زندگی با طعم بچه(قسمت دوم)

 
اولین کاری که می‌توان برای جنین انجام داد ایجاد خانه‌ای امن و آرام در داخل رحم مادر است.
 

در این نوشته سعی شده مراقبت‌های دوران بارداری با همه ریزه کاری و اصول صحیح آن آموزش داده شود و از آن جایی که یکی از مهمترین و اولین مکانیسم های تربیتی کودک در دوران بارداری مادر شکل می گیرد،لازم است که توجه ویژه ای به این دوران و اموزش های لازم در این زمینه بشود.

تعداد کلمات  2065 / تخمین زمان مطالعه 10 دقیقه

قبل از این که خانمی باردار شود، نیازمند است که توسط پزشک زنان مورد معاینه قرار گیرد و آزمایش‌هایی انجام دهد تا پزشک معالج در خصوص مسائل زیر اطلاعات دقیق به دست آورد:
ـ آیا زن از وزن مطلوبی برخوردار است؟
ـ آیا دچار بیماری‌هایی نظیر دیابت، ایدز، هیپاتیت، کم‌خونی و یا بیماری‌های مقاربتی مثل سفلیس و یا سرویکس نیست؟
ـ آیا واکسن‌های کزاز و سرخچه را به موقع دریافت کرده است؟
ـ فشار خون او چه وضعیتی دارد؟
ـ آیا تغذیه مناسبی دارد و مواد غذایی به اندازه کافی دریافت می‌کند؟
ـ آیا شرایط روحی ـ روانی مناسبی دارد؟
پزشک با به دست آوردن پاسخ‌های این سؤالات می‌تواند به خانمی که قصد باردار شدن دارد، یاری رساند تا بارداری‌اش را با سلامت کامل آغاز کند.

 

در نظام آفرینش، فرزندآوری امری کاملاً ارادی و اختیاری است و سیستم تولیدمثل طوری طراحی شده است تا زن و مرد بتوانند برای بچه‌دار شدن یا نشدن خودشان تصمیم‌گیری کنند. به همین دلیل بین روحیه فرزندی که با میل، رغبت و اشتیاق والدین متولد شده و فرزندی که در اصطلاح ناخواسته و خارج از اندیشه پدر و مادر به وجود آمده، به طور قطع تفاوت‌هایی دیده می‌شود.
تشکیل نطفه باید در شرایطی مملو از آرامش و عشق و فارغ از هر گونه اضطراب و افکار پوچ و منفی و در عین حال با توجه به یاد و نام خداوند بسته شود. امروزه علم پزشکی ثابت کرده است که آمیزش توأم با طمأنینه، باعث می‌شود گردش خون مادر طبیعی باشد و از بروز ناهنجاری‌های سرشتی در جنین جلوگیری شود. علاوه بر این، رغبت و میل جنسی قوی در زیبایی جنین و هوشمندی او تأثیر قابل توجهی دارد. از آن طرف، خستگی‌های جسمی و روحی، نوع افکار، ترس و نفرت از همسر نیز در شخصیت جنین مؤثر است.
با پایان آمیزش و تشکیل نطفه، جنین حیات خود را با توشه‌ای از ویژگی‌ها و خصوصیات پدر و مادر شروع می‌کند. اولین کاری که می‌توان برای جنین انجام داد ایجاد خانه‌ای امن و آرام در داخل رحم مادر است.

