بهداشت و سلامت جنسی در دوران بارداری

 دوران بارداری، دوران قطع ارتباط جنسی همسران نیست.
 

چکیده: یکی از مهمترین موضوعات در دوران بارداری ارتباط جنسی با همسر هست که در برخی از خانواده ها دیده می شود که از نزدیکی در این ایام اجتناب می کنند.  در این نوشتار پس از بیان مقدمه ای به بیان فواید مقاربت همسران پرداخته می شود.

تعداد کلمات 1463 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

 

 دارلا  جهت دریافت مراقبت بارداری در هفته ۲۸ مراجعه نموده است. روند بارداری بدون عارضه و معاینه فیزیکی امروز وی نیز طبیعی می باشد. زمانی که در مورد چگونگی سپری شدن بارداری از وی سوال می شود، دارلا به طور ناگهانی زیر گریه می زند. ارزیابی سلامت جنسی در وی مشخص می کند که دارلا در رابطه با وزن خود، تغییرات شکل بدن و احساس عدم جذابیت جنسی برای همسرش دچار نگرانی شده است. آنها فعالیت جنسی خود را به دلیل ترس از آسیب رسیدن به دارلا و جنینش متوقف کرده اند.
 

در طی بارداری و به ویژه در حوالی سه ماهه دوم نگرانی هایی در رابطه با تصویر بدنی در زنان باردار ایجاد می شود. در اغلب موارد این نگرانی ناشی از ترس از دست دادن جذابیت جنسی در کوتاه یا طولانی مدت، به دنبال تغییرات دائمی در شکل و اندازه بدن، ناشی از بارداری می باشد. این در حالی است که برخی از مردها ظاهر فیزیکی همسر باردار خود را بسیار جذاب می دانند.
نگرانی اغلب زوجین در رابطه با فعالیت جنسی در دوران بارداری مرتبط با آسیب های احتمالی وارده به نوزاد، مادر و یا منجر شدن به زایمان زودرس می باشد. استثنای موارد منع مقاربت طی بارداری از جمله: خطر زایمان زودهنگام یا خونریزی واژینال، مانع دیگری برای انجام فعالیت جنسی در طی بارداری وجود ندارد. جهت دستیابی زن باردار به وضعیت فیزیکی راحت، زوجین ممکن است مجبور به امتحان وضعیت های جنسی متفاوتی شوند. اغلب مواقع وضعیت های راحت شامل قرار گرفتن زن بر روی مرد و یا در حالت نشسته بر روی یک سطح سفت یا صندلی می باشند. در روشی دیگر مرد در حالی که بر روی زمین زانو زده است از اعمال فشار بر روی شکم زن باردار خودداری می کند.
زوج ها اغلب نگرانی ها و سؤالاتی در رابطه با فعالیت جنسی در طول بارداری دارند. فعالیت جنسی در بارداری به طور قطع برای مادر و جنین بی خطر می باشد.
 

در این رابطه موارد استثنائی وجود دارد: به طور شایع چنین پذیرفته شده است که دمیدن هوا به داخل واژن می تواند منجر به بروز آمبولی هواگشته و باید از انجام آن پرهیز شود. انجام فعالیت جنسی به طور قطع در مواردی از قبیل تهدید به زایمان زودرس، پارگی پرده های جفت سرراهی، یا سایر موارد خونریزی واژینال یا اتیولوژی ناشناخته که منجر به توصیه به استراحت مطلق گردیده است منع می شود. ارگاسم می تواند در طی خواب ایجاد شود که حالتی اجتناب ناپذیر می باشد. بنابراین حتی در مواردی که مقاربت جنسی دارای کنتراندیکاسیون و منع طبی می باشد، زنان باردار نه مسئول چنین مواردی از ارگاسم بوده و نه قادر به پیشگیری از این موارد ارگاسم خود به خودی می باشند. چنین به نظر می رسد که پروستاگلاندین موجود در مایع منی ونه ارگاسم به خودی خود مسئول ایجاد خطرات مرتبط با زایمان زودهنگام می باشد. در صورتی که با وجود انقباضات پیش از موعد تغییراتی در سرویکس ایجاد نشده است، زوجینی که قادر به چشم پوشی از روابط جنسی نمی باشند می توانند در چنین مواردی با استفاده از کاندوم به فعالیت جنسی خود ادامه دهند.
 

