برای فرزندان فضای شاد ایجاد کنیم
پرسش :
من دو دختر دارم و آنها را به مجالس عروسی مختلط نمی برم؛ با این حال بعضی ها به من می گویند: بگذار چشم آنها باز شود. می خواستم نظر استاد را بدانم که چیست؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
نه عقل و نه شرع این کار را مجاز نمی داند؛ ولی از آن طرف باید زمینه ای را فراهم کنیم که فرزندان در محیط های شاد و مجاز قرار بگیرند؛ مثلاً یک موقع من بچّه ام را نه عروسی می برم، نه پارک هم می برم و نه در خانه آن زمینه ی شادمانی دوران کودکی را فراهم می کنم؛ خب این که عروسی نمی برم، کار خوبی می کنم؛ ولی این که این دوتا کار را انجام نمی دهم، اشتباه می کنم. بچّه ها نیاز به حال و هوا عوض کردن و در فضاهای شاد قرار گرفتن دارند؛ ولی باید شادی های مجاز، مشروع و مباح را برای آنها قرار داد. اگر ما به بچّه ها در خانه یک آزادی نسبی بدهیم، شادی و بازی می کنند.
نیاز حقیقی انسان
این عروسی ها، نه برای ما بزرگ تر ها یک نیاز حقیقی است و نه برای بچّه ها. من سوالی دارم؛ اگر کسی یک سال عروسی نرود، مریض می شود؟ نه؛ امّا اگر کسی یک سال نیاز های حقیقی اش برآورده نشود، مریض می شود. یکی از نیاز ها این است که انسان تفریح داشته باشد، رفت و آمد های اجتماعی داشته باشد؛ لذا در اسلام هم به این موارد تاکید شده است. چرا اسلام این قدر به صله ی رحم تاکید می کند؟ چقدر صله ی رحم روحیّه ی انسان را تغییر می دهد؟ صله ی رحم عمر را زیاد می کند و قطع رحم عمر را کم می کند.
از جمله فضاهای مناسب…
والدین باید زمینه های بازی و فعالیّت فرزند را فراهم کنند. از آن طرف تنبیه برای بچّه ها نداشته باشند، فریاد سر بچّه ها نکشند؛ باید یک محیط پاک و شاد را در خانه فراهم کنند. غیر از این محیط خانه، بعضی از محیط های بازی در بیرون است؛ مثلاً مادر پارکی می رود و می بیند فضای آن پارک مناسب است، از این به بعد فرزندش را برای بازی کردن آنجا ببرد. یک موقع هست که فرزند در محیط زندگی هم سالانی دارد؛ الان برخی از خانواده ها آپارتمان نیشین شده اند و یک محوطه ی باز در آپارتمان دارند. اگر مادر می داند که آن محیط، سالم است، بگذارد فرزندان تحت نظارتش یکی دوساعت آنجا بازی کنند.
امروز مجالس خیلی از خانواده های خوب که مولودی برگزار می کنند، عروسی برگزار می کنند، مهمانی برگزار می کنند، عاری از آلودگی و گناه است. حتی بعضی از عروسی ها بخشی است؛ یعنی ممکن است در اوائل آن آلودگی و گناه را داشته باشد؛ ولی اواخر جلسه آرام و خوب باشد.
سر تربیت فرزندان با کسی مصالحه نکنیم
ما در مسئله ی تربیت بچّه های خود نباید با کسی مصالحه کنیم. مثلاً ما با مشورت و مطالعه می دانیم که این روش خوب است. اگر عدّه ای بگویند که این روش بد است، ما کاری به آنها نداریم؛ چراکه خود ما به این علم رسیده ایم که این روش درست است. گاهی اوقات ما با دیگران تعارف داریم؛ مثلاً چند نفر می گویند: چرا بچّه های خود را به عروسی نمی آورید؟ طوری نیست، حالا همه آورده اند، شما هم بیاورید. قرار نیست که اگر همه مسیر اشتباهی را بروند، ما نیز همان مسیر را برویم؛ البته این طور نیست که همه یک مسیر اشتباه را بروند. امّا آن بخشی که می روند، ممکن است یک هیاهویی داشته باشند و بیان هم بکنند؛ ولی ما در این قضیه کوتاه نمی آییم. از آن طرف هم عرض کردم که فضاهای خوبی را برای فرزندان خود فراهم کنیم تا این ها إقناع شوند و نیاز به این طور جلسات و مجالسی که این مشکلات را دارد نداشته باشند.
