احکام وقف | کیفیت عمل به وقف: سوال سه
پرسش :
موازی یک حبه آب از قنات ده نو میرزا هادی با یک قطعه زمین مربوط به آن، واقع در محدودۀ شهر شهربابک، حدود سی و شش سال قبل که این جانب به یاد دارم، به عنوان وقف بر حمام گودگز به اجاره داده می شد و حدود سی سال است که آب و زمین مزبور در اجارۀ فدوی قرار گرفت و این جانب اجاره بهای آن را به نحوی که به این جانب گفته شده بود، به صرف تعمیر حمام و یا کمک معاش حمامی پرداخت می کردم و امسال اجارۀ آن را به عهدۀ شخص دیگری محوّل نمودم. تقریباً در سال 1348 شمسی، حمام جدیدی از طرف عمّال دولت وقت با پولی از محل صدی پنج درآمد اهالی و غیره ساخته شد و حمام قدیمی خراب و بی استفاده ماند. از آن زمان تا کنون، وجه اجاره بهای آب و زمین مزبور که بهای مقدار پنجاه من تبریز گندم در هر سال است، نزد این جانب مانده است. ضمناً این طور که تنها یکی از معمرین محل می گوید، این آب و زمین از زنی باقیمانده است که وارثی نداشته و خودش در زمان حیات می گفته است که وقف روضه خوانی باشد، ولی تا زنده بوده است صیغه ای نخوانده و به تصرف وقف نداده و اکنون زمین و آب مزبور هیچ نوع وقف نامه ای ندارد. بعد از حیات او احتمالاً مستأجر آن، دو سه سالی روضه خوانی را انجام داده است تا در زمان رضا شاه پهلوی که از یک طرف، املاک می بایست به ثبت برسند و از طرفی دولت به غصب، جلوی وقفیات را می گرفته است، حمام گودگز که قبلاً وقف بوده، به اسم ملکی شخصی به ثبت رسیده و موقوفات آن حمام، من جمله زمین و آب مذکور، به نام وقف بر این حمام ثبت شده است. با توجه به این که حمام جدید، کوچک است و اکنون از نظر خرج تعمیر و یا کمک معاش حمامی خودکفا است ولی جهت توسعۀ آن (که تا حدی لازم است) جز وقفیات حقیقی آن، محلی برای پرداخت مخارج ندارد و وقفیات حقیقی آن طبق قانون اصلاحات ارضی دورۀ طاغوت با بهای بسیار ناچیزی به مستأجر فروخته شده و مستأجر مزبور امروز از این بابت کسی را نمی شناسد و اجاره بهایی نمی پردازد، مستدعی است تعیین فرمایند که زمین و آب مزبور آیا مجهول المالک است و در این صورت، اجاره بهایی که نزد این جانب است به کجا باید تحویل شود و یا وقف روضه خوانی است و در این صورت، متولی و مأمور اجرای وقف که تا کنون هیچ گاه معلوم نبوده است چه کسی است و یا از موقوفات حمام محسوب می شود و در این صورت، متولی چه کسی است و اجاره بها تحویل چه کسی شود و یا چگونه بر خرج حمام برسد؟ و ضمناً عملی که این جانب تا سال 1348 در مورد خرج اجاره بها انجام داده ام، چه حکمی دارد؟
پاسخ :
بسمه تعالی، به هر نحو متعارف بوده عمل شود و چنانچه متولی خاص ندارد، اختیار آن با حاکم شرع است.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1392 ش.
بسمه تعالی، به هر نحو متعارف بوده عمل شود و چنانچه متولی خاص ندارد، اختیار آن با حاکم شرع است.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1392 ش.