یکی دیگر از نگرانی های شایع برای زنان باردار احتمال بروز تغییرات در ظاهر بدنی آنها به همراه بارداری می باشد.
این تغییرات می تواند شامل علائم کشیدگی دائمی بر روی شکم یا پستان ها تغییر در حس واژن به عنوان مثال ایجاد درد در هنگام نزدیکی (دیس پارونی) و تغییرات تونیسیته واژن، سختی در از دست دادن اضافه وزن دوران بارداری و از دست دادن جذابیت کلی جنسی باشد. بررسی ترس های زن باردار و آموزش به به وی در رابطه با ارزیابی های پیشگیرانه می تواند مفید واقع گردد.
یکی از جنبه های بسیار مفید بارداری افزایش جریان خون لگنی می باشد که می تواند منجر به فعالیت جنسی در دوران پس از زایمان شود. به طوری که برخی از زنان دفعات بیشتر و سریع تر رسیدن به مرحله ارگاسم را بعد از بارداری ذکر می کنند
مطمئنا تولد می تواند -اگر چه نباید- به یک پدیده آسیب زا باشد. در جستجوی هر گونه ترس ممکن در رابطه با تجربه زایمان و یا هرگونه مسأله حل نشده ناشی از تجربه قبلی بارداری در زنی که هم اکنون باردار است، باشید. همچنین ترس هایی در این رابطه که آیا من می توانم والد خوبی باشم؟ با پیشرفت حاملگی پیشرفت می کند. مطمئنا اینگونه موارد ترس، طبیعی بوده و می توان به زن باردار در این رابطه اطمینان داد. در صورتی که زن باردار و همسر وی دچار نگرانی های شدید باشند، می توانند از جلسات مشاوره در این زمینه بهره گیرند.
به خاطر داشته باشید که وقوع بارداری می تواند همراه با افزایش احتمال خشونت خانگی باشد. بدین ترتیب زنان باردار را از نظر خشونت عاطفی، فیزیکی، یا جنسی چه در زمان گذشته و چه در زمان حال مورد غربالگری قرار دهید. در این افراد خشونت خانگی می تواند منجر به بروز افسردگی و اضطراب شود.
 

اجزای راهنمایی های پیشگیرانه بعد از زایمان شامل روش پیشگیری از بارداری و از سرگیری فعالیت جنسی می باشد. مشکلات شایع جنسی در دوران پس از زایمان شامل دیسپارونی، خشکی واژن و از دست دادن میل جنسی هستند. احساس دیس پارونی در زنان می تواند ثانویه به ترمیم (آسیب های پرینه - م) یا خشکی واژن باشد. درمانگران بالینی باید استفاده از بخیه های ناحیه پرینه برای نزدیک ساختن بافت ها را به حداقل ممکن برسانند. افزایش تعداد بخیه ها می تواند احتمال دیسپارونی در دوران پس از زایمان را افزایش دهد. باید به زنان آموزش داده شود که کشش یا ماساژ پرینه در طول حاملگی و حوالی زایمان می تواند خطر پارگی پرینه را کاهش دهد. نشان داده شده است این نحوه کشش تدریجی به وسیله انگشتان که توسط بیمار انجام می شود، سبب کاهش پارگی های پرینه می شود. باید سرانجام بر تمرینات عضلات پوبوکوکسیژنال (PC) در دوران پس از زایمان به منظور تقویت عضلات و همچنین کاهش مشکلات مرتبط با بی اختیاری تأکید شود.
 

تغذیه با شیر مادر باید به دلیل اهمیت و فواید آن برای مادر و نوزاد تشویق شود. زنانی که نوزادان را با شیر خود تغذیه می کنند به مراتب زودتر اضافه وزن دوران بار را در مقایسه با زنانی که نوزاد را با بطری تغذیه می کنند از دست می دهند، لازم است که سطوح بالای پرولاکتین در دوران شیردهی می تواند سبب کاهش میل جنسی دوران پس از زایمان شود. به علاوه کاهش میل جنسی می تواند ثانویه به تقاضا رقابتی، خستگی، ترس از درد به همراه مقاربت، شاید ترس از حاملگی به ویژه اگر دچار تجربه زایمانی منفی گشته باشد، ایجاد شود. کاندوم های آغشته شده به مراد لوبریکانت و یا فرآورده های لوبریکانت می توانند احتمال بروز دیس پارونی را کاهش دهند. تشویق زنان به انجام ورزش های عضلانی PC در دوران پس از زایمان علاوه بر افزایش تونیسیته عضلات PC می تواند سبب کاهش بی اختیاری استرسی پس از زایمان شود. مطرح کردن عناوین مرتبط با مسائل و تمایلات جنسی به زن اجازه می دهد تا در مورد نگرانی ها و علائم مرتبط به بحث و گفتگو بپردازد.
پیشنهادات اختصاصی شامل:
تشویق زوجین به در میان گذاشتن نگرانی های خود با یکدیگر
به میان آوردن موضوع فعالیت جنسی و توصیه تعدادی از وضعیت های جانبی مقاربت برای راحتی بیشتر با فرا رسیدن سه ماهه دوم بارداری
 تشویق و توصیه به انجام عمل کشش پرینه
 آموزش و تشویق به تغذیه شیرخوار با شیر مادر
 تشویق برای آغاز تمرینات PC طی بارداری و ادامه آن بعد از زایمان
توصیه به استفاده از کاندوم های آغشته شده به مواد لوبریکانت و فرآورده های لوبریکانت واژینال برای ایجاد احساس راحتی بیشتر هنگام نزدیکی، به ویژه در دوران پس از زایمان
پیشنهاد به زوجین برای تماشای فیلم های سرگرم کننده که به ایجاد ارتباط و ابراز نگرانی های آنها به یکدیگر کمک می نماید.
توصیه به خواندن کتاب هایی در رابطه با بارداری، بعد از زایمان و فرزندپروری
ایجاد یک الگوی زمانی برای اختصاص دادن زمانی به خود و چگونگی اولویت بندی آن، به عنوان مثال قرار دادن بعد از ظهر روز جمعه به عنوان زمانی که تنها به زوجین تعلق خواهد داشت و همچنان بعد از تولد نوزاد، متعلق به آن دوخواهد بود.
 
منبع: کتاب «بهداشت و سلامت جنسی»

نوشته: مارگارت نوزبام و جو آن روزنفلد
ترجمه: مریم شیرمحمدی و ریحانه فیروزی