مفهوم واژه «سلاله» در قرآن کریم

پرسش :

منظور از واژه «سلاله» در قرآن کریم چیست؟

پاسخ :
«سُلالَة» (بر وزن عُصاره) به معنى چیزى است که از دیگران گرفته شده باشد؛ و خلاصه و عصاره آن محسوب مى ‌شود و در اصل از «سَلَّ» (بر وزن حل) به معنى کشیدن و بر کندن توأم با ملایمت است؛ و در مورد کشیدن شمشیر از غلاف نیز به کار مى ‌رود. سپس به اشیائى اطلاق شده که عصاره و خالص چیزى هستند.(1)

اینکه در آیات فوق مى ‌خوانیم خداوند انسان را از سلاله ‌اى از گل آفرید، یعنى از عصاره تصفیه شده آن؛ و بعضى گفته ‌اند منظور از آن این است که آدم از عصاره تمام خاک ‌هاى روى زمین آفریده شده - و به همین دلیل آثار همه را در وجود خود خلاصه کرده است - و اطلاق «سلیل» بر فرزند به خاطر آن است که از عصاره وجود پدر و مادر حاصل مى‌ شود.

پی نوشت:
(1). المفردات فی غریب القرآن، راغب اصفهانى حسین بن محمد، تحقیق: صفوان عدنان داود، دارالعلم- الدار الشامیة، دمشق –بیروت، چاپ اول، 1412 ق، ص 418؛ مجمع البحرین، طریحى فخر الدین، تحقیق: سید احمد حسین، کتابفروشى مرتضوى، تهران، چاپ سوم، 1375 ش، ج ‏5، ص 398، باب ما أوله السین؛ لسان العرب، ابن منظور محمد بن مکرم، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414 ق، ج 11، ص 339.

منبع: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1386 هـ ش، چاپ نهم، ج 2، ص 63.