سیمای سوره ماعون

پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره ماعون چیست؟

پاسخ :
نام ها: نام های این سوره عبارتند از: «ماعون» به معنای وسایل ضروری و کوچک زندگی و «الدین» به معنای روز جزا و آیین و «اَرأیتَ» به معنای آیا دیدی که نام اول از آیه هفتم و دو نام دیگر از آیه اوّل این سوره گرفته شده است.

شمارگان: دارای 7 آیه و 25 کلمه و 125 حرف است.

نزول: سوره ماعون در مکه بر پیامبر صلی الله علیه و آله فرود آمد. این سوره بعد از سوره تکاثر و قبل از سوره کافرون به عنوان شانزدهمین سوره قرآن فرود آمده است ولی در چینش کنونی قرآن صد و هفتمین سوره بشمار می آید.

فضایل: در حدیثی از امام باقر علیه السلام حکایت شده که: «هر کس این سوره را در نمازهای واجب و مستحبی بخواند، خدا نماز و روزه او را قبول می کند و از حساب دنیا معاف می شود.»(1)

البته روشن است که این آثار برای کسانی است که این سوره را بخوانند و بر طبق محتوای آن عمل کنند یعنی به دیگران کمک نمایند و به یتیمان و بینوایان رسیدگی کرده و به نماز اهمیت دهند.

اهداف: مهمترین هدفهای این سوره عبارتند از:
1. یادآوری معاد.
2. بیان آثار انکار معاد و نکوهش منکران.

مطالب: مهمترین مطالب این سوره عبارتند از:
1. یادآوری لزوم رسیدگی به یتیمان و بینوایان. (آیات 2 و 3)
2. نکوهش غفلت کنندگان از نماز و ریاکاران. (آیات 4-6)
3. سرزنش کسانی که چیزهای کوچک و ضروری زندگی خود را به همسایگان نمی دهند. (آیه 7)

پی‌نوشت‌:
(1) مجمع البیان، ج 10، ص 546.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.