احکام احیاى موات | حریم: سوال چهار

پرسش :

ساکنان قدیمى حدود صد و پنجاه خانوار مى باشند و از سال 1980 میلادى حدود 300 خانوار بتدریج در این منطقه زمین خریدند. چراگاه و حریم این منطقه تابحال بین ساکنان قدیمى تقسیم بود. حالا خانوارهایى که در این منطقه زمین خریده اند مدّعى هستند که چراگاه و حریم و منافع دیگر منطقه بین ما هم تقسیم شود. ساکنان قدیمى مدّعى هستند که شما تعدادتان بیشتر از ما است، اگر تقسیم کنیم براى ما چیزى نمى ماند. آیا آنهایى که در این منطقه زمین خریده اند، در چراگاه و حریم شریک هستند یا خیر؟ در صورت شریک بودن، آیا به اندازه زمینى که خریده اند در حریم و چراگاه سهم دارند یا در بین چهارصد و پنجاه بالتساوى تقسیم شود؟ (در حالى که خرید زمین از طرف افراد غیر منطقه هنوز ادامه دارد)، یا مازاد بر احتیاج ساکنان قدیمى بین ساکنان جدید تقسیم شود؟

پاسخ :
حریم قریه و روستا مرتع و چراگاه عمومى ساکنان آن مى باشد. و هیچکس حق تملک و فروش آنها را ندارد. و حق استفاده از آنها تابع حق استفاده از خود روستا و قریه مى باشد. و بعضى حق مزاحمت بعض دیگر را ندارند، بنابراین در فرض سؤال، عموم ساکنان فعلى روستا نسبت به حریم و مرتع مساوى اند. و فرقى بین ساکنان قبلى و فعلى نیست.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.