احکام قضایی | قصاص: سوال بیست
پرسش :
در خصوص استیفاى قصاص عضو یا نفس بفرمایید: الف - آیا اجراى این حق فوریت دارد یا مى‌توان بدون عذر آن را به تأخیر انداخت؟ ب - با عنایت به فرض فوق اگر چند نفر با مشارکت مساوى مرتکب جنایت شوند آیا ولى دم...
پاسخ :
الف - چون اجراى حق مذکور مربوط به مجنى علیه است و او مختار است که حتى اصل قصاص را عفو کند بنابراین فوریت یا تأخیر قصاص هم در اختیار اوست.
ب - در مفروض مسئله ولى دم یا مجنى علیه نسبت به برخى از شرکت‌کنندگان در جنایت هرگز حق قصاص ندارد چه مشارکتشان در ارتکاب جنایت مساوى باشد و یا نامساوى، زیرا هیچکدام استقلالى در جنایت نداشته‌اند، بنابراین قصاص به دیه مبدل مى‌شود و نابرابرى در مشارکت در ارتکاب جنایت تنها موجب نابرابرى در دیه مجنى علیه است، و ولى دم به هیچ‌وجه حق قصاص و انجام جنایت مماثل نسبت به جانیان را ندارد زیرا همانندى در کار نیست و چون برحسب مفروض مسئله، چند نفر در یک جنایت شرکت داشته‌اند، روى این اصل این پیگیرى مبدل به دیه یا عفو مى‌شود و در بخش‌هاى گوناگون این دیه که مربوط به جانیان متعدد است اختیار ولى دم و یا مجنى علیه در تقدیم و تأخیر آن محفوظ است چنانکه گذشت این خود حق مجنى علیه است.
منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.
الف - چون اجراى حق مذکور مربوط به مجنى علیه است و او مختار است که حتى اصل قصاص را عفو کند بنابراین فوریت یا تأخیر قصاص هم در اختیار اوست.
ب - در مفروض مسئله ولى دم یا مجنى علیه نسبت به برخى از شرکت‌کنندگان در جنایت هرگز حق قصاص ندارد چه مشارکتشان در ارتکاب جنایت مساوى باشد و یا نامساوى، زیرا هیچکدام استقلالى در جنایت نداشته‌اند، بنابراین قصاص به دیه مبدل مى‌شود و نابرابرى در مشارکت در ارتکاب جنایت تنها موجب نابرابرى در دیه مجنى علیه است، و ولى دم به هیچ‌وجه حق قصاص و انجام جنایت مماثل نسبت به جانیان را ندارد زیرا همانندى در کار نیست و چون برحسب مفروض مسئله، چند نفر در یک جنایت شرکت داشته‌اند، روى این اصل این پیگیرى مبدل به دیه یا عفو مى‌شود و در بخش‌هاى گوناگون این دیه که مربوط به جانیان متعدد است اختیار ولى دم و یا مجنى علیه در تقدیم و تأخیر آن محفوظ است چنانکه گذشت این خود حق مجنى علیه است.
منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.
