کمک والدین به فرزندان در دروس
پرسش :
امروزه بچّهها برای درس خواندن خیلی منضبط نیستند و پدر و مادر مرتّب باید آنها را همراهی کنند تا به درسهای خود برسند؛ برای رفع این مشکل چه باید کرد؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
اینکه پدر و مادر بخواهند پا به پای بچّهها برای انجام تکالیفشان ورود پیدا کنند، کار درستی نیست؛ چراکه آنها با این کار، ارادهی بچّهها را ضعیف میکنند. اراده در انسانها همانند بنزین برای ماشین است؛ یعنی اراده میتواند سوخت انسان برای حرکت در مسیرهای زندگی باشد.
اگر والدین از همان ابتدا به جای اینکه یک نظارت اجمالی در مسائل درسی داشته باشند، مدام برای بچّهها وقت بگذارند؛ باعث تنبلی بچّه آنها میشوند؛ مثلاً اگر مادر از همان مقطع اوّل ابتدایی در کنار فرزند خود بنشیند و دائم طریقهی تکلیف نوشتن را به او بگوید؛ در این صورت کودک در هنگام انجام تکالیف فقط مداد خود را روی ورق حرکت میدهد.
امّا والدین باید چه کاری کنند که بچّهها به صورت منظّم تکالیف خود را انجام دهند:
الف. حذف تدریجی نظارت ها
اوّلین کار این است که والدین تدریجاً نظارتهای مستقیم خود را از روی فرزندان بردارند؛ وظیفهی پدر و مادر تنها در خانه این است که محیط را مهیّا کنند، نه اینکه همراه فرزندشان تکالیف مدرسه را انجام دهند.
ب. ارائه الگو
والدین باید فضای خانه را برای انجام تکالیف بچّه مهیّا کنند؛ یکی از بهترین راهها برای ایجاد این فضا، ارائهی الگو است؛ به این صورت که در موقع انجام تکالیف بچّهها، اعضای خانواده مشغول مطالعه باشند.
ج. مشورت با فرزند
والدین باید بر اساس نظر بچّه برنامهی درسی او را تنظیم کنند؛ مثلاً مادر باید از فرزندش بخواهد که یک زمان برای انجام تکالیف معرّفی کند و انجام آن را به خودش واگذار کند.
د. استفاده از روشهای غیر مستقیم
پدر و مادر باید سعی کنند از شیوههای غیر مستقیم در انجام تکالیف استفاده کنند. یکی از این شیوهها، یادآوری است؛ مثلاً والدین میتوانند در طول روز یک بار به فرزندشان یادآوری کنند و اگر او سهل انگاری کرد، آنها باید به معلّمش اطلاع دهند و از او بخواهند که فرزندشان را باز خواست کند. در این صورت وقتی بچّه میبیند که کسی در خانه کمکش نمی کند و معلّم نیز در مدرسه به او فشار میآورد، در نتیجه خودش به فکر انجام تکالیف میافتد.
ه. توجّه به سایر نیازها
والدین باید به سایر نیازهای بچّهها توجّه داشته باشند. تفکّر برخی از پدر و مادرها این است که همه چیز فرزند باید درس باشد! در حالی که این فکر درست نیست. فرزندان باید تنها بخشی از زمانی را که در محیط خانه هستند، به انجام تکالیف و کارهای علمی بپردازند و بخشی دیگز زمان خود را به بازی و کارهای دیگر اختصاص دهند.
اینکه پدر و مادر بخواهند پا به پای بچّهها برای انجام تکالیفشان ورود پیدا کنند، کار درستی نیست؛ چراکه آنها با این کار، ارادهی بچّهها را ضعیف میکنند. اراده در انسانها همانند بنزین برای ماشین است؛ یعنی اراده میتواند سوخت انسان برای حرکت در مسیرهای زندگی باشد.
اگر والدین از همان ابتدا به جای اینکه یک نظارت اجمالی در مسائل درسی داشته باشند، مدام برای بچّهها وقت بگذارند؛ باعث تنبلی بچّه آنها میشوند؛ مثلاً اگر مادر از همان مقطع اوّل ابتدایی در کنار فرزند خود بنشیند و دائم طریقهی تکلیف نوشتن را به او بگوید؛ در این صورت کودک در هنگام انجام تکالیف فقط مداد خود را روی ورق حرکت میدهد.
امّا والدین باید چه کاری کنند که بچّهها به صورت منظّم تکالیف خود را انجام دهند:
الف. حذف تدریجی نظارت ها
اوّلین کار این است که والدین تدریجاً نظارتهای مستقیم خود را از روی فرزندان بردارند؛ وظیفهی پدر و مادر تنها در خانه این است که محیط را مهیّا کنند، نه اینکه همراه فرزندشان تکالیف مدرسه را انجام دهند.
ب. ارائه الگو
والدین باید فضای خانه را برای انجام تکالیف بچّه مهیّا کنند؛ یکی از بهترین راهها برای ایجاد این فضا، ارائهی الگو است؛ به این صورت که در موقع انجام تکالیف بچّهها، اعضای خانواده مشغول مطالعه باشند.
ج. مشورت با فرزند
والدین باید بر اساس نظر بچّه برنامهی درسی او را تنظیم کنند؛ مثلاً مادر باید از فرزندش بخواهد که یک زمان برای انجام تکالیف معرّفی کند و انجام آن را به خودش واگذار کند.
د. استفاده از روشهای غیر مستقیم
پدر و مادر باید سعی کنند از شیوههای غیر مستقیم در انجام تکالیف استفاده کنند. یکی از این شیوهها، یادآوری است؛ مثلاً والدین میتوانند در طول روز یک بار به فرزندشان یادآوری کنند و اگر او سهل انگاری کرد، آنها باید به معلّمش اطلاع دهند و از او بخواهند که فرزندشان را باز خواست کند. در این صورت وقتی بچّه میبیند که کسی در خانه کمکش نمی کند و معلّم نیز در مدرسه به او فشار میآورد، در نتیجه خودش به فکر انجام تکالیف میافتد.
ه. توجّه به سایر نیازها
والدین باید به سایر نیازهای بچّهها توجّه داشته باشند. تفکّر برخی از پدر و مادرها این است که همه چیز فرزند باید درس باشد! در حالی که این فکر درست نیست. فرزندان باید تنها بخشی از زمانی را که در محیط خانه هستند، به انجام تکالیف و کارهای علمی بپردازند و بخشی دیگز زمان خود را به بازی و کارهای دیگر اختصاص دهند.