بیشتر بخوانید :
چند نکته درباره ی بارداری
آداب انعقاد نطفه

از ویژگی‌های بسیار مهم و بارز دوران جنینی، تأثیرپذیری عاطفی و روانی جنین از مادر است، که بعد از 16 هفتگی شدت می‌یابد. جنین از 4 ماهگی شباهت زیادی به هیأت آدمی پیدا می‌کند، از نظر قرآن کریم روح الهی در همین ماه در او دمیده می‌شود و جنین با تکان‌هایی آرام، وجودش را به مادر اعلام می‌کند. حیات انسانی جنین با ورود روح وارد مرحله جدیدی می‌شود و در این شرایط از محرک‌های محیطی، عوامل عاطفی و روانی به شدت تأثیر می‌گیرد. در بین محرک‌ها، محرک‌های صوتی (آواها و صداها) جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد، صحبت کردن مادر، خواندن‌های مادر، گوش دادن مادر به صوت‌های مختلف، همگی بر روند رشد شخصیت جنین مؤثر است. به همین دلیل توصیه می‌شود تا آن جایی که برای مادر مقدور است، کودک را در معرض زیباترین و پاک‌ترین صداها همچون صوت قرآن و ادعیه‌ها قرار دهد. این تأثیرپذیری از صداها در ماه‌ها و حتی سال‌های اول زندگی با کودک همراه خواهد بود. به همین علت نوزادان اغلب با لالایی آرام می‌شوند و با شنیدن صدای مادر، دست از جیغ‌ها و گریه‌های شدید برمی‌دارند.
علاوه بر صداها، حضور مادر باردار در جمع افراد پرنشاط و امیدوار، ملاقات با چهره‌های خندان و مورد علاقه مادر، تماشای مناظر زیبای طبیعت و تفکر امیدبخش در کنار یاد و ذکر نام خدا، می‌تواند باعث آرامش روانی جنین شود. در کنار همه این‌ها از جنبه حمایتی همسر نباید غافل بود. نقش پدری از همان لحظه تشکیل نطفه آغاز می‌شود و اوست که با حمایت‌های عاطفی و مادی‌اش دوران بارداری را برای همسر و جنین دلنشین می‌کند.

:بیشتر بخوانید 
بررسی ابعاد حیات در طول زندگی جنینی
وضعیت جنین در رحم مادر

یک مادر باردار به صرف این که موجود زنده دیگری را همراه دارد نباید دو برابر دیگران غذا بخورد. زیرا در این صورت به طور فاحشی چاق می‌شود و بعد از زایمان او می‌ماند و دردسر اضافه وزن! برنامه غذایی یک خانم باردار باید سرشار از پروتئین، ویتامین و املاح معدنی باشد. مصرف غذاهای چرب، شور و شیرین و سرخ کردنی هرگز توصیه نمی‌شود. جنین در سه ماهه آخر بارداری، به شکل قابل ملاحظه‌ای رشد می‌کند و وزن می‌گیرد، به همین دلیل مادر باید در این سه ماه، بیشتر از قبل غذای سالم و مقوی بخورد تا از تولد نوزادی نارس پیشگیری کند. پدر و مادر همان طور که از غذاهای غیر بهداشتی و مسموم پرهیز می‌کنند، باید با ملاحظه و دقت بیشتری از مصرف غذاهای حرام و مشکوک پرهیز کنند. چرا که غذاهای حرام تأثیرات بدی بر روح و روان فرزند می‌گذارد. در قرآن کریم نیز تأکید شده است که:
«ای مردم از آن چه در زمین است حلال و پاکیزه را تناول کنید.» (بقره، آیه 168)
یکی از پدیده‌های دوران بارداری، ویار است که باعث میل شدید مادر به برخی غذاها و تنفر شدید او از برخی خوراکی‌ها می‌شود.
برخی از روان‌شناسان معتقدند که هر چه نگرش مادر نسبت به وضعیت بارداری‌اش مثبت‌تر باشد و انگیزه مادری‌اش قوی‌تر باشد، بهتر می‌تواند غذا بخورد و بر این حالت غلبه کند. این مشکل معمولاً در ماه چهارم بارداری خود به خود از بین می‌رود و نیاز به درمان خاصی ندارد، امّا به طور کلی توصیه می‌شود برای غلبه با این مشکل، مادر غذاها را در حجم کم اما به دفعات زیاد استفاده کند، تا کمتر دچار حالت تهوع و استفراغ شود.

بیشتر بخوانید :
7 قانون طلائی تغذیه در دوران بارداری
 تغذیه در دوران بارداری

مادر باردار به هشت ساعت خواب شبانه و حداقل یک ساعت استراحت نیم روز، نیاز دارد. او نباید با کار و فعالیت زیاد خود را خسته کند. علاوه بر این نحوه خوابیدن در دوران حاملگی بسیار مهم است. فشار آوردن به شکم و یا غلت زدن‌های پی‌درپی باعث آسیب رسیدن به جنین می‌شود. خوابیدن به پهلو و استفاده از چند بالش اضافه به راحتی مادر هنگام خوابیدن کمک می‌کند. روزانه نیم ساعت پیاده‌روی سبک بخصوص در محیطی سبز و آرام بسیار مفید است. پرهیز از فعالیت‌های بدنی سخت، پرهیز از دویدن، پریدن و استفاده از لباس و کفش مناسب نیز برای این دوران توصیه شده است.
 

