اهمیت صبحانه برا ی کودک
پرسش :
دختر شش ساله‌ای دارم که صبح‌ها به شدّت نسبت به خوردن صبحانه بی‌میل است و به سختی به او کمی صبحانه می‌دهیم. وقتی که از پیش دبستانی برمی‌گردد به شدّت گرسنه است؛ ولی صبحانه را با بی‌میلی می‌خورد و می‌گوید...
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
اهمّیت صبحانه
بچّه‌هایی که به مدرسه یا سایر مراکز آموزشی می‌روند، اگر دقّت به صبحانه‌ی آنها نشود و بدون خوردن صبحانه به کلاس بروند، یادگیری آنها افت می کند، پرخاشگر‌تر می‌شوند و ممکن است ارتباط آنها با همسالان کاهش پیدا کند.
راهکارها:
الف. تنظیم خواب و بیداری
بین صبحانه خوردن و خواب بچّه‌ها ارتباط وجود دارد، یعنی اگر می‌خواهیم بچّه‌ها خوب صبحانه بخورند، باید به موقع بخوابند. بنابراین نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که در یک زمان محدود، فرزند ما صبحانه خود را کامل میل کند؛ مثلاً وقتی فرزند خود را نیم ساعت قبل از این‌که راه بیفتد بیدار کنیم، درحالی که چند کار را باید انجام دهد، یعنی دست و روی خود را بشوید، وسایل خود را مرتّب کند، لباس خود را بپوشد و آماده شود و صبحانه هم بخورد، مطمئنّاً کارها به درستی صورت نمی‌گیرد.
طی یک فرآیند!
وقتی انسان در اضطراب و استرس قرار می‌گیرد، نمی‌تواند خوب غذا بخورد و به غذا میلی ندارد. کودکان نیز اگر ببینند تحت فشاری هستند، این کار را نخواهند کرد. لذا به والدین توصیه می‌شود که فرزندشان را حدّاقل یک ساعت قبل از رفتن به مدرسه بیدار کنند؛ چراکه بچّه‌ها به محض این‌که بیدار می‌شوند، نمی‌توانند صبحانه بخورند،؛ یعنی باید فرآیندی طی شود. وقتی بچّه ها بیدار می‌شوند، باید از حالت خواب آلودگی عبور کنند، نشاطی در خانه حاکم باشد، نرمش مختصری در خانه باشد تا بچّه انرژی لازم صبحگاهی را بگیرد، برنامه‌ی خود را مرتّب کنند، لباس خود را هم بپوشد و در آخرین مرحله بر سر سفره‌ی صبحانه بنشیند و صبحانه‌ی خود را میل کند و بعد حرکت کند.
اگر ما فرزند خود را شب دیر بخوابانیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که صبح زود بیدار شود. در این سن، یعنی دوره پیش دبستانی، بچّه ها باید حدّاقل نه ساعت خواب را داشته باشند؛ مثلاً اگر قرار است ساعت هفت و نیم صبح سوار سرویس شود، حدّاقل ساعت شش و نیم باید بیدار شود؛ بنابراین در شب قبل حدّاکثر باید در ساعت نه و نیم شب خوابیده باشد تا بتواند به موقع بیدار شود.
ب. صبحانه خوردن خانوادگی
نکته‌ی بعد این است که برای خوردن صبحانه حتماً باید همه‌ی اعضای خانواده با هم بر سر سفره بنشینند و این‌طور نباشد که فرزند ما به تنهایی صبحانه بخورد و سایر افراد خانواده خواب باشند. صبحانه خوردن به صورت گروهی و خانوادگی نشاط و میل و رغبت بچّه‌ها را برای خوردن صبحانه بیشتر می‌کند.
متأسّفانه بعضی از خانواده‌ها این‌طور عادت کرده‌اند که فقط یکی از والدین بیدار می‌شود و برای ا بچّه صبحانه‌ای آماده می‌کند و بقیه خواب هستند. این مسئله انگیزه‌ی صبحانه خوردن را در افراد کاهش می‌دهد. در بزرگترها نیز این مسئله باد مورد توجّه قرار گیرد و باید سعی شود که در همه وعده‌های غذایی، اعضای خانواده دور هم جمع باشند.
برکت دور هم بودن
یکی از ویژگی‌های مرحوم حضرت امام رضوان الله تعالی علیه نیز این بود که ایشان مقیّد بودند با اعضای خانواده غذا را میل کنند. گاهی اوقات ممکن است به خاطر نوع شغل، برخی از آقایان ظهرها در خانه نباشند؛ در اینجا می بایست از وعده های صبح و شب به خوبی استفاده کنیم. این دور هم بودن خیلی اثرات مثبت دارد. در روایت نیز داریم که خداوند اصلاً دوست دارد که مرد در کنار زن و فرزند خود غذا میل کند و نگاه رحمت الهی به آن سفره هم بیشتر است.
ج. توجّه به میل و رغبت کودک
به بچّه‌ها باید صبحانه‌ای بدهیم که هم ارزش غذایی داشته باشد و هم خود آنها تمایل به آن صبحانه را داشته باشند. این امر خیلی می‌تواند به این مسئله کمک کند که میل و رغبت بچّه‌ها به صبحانه خوردن بیشتر شود.
