احکام خمس | خمس زمین، باغ و محصولات کشاورزى: سوال ده

پرسش :

شخصى از درآمد سال، ملک یا چیز دیگرى را براى تجارت و سرمایه خریده، و تا آخر سال ترقى کرده و 100 هزار تومان ارزش پیدا کرده و خمس آن را نداده است. در پایان سال دوم، ارزش آن 200 هزار تومان شده است، فعلا خمس آن چگونه محاسبه مى شود؟

پاسخ :
در فرض سؤال، خمس آن 56 هزار تومان مى شود. چون آخرِ سال اوّل، خمس آن را که 20 هزار تومان بوده، نداده است. و همانگونه که سهم صاحب سرمایه ترقى کرده، خمس هم ترقى کرده است. لذا فعلا باید خمس سال اول و ترقى سال دوم آن را، باضافه خمس ترقى سهم صاحب سرمایه بدهد. و اگر سال دوم نیز آن را نپرداخت، باید همینطور خمس را بصورت تصاعدى محاسبه و بپردازد.
بنابراین، در فرض سؤال، خمس سال اول 20 هزار تومان بوده، که در سال دوم 20 هزار تومان ترقى و سود داشته، جمعاً 40 هزار تومان مى شود. و سهم صاحب سرمایه که سال اول 80 هزار تومان بوده، در سال دوم 80 هزار تومان ترقى و سود داشته، که خمس آن 16 هزار تومان مى شود. در نتیجه خمس سرمایه فعلى 56 هزار تومان است و سرمایه خالص 144 هزار تومان مى باشد.

​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.