نوزادانی که کنار خیابان رها می‌شوند و یا پشت در خانه‌ای گذاشته می‌شوند و یا نوزادانی که خانواده‌های‌شان از زایشگاه فرار می‌کنند، نمونه‌های بارز بچه‌هایی هستند که مورد پذیرش والدین‌شان قرار نگرفته‌اند و به میل و علاقه پدر و مادر به این دنیا نیامده‌‌اند. این نوزادان بی‌کس و کار، به شیرخوارگاه سپرده می‌شوند و اگر خیلی خوش‌شانس باشند توسط خانواده‌‌ای به فرزندی پذیرفته می‌شوند و گرنه، تا بزرگسالی در پرورشگاه خواهند ماند و با مشکلات این نوع زندگی رشد خواهند کرد.
بعضی از نوزادان نیز هر چند مورد پذیرش نیستند اما آن قدر خوش‌شانس هستند که باز هم درون خانواده زندگی کنند و امیدوارند که به مرور مورد مهر و محبت پدر و مادر قرار گیرند. در اکثر موارد همین اتفاق می‌افتد و کودکانی که در ابتدا مورد علاقه والدین نیستند، با ورودشان به این دنیا و با اولین لبخندها و نگاه‌های محبت‌آمیز به چهره پدر و مادر، کار خودشان را می‌کنند و در دل آن‌ها جایی برای خود باز می‌کنند. از طرفی کودکانی هم هستند که بخت با آن‌ها یار نیست و هیچ گاه مورد توجه پدر و مادر قرار نمی‌گیرند و همواره حس «زیادی» بودن بر وجودشان سنگینی می‌کند.

به چند دلیل ممکن است بچه‌ها مورد پذیرش پدر و مادر قرار نگیرند:
1 ـ مشکلات مالی: یکی از بزرگ‌ترین علت‌های به وجود آمدن پدیده بچه‌های سر راهی، مشکلات مالی است که خانواده‌ها را مجبور می‌کند یا کودکان خود را در گوشه خیابان رها کنند و یا در صورت حفظ آن‌ها، کودک با انواع مشکلات جسمی تغذیه‌ای و البته روحی و روانی روبرو شود.

2 ـ جنسیت: خانواده‌ای که فرزند پسر دوست دارد و یا برعکس تمایل به داشتن دختر دارد، ممکن است با ورود فرزندی که با جنس مورد علاقه آن‌ها هم‌خوانی ندارد، او را مورد پذیرش قرار ندهد و به او به اندازه کافی محبت نکند. توجه داشته باشید که حتی احساس قلبی پدر و مادر (بخصوص مادر) بدون این که آن را به زبان بیاورد، روی نوزاد اثر نامطلوب خواهد داشت و او محبت کافی را از آغوش مادر دریافت نمی‌کند.

3 ـ مسائل خانوادگی: گاهی عدم پذیرش به دلیل ازدواج مجدد، سر و سامان دادن به زندگی شخصی، اشتغال و مواردی از این دست است، که والدین احساس می‌کنند نوزاد دست و پاگیر و یا مزاحم کار و برنامه‌های آن‌ها خواهد بود.

4 ـ بیماری و نقص عضو نوزاد: انصافاً به دنیا آمدن فرزند نقص عضو جسمی و یا عقلی بسیار ناراحت‌کننده و آزاردهنده است. اما باید توجه داشت که آن کودک معصوم هیچ تقصیری در این مورد ندارد و او هیچ گناهی مرتکب نشده است. ضمن این که اگر کم و کاستی وجود داشته باشد، از طرف پدر و مادر بوده است که نتیجه‌اش این گونه شده است. فرزند، امانت الهی است و فرزندان ناقص، امانتی بزرگ‌تر و باعث آزمایش الهی والدین هستند. ضمن این که کودکان نارسا بیش از فرزندان سالم به لطف، کمک و یاری والدین نیازمند هستند و باید بیش از کودکان سالم مورد توجه قرار گیرند.
 