خوب است که گاهی اوقات پدر و مادرها در شب قبل از فرزندشان بپرسند: صبحانه چه میل دارید تا فردا صبح برای شما آماده کنیم؟ خود این پرسش می‌تواند رغبت و انگیزه‌ی کودک یا نوجوان را در خوردن صبحانه بیشتر کند.
اهمّیت صبحانه
بچّه‌هایی که به مدرسه یا سایر مراکز آموزشی می‌روند، اگر دقّت به صبحانه‌ی آنها نشود و بدون خوردن صبحانه به کلاس بروند، یادگیری آنها افت می کند، پرخاشگر‌تر می‌شوند و ممکن است ارتباط آنها با همسالان کاهش پیدا کند.
راهکارها:
الف. تنظیم خواب و بیداری
بین صبحانه خوردن و خواب بچّه‌ها ارتباط وجود دارد، یعنی اگر می‌خواهیم بچّه‌ها خوب صبحانه بخورند، باید به موقع بخوابند. بنابراین نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که در یک زمان محدود، فرزند ما صبحانه خود را کامل میل کند؛ مثلاً وقتی فرزند خود را نیم ساعت قبل از این‌که راه بیفتد بیدار کنیم، درحالی که چند کار را باید انجام دهد، یعنی دست و روی خود را بشوید، وسایل خود را مرتّب کند، لباس خود را بپوشد و آماده شود و صبحانه هم بخورد، مطمئنّاً کارها به درستی صورت نمی‌گیرد.
طی یک فرآیند!
وقتی انسان در اضطراب و استرس قرار می‌گیرد، نمی‌تواند خوب غذا بخورد و به غذا میلی ندارد. کودکان نیز اگر ببینند تحت فشاری هستند، این کار را نخواهند کرد. لذا به والدین توصیه می‌شود که فرزندشان را حدّاقل یک ساعت قبل از رفتن به مدرسه بیدار کنند؛ چراکه بچّه‌ها به محض این‌که بیدار می‌شوند، نمی‌توانند صبحانه بخورند،؛ یعنی باید فرآیندی طی شود. وقتی بچّه ها بیدار می‌شوند، باید از حالت خواب آلودگی عبور کنند، نشاطی در خانه حاکم باشد، نرمش مختصری در خانه باشد تا بچّه انرژی لازم صبحگاهی را بگیرد، برنامه‌ی خود را مرتّب کنند، لباس خود را هم بپوشد و در آخرین مرحله بر سر سفره‌ی صبحانه بنشیند و صبحانه‌ی خود را میل کند و بعد حرکت کند.
اگر ما فرزند خود را شب دیر بخوابانیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که صبح زود بیدار شود. در این سن، یعنی دوره پیش دبستانی، بچّه ها باید حدّاقل نه ساعت خواب را داشته باشند؛ مثلاً اگر قرار است ساعت هفت و نیم صبح سوار سرویس شود، حدّاقل ساعت شش و نیم باید بیدار شود؛ بنابراین در شب قبل حدّاکثر باید در ساعت نه و نیم شب خوابیده باشد تا بتواند به موقع بیدار شود.
ب. صبحانه خوردن خانوادگی
نکته‌ی بعد این است که برای خوردن صبحانه حتماً باید همه‌ی اعضای خانواده با هم بر سر سفره بنشینند و این‌طور نباشد که فرزند ما به تنهایی صبحانه بخورد و سایر افراد خانواده خواب باشند. صبحانه خوردن به صورت گروهی و خانوادگی نشاط و میل و رغبت بچّه‌ها را برای خوردن صبحانه بیشتر می‌کند.
متأسّفانه بعضی از خانواده‌ها این‌طور عادت کرده‌اند که فقط یکی از والدین بیدار می‌شود و برای ا بچّه صبحانه‌ای آماده می‌کند و بقیه خواب هستند. این مسئله انگیزه‌ی صبحانه خوردن را در افراد کاهش می‌دهد. در بزرگترها نیز این مسئله باد مورد توجّه قرار گیرد و باید سعی شود که در همه وعده‌های غذایی، اعضای خانواده دور هم جمع باشند.
برکت دور هم بودن
یکی از ویژگی‌های مرحوم حضرت امام رضوان الله تعالی علیه نیز این بود که ایشان مقیّد بودند با اعضای خانواده غذا را میل کنند. گاهی اوقات ممکن است به خاطر نوع شغل، برخی از آقایان ظهرها در خانه نباشند؛ در اینجا می بایست از وعده های صبح و شب به خوبی استفاده کنیم. این دور هم بودن خیلی اثرات مثبت دارد. در روایت نیز داریم که خداوند اصلاً دوست دارد که مرد در کنار زن و فرزند خود غذا میل کند و نگاه رحمت الهی به آن سفره هم بیشتر است.
ج. توجّه به میل و رغبت کودک
به بچّه‌ها باید صبحانه‌ای بدهیم که هم ارزش غذایی داشته باشد و هم خود آنها تمایل به آن صبحانه را داشته باشند. این امر خیلی می‌تواند به این مسئله کمک کند که میل و رغبت بچّه‌ها به صبحانه خوردن بیشتر شود.
خوب است که گاهی اوقات پدر و مادرها در شب قبل از فرزندشان بپرسند: صبحانه چه میل دارید تا فردا صبح برای شما آماده کنیم؟ خود این پرسش می‌تواند رغبت و انگیزه‌ی کودک یا نوجوان را در خوردن صبحانه بیشتر کند.
