن را زمزمه کند و ارزشها به مرور برايش ملکه شود. والدين، درسهاي بسياري از قبيل اهميت عبادت، سپاسگزاري به درگاه الاهي، سادهزيستي، توکل به خدا، کمک به ديگران و... را ميتوانند در قالب شعر به کودکان بياموزند؛ به طور مثال، براي دختري که قرار است فردا وارد 9 سالگي شود و ايام عبادتش را آغاز کند، از چنين شعري استفاده ميکنيم: بوي بهار دارد چادر نماز مادر در دستهاي او هست يک جانماز ديگر ماه قشنگ امشب مهمان خانهي ماست يک آسمان ستاره در انتظار فرداست من ميکنم دوباره رخت سفيد بر تن چون تا طلوع خورشيد 9 ساله ميشوم من شاعر در اين شعر، از اصل تداعي - معاني )ر. ک: ص 72( استفاده و چادر نماز مادر را با بهار و ماه قشنگ و آسمان پر ستاره همراه کرده است که کودک به طور طبيعي آنها را دوست دارد. براي آموزش سادهزيستي، شکر خداوند، محبت و شادابي، از شعر ديگري بهره ميجوييم: شش دانه قاشق شش دانه بشقاب نان و نمکدان يک کاسهي آب ديگي پر از آش يک شام ساده در دور سفره يک خانواده گفتند اول نام خدا را خوردند با هم نان و غذا را يک سفرهي خوب يا شام دلخواه بعد از غذا هم الحمدلله مثال ديگر، درس نماز و تسبيح الاهي: خورشيد زيبا دوباره سر زد پرندهي شب دوباره پر زد خروس خانه ترانه سر داد وقت سحر را به من خبر داد آمدم بيرون در هواي باز وضو گرفتم براي نماز ديدم نشسته گنجشکي زيبا بر روي شاخه، آرام و تنها جيک و جيک ميکرد در آن صبح زود گويي که او هم فکر خدا بود 3. شرح حال بزرگان: براي کودکان، از زندگي بزرگان و انديشهوران اسلامي و غير اسلامي بگوييد تا از زندگي آنان درس بگيرند. از رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيتالله خامنهاي - حفظه الله - بگوييد که براي کمک به پدر به جهت ضعف در بينايي، به رغم ميل باطني، قم و تحصيل در آن را رها ساخته، به مشهد عزيمت کرد و خداي بزرگ وي را به جهت توجه به پدر، به اوج عزت و عظمت رسانيد. از سيد رضي قدس سره بگوييد که جلو قبرستان غير مسلمانان از اسب پياده شد و فرمود: در اين قبرستان شخصي دفن شده است که معلم غير مسلمان من بود. 4. فيلم، کارتون و نمايشنامه: فيلم و کارتون به جهت جذابيت، و نمايشنامه به سبب صحنهپردازيها و نورپردازيهاي زيبا، کودکان را جذب ميکند و سبب تثبيت آموزههاي ديني و اخلاقي ميشود؛ پس، از اين شيوهي القاي غير مستقيم نيز استفاده کنيد.