بازی­ های خانوادگی و افزایش اعتماد به نفس کودکان (بخش اول)

بازی­ های خانوادگی بین والدین و فرزندان، موجب افزایش اعتماد به نفس در کودکان می­­ شود.
 

چکیده: خانواده اولین و مهمترین بستر برای رشد و پرورش اعتماد به نفس در کودکان است؛ در این مقاله بازی­ هایی معرفی شده است که به کودکان­ کمک می‌کند، تا با کنترل بر اشیا و ارتباط متقابل در خانواده، اعتماد به نفس خود را بالا ببرند.

تعداد کلمات 980 / تخمین زمان  مطالعه 5 دقیقه

در طی سال­ های رشد، کودکان باید یاد بگیرند که چگونه بر اشیا کنترل داشته باشند و چطور با مردم کار کنند. هر دوی این کارها اعتماد به نفس می‌آورد. در فعالیت های زیر بچه‌ها دربارۀ خانواده‌هایشان، و خودشان بیشتر می‌آموزند و فرصتی می‌یابند تا یاد بگیرند همدیگر را بیشتر دوست داشته باشند.
بسیاری از بچه‌ها در دوره‌ای از زندگی خود دربارۀ خانواده‌شان احساس خجالت می‌کنند. این حالت در برخی از آنها باقی می‌ماند. بیشتر این خجالت در خانواده ممکن است مربوط به سنین رشد و بلوغ باشد. مثلاً موقعی که مادر لباس های مناسبی نمی‌پوشد یا پدر هیچ وقت درست صحبت نمی‌کند. وقتی کودکان می‌خواهند درست مانند دیگران باشند، والدینشان ممکن است با «لهجه‌های خنده‌دار» صحبت کنند و یا اینکه به خاطر بی‌پولی با دیگران متفاوت باشند. این «خجالت» ناراحتی­ های زیادی را برای والدین و بچه‌ها ایجاد می‌کند. ممکن است هیچ راهی برای غلبۀ کامل بر این مشکل وجود نداشته باشد، اما من معتقدم اگر بچه‌ها دربارۀ والدینشان اطلاعات بیشتری داشته باشند ـ به ویژه در مورد دوران کودکی و جوانی آنها ـ مشکل کمتر می‌شود.
والدین من سی سال پیش فوت کردند. آنها از عکس روی دیوار به من نگاه می‌کنند؛ اما من چیز زیادی دربارۀ زندگی آنها، قبل از آنکه خودم بتوانم مسائل را درک کنم، نمی‌دانم. آنها از اروپا آمدند تا زندگی جدیدی را در یک سرزمین تازه شروع کنند. چند کلمه از زبان آنها را به خاطر می‌آورم؛ اما دربارۀ اوایل زندگی آنها چیزی نمی‌دانم. متأسفم که در آن زمان، دربارۀ گذشتۀ والدینم صحبت نمی‌کردیم. من نمی‌دانستم که گفتگو در این مورد چه اهمیتی دارد و آنها نیز این کار را انجام ندادند. سعی می‌کنم در مورد فرزندانم چنین اشتباهی نکنم.
 

بچه‌ها عاشق این هستند که دربارۀ خودشان بیشتر بدانند. والدین نیز این کار را دوست دارند؛ چرا که این کار نه تنها به آنها کمک می‌کند به طور جدی در مورد خودشان فکر کنند، بلکه موجب سرگرمی و خندۀ افراد هم می‌شود. بدین ترتیب خانواده به یاد روزهای خنده‌داری می‌افتد که گاهی اوقات تنها وقتی به گذشته فکر می‌کنیم، این موضوعات خنده‌دار هستند. روزی که موقع ماهیگیری، آن ماهی بزرگ از قلاب ماهی فرار کرد، یا زمانی که در یک روز اشتباه، دوستان را برای جشن تولد دعوت کرده بودید. یا روزی که خانوادگی به پیک نیک رفتین  و متوجه شدین سبد پیک نیک را در خانه جا گذاشتین. همه این موارد لحظه­ های شیرین، به یادماندنی و تکرار ناپذیری را از جمع­ های خانوادگی خلق می­کند؛ این لحظات دوست­ داشتنی، موجب افزایش محبت، علاقه، صمیمیت و تعامل هرچه بیشتر، بین والدین و فرزندان خود می­شود.
 

  خواندن
  جور کردن کلمات و تصاویر
  استفاده از نشانه‌های تصویری
این فعالیت به بچه‌ها کمک می‌کند به خودشان و علائقشان افتخار کنند. باید یک پوستر «مربوط به من» درست کنید. برای این کار به ماژیک، مقوای پوستر یا کاغذ بزرگ، قیچی، چسب، تصاویر مجلات قدیمی و در صورت امکان عکس نیاز دارید.
با یکدیگر به مجلات نگاه کنید. تصاویر چیزهایی را که کودکتان دوست دارد پیدا کنید؛ تصاویری مانند تصاویر حیوانات، غذاها و لباسها. آنها را ببرید و با چسب روی ورقۀ بزرگی از کاغذ بچسبانید. تصاویر مجلات مناسبند. اگر خودتان هم عکسهایی دارید، استفاده کنید. حتماً مطالبی را روی پوستر بنویسید. بچه‌ها ممکن است بنویسند: «به عکس من در چهار سالگی نگاه کن»؛ «عکس برادر مرا ببین». بزرگ‌ترها می‌توانند اضافه کنند: «این لباس خیلی قشنگ است»؛ «به آن ماهی که از رودخانه گرفتیم نگاه کن».
می­ توانید با استفاده از این روش، یک آلبوم عکس خانوادگی نیز  به صورت روزنامه دیواری تهیه کنید. عکس­های مختلفی از اعضای خانواده در سنین مختلف انتخاب کنید و آن­ها را به صورت ابتکاری در کنار هم بر کاغذ بزرگی بچسبانید؛ یا چینش عکس­های تولد بچه­ها، از اولین سال تولدشان در یک­سالگی تا همین حالا، می تواند ایده خوب دیگری باشد.
می‌توانید به نوبت پوستر داستان های زندگی دیگر اعضای خانواده رادر مناسبت­های مهم زندگیشان مانند فارغ التحصیلی، ازدواج و ... درست کنید. تصاویر افراد دیگر خانواده را بکشید و در خانه به نمایش بگذارید. چنین فعالیت­هایی به فرزندتان می‌آموزند که: «تو شخص خاصی هستی و خانواده‌ات این را می‌داند».

  خواندن
  استفاده از نشانه‌های بصری برای ایجاد درک روابط
با این کار کودکان درک بیشتری از خانواده پیدا می‌کنند و از اینکه یک اثر هنری برای خانه خلق کرده‌اند لذت می‌برند. برای این کار نیاز به یک قلاب رخت‌آویز، تعدادی عکس یا طراحی از اعضای خانواده، کاغذ نقاشی، چسب، قیچی و مقداری نخ دارید. عکسهای خانواده را روی قطعات جداگانۀ کاغذ نقاشی بچسبانید. در قسمت بالای هر کاغذ سوراخ کوچکی ایجاد کنید و تکه‌ای نخ را از آن رد کنید. حال آنها را به قلاب رخت‌آویز در قسمتهای مختلف خانه ببندید. نگاه کنید! شما یک صحنۀ نمایش دارید که می‌توانید دربارۀ آن صحبت کنید و لذت ببرید.

ادامه دارد...

تهیه و تنظیم: خانم حدیثه اسفندیار
منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت­های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین