قابلیت های هوشی کودک دبستانی
پرسش :
پاسخ :
ما هوش را درک سریع مطلب و قابلیت انطباق و سازگاری با محیط تعریف می کنیم. از کودک دبستانی انتظار می رود که متناسب با سن خود، از لحاظ هوشی بتواند با محیط خود انطباق یابد و از لحاظ درسی و تحصیلی انتظار می رود که بتواند مطالب درسی را درک کند و آنچه در کتاب های مدرسه ای او آمده و آنچه آموزگار او در کلاس می گوید، برایش ثقیل و سنگین نباشد. بتواند آنها را درک کند، بتواند از عهده انجام تکالیف خود بربیاید، بتواند مشابهت ها و تفاوت های بین پدیده ها را درک کند و وضعیتهای مشابه را به هم تعمیم بدهد و سعی کند بین آنها با موارد دیگر تفاوت قائل شود.
ما در دوره دبستان از کودکان انتظار داریم که از لحاظ هوشی به این مرحله برسند. اما هوش ترکیبی است از موارد دیگر، مانند درک مطلب و حل مسئله. بخشی از هوش را حافظه تشکیل می دهد. قدرت نگهداری مطالب در ذهن، درک معانی، تعمیم موارد مشترک به موقعیت های مشابه و فعالیت های تحصیلی کودک در رابطه با انطباق خودش با محیط، انتظاراتی است که می توانیم در این سن از کودک داشته باشیم. این موارد دقیقا به ما نشان می دهد که فرزند ما از قابلیت های هوشی متناسب با سن خودش برخوردار است یا خیر.
درباره قابلیت های زبانی کودک در کلاس اول دبستان، یعنی زمانی که به مدرسه می رود، کلام او باید طوری باشد که هم بتواند خودش را به دیگران تفهیم کند - یعنی زمانی که صحبت می کند دیگران گفته های او را درک کنند و زبانش را بفهمند، نه اینکه فقط مادر گفته های او را بفهمد - و هم کودک متوجه کلام دیگران شود. این اولین انتظاری است که از یک کودک سال اول دبستان می رود. به لحاظ قابلیت ها و مهارت های کلامی، در این راستا ممکن است اختلالی به وجود بیاید، به این معنی که بعضی از کودکان دچار لکنت شوند و برخی دیگر نتوانند خوب تلفظ کنند و بعضی دیگر ممکن است دسته ای از حروف را در تلفظ جا بگذارند و عده ای از آنها هم حروفی را اضافه کنند. از این زمان به بعد چون انتظار می رود که کودک خوب صحبت کند، به طوری که دیگران گفته های او را بفهمند و خودش هم گفته های دیگران را بفهمد، خدمات گفتاردرمانی ضرورت پیدا می کند. در صورتی که کودکی در این سن از لحاظ کلامی دچار مشکل است باید حتما از خدمات گفتاردرمانی بهره مند شود.
منبع: پاسخ به والدین، دکتر سیما فردوسی، تهران: انتشارات صابرین، چاپ سیزدهم، 1394.
ما هوش را درک سریع مطلب و قابلیت انطباق و سازگاری با محیط تعریف می کنیم. از کودک دبستانی انتظار می رود که متناسب با سن خود، از لحاظ هوشی بتواند با محیط خود انطباق یابد و از لحاظ درسی و تحصیلی انتظار می رود که بتواند مطالب درسی را درک کند و آنچه در کتاب های مدرسه ای او آمده و آنچه آموزگار او در کلاس می گوید، برایش ثقیل و سنگین نباشد. بتواند آنها را درک کند، بتواند از عهده انجام تکالیف خود بربیاید، بتواند مشابهت ها و تفاوت های بین پدیده ها را درک کند و وضعیتهای مشابه را به هم تعمیم بدهد و سعی کند بین آنها با موارد دیگر تفاوت قائل شود.
ما در دوره دبستان از کودکان انتظار داریم که از لحاظ هوشی به این مرحله برسند. اما هوش ترکیبی است از موارد دیگر، مانند درک مطلب و حل مسئله. بخشی از هوش را حافظه تشکیل می دهد. قدرت نگهداری مطالب در ذهن، درک معانی، تعمیم موارد مشترک به موقعیت های مشابه و فعالیت های تحصیلی کودک در رابطه با انطباق خودش با محیط، انتظاراتی است که می توانیم در این سن از کودک داشته باشیم. این موارد دقیقا به ما نشان می دهد که فرزند ما از قابلیت های هوشی متناسب با سن خودش برخوردار است یا خیر.
درباره قابلیت های زبانی کودک در کلاس اول دبستان، یعنی زمانی که به مدرسه می رود، کلام او باید طوری باشد که هم بتواند خودش را به دیگران تفهیم کند - یعنی زمانی که صحبت می کند دیگران گفته های او را درک کنند و زبانش را بفهمند، نه اینکه فقط مادر گفته های او را بفهمد - و هم کودک متوجه کلام دیگران شود. این اولین انتظاری است که از یک کودک سال اول دبستان می رود. به لحاظ قابلیت ها و مهارت های کلامی، در این راستا ممکن است اختلالی به وجود بیاید، به این معنی که بعضی از کودکان دچار لکنت شوند و برخی دیگر نتوانند خوب تلفظ کنند و بعضی دیگر ممکن است دسته ای از حروف را در تلفظ جا بگذارند و عده ای از آنها هم حروفی را اضافه کنند. از این زمان به بعد چون انتظار می رود که کودک خوب صحبت کند، به طوری که دیگران گفته های او را بفهمند و خودش هم گفته های دیگران را بفهمد، خدمات گفتاردرمانی ضرورت پیدا می کند. در صورتی که کودکی در این سن از لحاظ کلامی دچار مشکل است باید حتما از خدمات گفتاردرمانی بهره مند شود.
منبع: پاسخ به والدین، دکتر سیما فردوسی، تهران: انتشارات صابرین، چاپ سیزدهم، 1394.
