احکام تقلید: سوال سی‌ام
پرسش :
الف: فرق بین جایز نیست و حرام است، چیست؟ ب: لطفاً بفرمایید وجه اختلاف این تعبیرها چیست؟ با اینکه در مقام عمل، بعضى از اینها با بعض دیگر فرقى ندارد؟
پاسخ :
الف: در مقام عمل فرقى بین آنها نیست، بلى از نظر ادلّه فقهى، فرق وجود دارد که محل طرح و تبیین آن، کتب مربوطه است.
ب: وجه اختلاف تعبیرها، اختلاف ادله و فهم و استنباط فقیه از مفاد آنها است، مثلاً در جایى که دلالت ادلّه بر حکمِ مسأله، صریح و قطعى نیست، اما به نظر فقیه حکم آن روشن و دلالتِ دلیل بر آن قوى است، تعبیر به «اقوى» مى کند؛ و در جایى که حکم مسأله واضح و روشن است، به گونه اى که فقیه را متمایل به اظهار فتوا مى کند (هر چند که دلالت دلیل قوى نیست) در چنین مواردى تعبیر به «بعید نیست» یا تعبیر به «ظاهراً چنین است» مى کند. در جایى که دلالت ادلّه بر حکم، بطورى ظهور دارد که فقیه را در مرز فتوا قرار مى دهد (گرچه حتمى نیست) اما شبهه قوى بر وجوب یا حرمت وجود دارد، در این موارد تعبیر به «احتیاط واجب...» مى کند و اگر شبهه قوت ندارد، تعبیر به «احوط» یا «احتیاط» (به نحو مطلق) مى کند و هکذا.
منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.
الف: در مقام عمل فرقى بین آنها نیست، بلى از نظر ادلّه فقهى، فرق وجود دارد که محل طرح و تبیین آن، کتب مربوطه است.
ب: وجه اختلاف تعبیرها، اختلاف ادله و فهم و استنباط فقیه از مفاد آنها است، مثلاً در جایى که دلالت ادلّه بر حکمِ مسأله، صریح و قطعى نیست، اما به نظر فقیه حکم آن روشن و دلالتِ دلیل بر آن قوى است، تعبیر به «اقوى» مى کند؛ و در جایى که حکم مسأله واضح و روشن است، به گونه اى که فقیه را متمایل به اظهار فتوا مى کند (هر چند که دلالت دلیل قوى نیست) در چنین مواردى تعبیر به «بعید نیست» یا تعبیر به «ظاهراً چنین است» مى کند. در جایى که دلالت ادلّه بر حکم، بطورى ظهور دارد که فقیه را در مرز فتوا قرار مى دهد (گرچه حتمى نیست) اما شبهه قوى بر وجوب یا حرمت وجود دارد، در این موارد تعبیر به «احتیاط واجب...» مى کند و اگر شبهه قوت ندارد، تعبیر به «احوط» یا «احتیاط» (به نحو مطلق) مى کند و هکذا.
منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد دوم، قم: امیر العلم، 1383.