نه عقل و نه شرع این کار را مجاز نمی داند؛ ولی از آن طرف باید زمینه ای را فراهم کنیم که فرزندان در محیط های شاد و مجاز قرار بگیرند؛ مثلاً یک موقع من بچّه ام را نه عروسی می برم، نه پارک هم می برم و نه در خانه آن زمینه ی شادمانی دوران کودکی را فراهم می کنم؛ خب این که عروسی نمی برم، کار خوبی می کنم؛ ولی این که این دوتا کار را انجام نمی دهم، اشتباه می کنم. بچّه ها نیاز به حال و هوا عوض کردن و در فضاهای شاد قرار گرفتن دارند؛ ولی باید شادی های مجاز، مشروع و مباح را برای آنها قرار داد. اگر ما به بچّه ها در خانه یک آزادی نسبی بدهیم، شادی و بازی می کنند.
نیاز حقیقی انسان
این عروسی ها، نه برای ما بزرگ تر ها یک نیاز حقیقی است و نه برای بچّه ها. من سوالی دارم؛ اگر کسی یک سال عروسی نرود، مریض می شود؟ نه؛ امّا اگر کسی یک سال نیاز های حقیقی اش برآورده نشود، مریض می شود. یکی از نیاز ها این است که انسان تفریح داشته باشد، رفت و آمد های اجتماعی داشته باشد؛ لذا در اسلام هم به این موارد تاکید شده است. چرا اسلام این قدر به صله ی رحم تاکید می کند؟ چقدر صله ی رحم روحیّه ی انسان را تغییر می دهد؟ صله ی رحم عمر را زیاد می کند و قطع رحم عمر را کم می کند.
از جمله فضاهای مناسب…
والدین باید زمینه های بازی و فعالیّت فرزند را فراهم کنند. از آن طرف تنبیه برای بچّه ها نداشته باشند، فریاد سر بچّه ها نکشند؛ باید یک محیط پاک و شاد را در خانه فراهم کنند. غیر از این محیط خانه، بعضی از محیط های بازی در بیرون است؛ مثلاً مادر پارکی می رود و می بیند فضای آن پارک مناسب است، از این به بعد فرزندش را برای بازی کردن آنجا ببرد. یک موقع هست که فرزند در محیط زندگی هم سالانی دارد؛ الان برخی از خانواده ها آپارتمان نیشین شده اند و یک محوطه ی باز در آپارتمان دارند. اگر مادر می داند که آن محیط، سالم است، بگذارد فرزندان تحت نظارتش یکی دوساعت آنجا بازی کنند.
امروز مجالس خیلی از خانواده های خوب که مولودی برگزار می کنند، عروسی برگزار می کنند، مهمانی برگزار می کنند، عاری از آلودگی و گناه است. حتی بعضی از عروسی ها بخشی است؛ یعنی ممکن است در اوائل آن آلودگی و گناه را داشته باشد؛ ولی اواخر جلسه آرام و خوب باشد.
سر تربیت فرزندان با کسی مصالحه نکنیم
ما در مسئله ی تربیت بچّه های خود نباید با کسی مصالحه کنیم. مثلاً ما با مشورت و مطالعه می دانیم که این روش خوب است. اگر عدّه ای بگویند که این روش بد است، ما کاری به آنها نداریم؛ چراکه خود ما به این علم رسیده ایم که این روش درست است. گاهی اوقات ما با دیگران تعارف داریم؛ مثلاً چند نفر می گویند: چرا بچّه های خود را به عروسی نمی آورید؟ طوری نیست، حالا همه آورده اند، شما هم بیاورید. قرار نیست که اگر همه مسیر اشتباهی را بروند، ما نیز همان مسیر را برویم؛ البته این طور نیست که همه یک مسیر اشتباه را بروند. امّا آن بخشی که می روند، ممکن است یک هیاهویی داشته باشند و بیان هم بکنند؛ ولی ما در این قضیه کوتاه نمی آییم. از آن طرف هم عرض کردم که فضاهای خوبی را برای فرزندان خود فراهم کنیم تا این ها إقناع شوند و نیاز به این طور جلسات و مجالسی که این مشکلات را دارد نداشته باشند.
