احکام خوردن و آشامیدن | سوال بیست و سه

پرسش :

مادّه کلاژین که در ساختمان استخوان، زردپى، رباط، پوست و جلد حیوانات قرار دارد، به خودى خود و در ساختار طبیعى اش داراى پروتئین هاى فراوانى است، که تحصیل این پروتئین ها جز با به جوش آوردن آن در آب ممکن نیست. با حرارت مخصوص و قلیایى یا اسیدى کردن کلاژین، و انجام فعل و انفعالات مختلف، در نهایت، این پروتئین ها به «ژلاتین» که یک مادّه بدون طعم، بو، رنگ ولى مقوّى است تبدیل مى شود، و پس از ترکیب این مادّه با اِسانس هاى مختلفِ میوه اى، رنگ هاى خوراکى، و شکر به صورت مادّه خوراکى درآمده، و در ساخت شکلات، کاکائو، شیرینى، بستنى، بیسکویت ومانند آن استفاده مى شود. در اغلب موارد «ژلاتین» از «کلاژین»هاى موجود در ساختمان بدن گاو یا گوسفند، که بهترین نوع آن مى باشد، اخذ مى شود، ولى ممکن است از بدن حیوانات حرام گوشت، یا حیوانات حلال گوشتى که ذبح شرعى نشده باشند نیز گرفته شود. با توجّه به استحاله شدن کلاژین و تبدیل آن به محصول جدیدى به نام ژلاتین، و این که امروزه این مادّه در اکثر مواد خوراکى مورد مصرف جهانیان موجود است، آیا فرقى بین حیوانات حلال گوشت، یا حرام گوشت، و ذبح شرعى شده یا نشده وجود دارد؟

پاسخ :
اوّلاً: در موارد مشکوک که نمى دانید از چه مادّه اى گرفته شده، حکم، حلّیّت و طهارت است، و جستجو لازم نیست.

ثانیاً: اگر یقین داشته باشید از حیوان حرام گوشت، یا حیواناتى که ذبح شرعى نشده اند گرفته شده، هرگاه تغییرات زیادى روى آن داده مى شود تا به صورت فعلى درآید، حکم استحاله را دارد، و پاک و حلال است. در غیر این صورت خوردن آن حرام است مگر در موارد ضرورت.

منبع: احکام غرب نشینان، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله)، تهیه و تنظیم: محمدصادق مطهری فرد، انتشارات نسل جوان، 1395.