مسئولیت پدر و مادر در سنین اولیه زندگی طفل بسیار سنگین است و غفلت و بی‌توجهی به او عوارض غیر قابل جبرانی برای کودک به وجود می‌آورد.
نوزاد تازه متولد شده بیش از هر چیز به امنیت نیاز دارد و این احساس امنیت را تنها از آغوش پر مهر مادر دریافت می‌کند. حال اگر مادر به اندازه کافی به او توجه نکند و او را در آغوش نگیرد، نوزاد از همین ابتدای ورود به دنیا، با احساس ناامنی و ناکامی مواجه خواهد شد و این احساس تا سال‌های آینده با او خواهد بود.
اگر کودک جنس مورد علاقه والدینش را نداشته باشد، باعث می‌شود او نسبت به مسأله جنسیت دچار مشکل شود و اگر پسر باشد به دنبال صفات دخترانه برود و اگر دختر باشد مرد‌صفت بار بیاید. زن مردصفت و مرد زن‌صفت، هر دو شکل نا به هنجار و غیر طبیعی هستند. بعضی اوقات هم کودک، از جنس مخالفی که مورد علاقه پدر و مادرش است، متنفر می‌شود و در بزرگسالی دست به اقدام‌های انتقامی و مقابله‌ای با جنس مخالفش می‌زند. در برخی خانواده‌های عشیره‌ای به دختران با تحقیر و اهانت برخورد می‌شود که این کار باعث از بین رفتن حس اعتماد به نفس و بروز افسردگی در دختران می‌شود. از طرف دیگر بعضی از مادران علاقه‌مند به دختر، با پوشاندن لباس دخترانه بر تن پسر بچه‌شان و یا آرایش موهای او با گل سرهای دخترانه به بدترین شکل ممکن اعتماد به نفس و غرور مردانه پسرشان را در همان سالهای ابتدایی حیات او در نطفه خفه می‌کنند.
یکی از عادات بد خانواده‌ها، صحبت کردن در مورد چهره کودک در حضور خود اوست. این که کودک زشت است، از خواهر و برادرش زشت‌تر است، به زیبایی مادرش نیست و... بزرگ‌ترها فکر می‌کنند کودکان متوجه حرف‌های آنان نمی‌شوند، در حالی که کودک حتی در ماه‌های اولیه عمر، از حرف‌های اطرافیان تأثیر می‌پذیرد و قادر است انرژی‌های مثبت و منفی که به سوی او روانه می‌شود را از هم تشخیص دهد. باید توجه داشت که کودک هیچ نقشی در به وجود آوردن چهره و قیافه‌اش نداشته و مقایسه کردن او با کودکان دیگر، ظلم آشکار و بی‌عدالتی به شمار می‌رود.
 

شاید کودک، کودکی ناخواسته باشد که بر خلاف برنامه‌ریزی ما به دنیا آمده است. بهتر است پدر و مادر به محض این که متوجه حیات جنین شدند، سعی کنند تفکرشان را نسبت به این موضوع تغییر دهند، به جنین خوش‌آمد بگویند و برنامه‌های زندگی‌شان را برای پذیرایی و نگهداری از او تغییر دهند. کودک چه دختر باشد و چه پسر باید همان گونه که هست پذیرفته شود و ورودش را باید با احترام زیاد همراه کرد تا دیگران ـ فامیل و دوستان ـ به خود اجازه ندهند با توهین و تحقیر با فرزند ما برخورد کنند. پذیرش کودک و محبت بی‌شائبه به او، احساس تعلق خاطر را در او تقویت می‌کند و حتی در رشد بهتر جسم او نیز مؤثر خواهد بود. محبت و پذیرش کودک به قوه تکلم او کمک قابل ملاحظه‌ای خواهد کرد و باعث می‌شود او با اعتماد به نفس بالا و روحیه شاد به زندگی خود ادامه دهد.
 

ادامه دارد...

 

برگرفته از کتاب زنی که باید باشم 3