اثر بیع معاطاتی در صورت پرداخت بخشی از ثمن

پرسش :

ملکی در مقابل مبلغی به فروش می رود و خریدار مقداری از بهای ملک را می پردازد و مبلغی هم در ذمه‏ء خریدار می ماند که بعداً بپردازد و نفس معامله هم به صورت معاطات انجام می گیرد و صیغه در بین جاری نمی‌شود آیا با فرض پرداخت قسمتی از بهای ملک از طرف مشتری و به مصرف رساندن این مبلغ از ناحیه‏ء فروشنده معامله‏ء مزبوره تماماً لازم می‌شود و یا این که فقط نسبت به مقدار قیمتی که پرداخت شده و به مصرف رسیده لازم و نسبت به بقیه‏ء آن جائز است.

پاسخ :
آیت الله العظمی سید محمد رضا گلپایگانی (ره)
«در فرض مسأله مادامی که آن مقدار از ثمن که پرداخت شده بعینه باقی باشد و در ملک هم تصرف تامی نشده باشد طرفین می توانند معامله را بر گردانند و اگر در ملک یا در ثمن تصرف شده باشد که بعینه باقی نباشد دیگر نمی‌‏توانند برگردانند. 1372/01/02»
 
منبع: مجمع المسایل (2)، دار القرآن الکریم، قم، چاپ چهارم، 1372 ش، ج 2، ص 17.