پاسخ به شبهه تناض گویی قرآن در بخشیده شدن تهمت زننده به زنان مومن
پرسش :
شبهه: در آیهی 5 سورهی نور، سخن از بخشیده شدن مردی می شود که به زنان مؤمنه تهمت به ناپاکی می زند، ولی در آیهی 23 از همان سوره، سخن از عدم بخشیده شدن چنین فردی را به میان آورده است! علت این تناقض گویی قرآن چیست؟
پاسخ :
جواب شبهه:
برای درک بهتر جواب، آیات مورد نظر را در اینجا ذکر می کنیم:
آیهی 4 و 5 سورهی مبارکهی نور (وَ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ... أُولئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ * إِلاَّ الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذلِکَ وَ أَصْلَحُوا فَإِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ) کسانی که زنان پاکدامن را متهمّ می کنند ... آنها فاسقانند، مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند که خداوند غفور و رحیم است.
آیهی 23 سورهی مبارکهی نور (إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلاَتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ) کسانی که زنان پاکدامن و بی خبر (از هر گونه آلودگی) و مؤمن را متهمّ می سازند، در دنیا و آخرت از رحمت الهی دورند و عذاب بزرگی در انتظارشان است.
با کمی دقّت در آیات مذکور درمی یابیم که آیهی پنجم درصدد بیان این مطلب است که گناه قذف (تهمت به زنان پاک) به شرطی بخشیده می شود که فردی که تهمت زده اولا توبه کند و ثانیا تهمتی را که زده اصلاح کند (در روایات بسیاری توضیح داده شد که مراد از اصلاح آن است که: از همان طریقی که تهمت زده است، از همان طریق، گفته خود را تکذیب کند، مثلاً اگر از طریق سخنرانی و یا وسایل ارتباط جمعی بوده از همان طریق اعلان کند که گفته های من در موردِ فلان زنِ مؤمنه، تهمتی بیش نبوده است).
این بیانِ آیهی پنجم از سورهی نور بود، امّا در آیهی بیست و سوّم، خداوند متعال، زشتیِ بیش از حدّ گناهِ قذف را بازگو کرده و می فرماید: قذف زن مؤمنه لعنت دنیا و آخرت و همچنین عذاب عظیم را در پی خواهد داشت و این منافاتی با آیهی پنجم ندارد که بخشیده شدن گناه قذف را منوط به توبه و اصلاح امر دانسته است.
خلاصهی جواب:
آیهی پنجم در بیان بازگو کردن شرایط بخشیده شدن گناه قذف است و آیهی بیست و سوّم در بیان زشتی و قُبحِ این گناه بزرگ است. با این بیان تناقضی بین این دو آیه وجود ندارد. (1)
پینوشت:
1. تفسیر قرآن، بیان دکتر محمد علی انصاری ذیل تفسیر آیهی 5 سورهی مبارکهی نور.
منبع: پاسخ به شبهات اینترنتی (پاسخ به شبهاتی که سایت های ضد اسلامی و ضد شیعی منتشر کرده اند)، هادی کُردان، جلد دوم، تهران: انتشارات شارق، چاپ سوم، 1389ش.
جواب شبهه:
برای درک بهتر جواب، آیات مورد نظر را در اینجا ذکر می کنیم:
آیهی 4 و 5 سورهی مبارکهی نور (وَ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ... أُولئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ * إِلاَّ الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذلِکَ وَ أَصْلَحُوا فَإِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ) کسانی که زنان پاکدامن را متهمّ می کنند ... آنها فاسقانند، مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند که خداوند غفور و رحیم است.
آیهی 23 سورهی مبارکهی نور (إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلاَتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ) کسانی که زنان پاکدامن و بی خبر (از هر گونه آلودگی) و مؤمن را متهمّ می سازند، در دنیا و آخرت از رحمت الهی دورند و عذاب بزرگی در انتظارشان است.
با کمی دقّت در آیات مذکور درمی یابیم که آیهی پنجم درصدد بیان این مطلب است که گناه قذف (تهمت به زنان پاک) به شرطی بخشیده می شود که فردی که تهمت زده اولا توبه کند و ثانیا تهمتی را که زده اصلاح کند (در روایات بسیاری توضیح داده شد که مراد از اصلاح آن است که: از همان طریقی که تهمت زده است، از همان طریق، گفته خود را تکذیب کند، مثلاً اگر از طریق سخنرانی و یا وسایل ارتباط جمعی بوده از همان طریق اعلان کند که گفته های من در موردِ فلان زنِ مؤمنه، تهمتی بیش نبوده است).
این بیانِ آیهی پنجم از سورهی نور بود، امّا در آیهی بیست و سوّم، خداوند متعال، زشتیِ بیش از حدّ گناهِ قذف را بازگو کرده و می فرماید: قذف زن مؤمنه لعنت دنیا و آخرت و همچنین عذاب عظیم را در پی خواهد داشت و این منافاتی با آیهی پنجم ندارد که بخشیده شدن گناه قذف را منوط به توبه و اصلاح امر دانسته است.
خلاصهی جواب:
آیهی پنجم در بیان بازگو کردن شرایط بخشیده شدن گناه قذف است و آیهی بیست و سوّم در بیان زشتی و قُبحِ این گناه بزرگ است. با این بیان تناقضی بین این دو آیه وجود ندارد. (1)
پینوشت:
1. تفسیر قرآن، بیان دکتر محمد علی انصاری ذیل تفسیر آیهی 5 سورهی مبارکهی نور.
منبع: پاسخ به شبهات اینترنتی (پاسخ به شبهاتی که سایت های ضد اسلامی و ضد شیعی منتشر کرده اند)، هادی کُردان، جلد دوم، تهران: انتشارات شارق، چاپ سوم، 1389ش.